Ενοίκιο ή αξιοπρεπής ζωή; Το νέο δίλημμα των νοικοκυριών
Με ολοένα πιο ασφυκτικούς ρυθμούς ανεβαίνουν τα ενοίκια στη χώρα, μετατρέποντας τη στέγη σε καθημερινό εφιάλτη για δεκάδες χιλιάδες οικογένειες. Ζευγάρια με παιδιά, νέοι εργαζόμενοι, μονογονεϊκά νοικοκυριά, όλοι παλεύουν να κρατήσουν ένα σπίτι πάνω από το κεφάλι τους, την ώρα που το μίσθωμα συχνά ξεπερνά τον βασικό μισθό ή και πλησιάζει τα συνολικά μηνιαία έσοδα της οικογένειας.
Η εικόνα είναι κοινή σε όλη την επικράτεια: άνθρωποι που μέχρι χθες πλήρωναν ένα «λογικό» ενοίκιο, σήμερα αναγκάζονται να ψάχνουν μικρότερα σπίτια, παλαιότερα ακίνητα ή να εγκαταλείπουν τις γειτονιές τους για πιο φθηνές περιοχές, μόνο και μόνο για να καταφέρουν να ανταποκριθούν.
Αυξήσεις-σοκ: από το 2024 στο 2025 η ανηφόρα συνεχίζεται
Τα επίσημα στοιχεία για την πορεία των ενοικίων αναδεικνύουν ένα αδυσώπητο ράλι τιμών. Το 2024, τα νέα ακίνητα κατέγραψαν αύξηση ενοικίων της τάξης του 10,2%, ενώ ακόμη και τα παλαιά είδαν τα μισθώματα να ανεβαίνουν κατά 8,1%.
Κι όμως, αντί για φρένο, το 2025 ξεκίνησε με νέες ανατιμήσεις. Μόνο στο πρώτο τρίμηνο, η μέση αύξηση στα ενοίκια έφτασε το 6,8%, επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο οικογένειες που ήδη ακροβατούν οικονομικά. Η αγορά κατοικίας μοιάζει να κινείται με τη δική της βαρύτητα, ανεξάρτητα από τους μισθούς και το πραγματικό βιοτικό επίπεδο.
Πληρώνουν ενοίκιο όσο μισθό – η θηλιά στο εισόδημα
Τα στατιστικά αποτυπώνουν ξεκάθαρα το μέγεθος της πίεσης. Τέσσερις στους δέκα πολίτες δαπανούν περίπου το 30% του εισοδήματός τους μόνο για το ενοίκιο. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι δύο στους δέκα ξεπερνούν το 50% του μηνιαίου εισοδήματος, δίνοντας μισό μισθό και πάνω για να μείνουν σε ένα σπίτι.
Όταν το ενοίκιο απορροφά τόσο μεγάλο μέρος των χρημάτων, όλα τα υπόλοιπα –λογαριασμοί, σούπερ μάρκετ, καύσιμα, σχολικές ανάγκες, φροντιστήρια– μετατρέπονται σε παζλ που δεν «βγαίνει». Δεν είναι λίγοι εκείνοι που αναβάλλουν βασικές ανάγκες ή θυσιάζουν ποιοτικές επιλογές, για να μη βρεθούν αντιμέτωποι με την έξωση.
Γκαρσονιέρα με τιμή μεγάρου: παραδείγματα που σοκάρουν
Η κατάσταση σε πολλές περιοχές της Αττικής δείχνει πόσο έχει χαθεί πλέον η λογική σχέση τιμής–ακινήτου.
Στο Κουκάκι, ένα διαμέρισμα 75 τετραγωνικών με δύο υπνοδωμάτια ζητεί ενοίκιο 1.400 ευρώ τον μήνα. Στην Ηλιούπολη, ένα ισόγειο 60 τετραγωνικών με δύο υπνοδωμάτια φτάνει τα 600 ευρώ, ποσό που μέχρι πριν λίγα χρόνια θα θεωρούνταν ακριβό για πολύ μεγαλύτερο σπίτι.
Στην Πετρούπολη, μια μονοκατοικία 125 τετραγωνικών, ισόγεια, με τρία υπνοδωμάτια, ενοικιάζεται προς 1.550 ευρώ, φτάνοντας επίπεδα που θυμίζουν μισθώματα κεντρικών ευρωπαϊκών πόλεων. Την ίδια στιγμή, στον Κορυδαλλό, μια γκαρσονιέρα μόλις 32 τετραγωνικών στον πρώτο όροφο κοστολογείται στα 500 ευρώ.
Τα παραδείγματα αυτά δεν είναι μεμονωμένα. Αντανακλούν μια αγορά όπου ο ενοικιαστής πληρώνει για «γκαρσονιέρα σαν μέγαρο», με τιμές που δεν αντιστοιχούν ούτε στα τετραγωνικά ούτε στις πραγματικές δυνατότητες των μισθωτών.
Στεγαστική πολιτική «μιας χρήσης» και αγορά σε μόνιμη ανάφλεξη
Παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι οι αιτίες δεν είναι μόνο οικονομικές ή συγκυριακές. Στο στόχαστρο μπαίνουν και οι κυβερνητικές επιλογές των τελευταίων ετών: μέτρα που ενισχύουν τη ζήτηση –μέσω επιδότησης επιτοκίων, στεγαστικών προγραμμάτων ή φορολογικών κινήτρων– χωρίς όμως να αυξάνουν πραγματικά την προσφορά προσιτών κατοικιών.
Όταν περισσότεροι άνθρωποι αποκτούν κίνητρο να κυνηγήσουν περιορισμένα διαθέσιμα σπίτια, οι τιμές στα ενοίκια αναπόφευκτα ανεβαίνουν. Σε αυτό προστίθενται η τουριστική αξιοποίηση μέσω βραχυχρόνιων μισθώσεων, η έλλειψη νέας οικοδομής με προσιτό προφίλ και η ανυπαρξία μιας συνεκτικής στεγαστικής στρατηγικής που να βλέπει τη στέγη ως κοινωνικό αγαθό και όχι μόνο ως επενδυτικό προϊόν.
Η πολιτική που ενισχύει μόνο τη ζήτηση χωρίς να «χτίζει» νέες, οικονομικά προσιτές κατοικίες, τελικά λειτουργεί σαν επιταχυντής. Τα ενοίκια τρέχουν, οι ιδιοκτήτες πιέζουν προς τα πάνω και οι οικογένειες εγκλωβίζονται σε έναν φαύλο κύκλο ανατιμήσεων.
Η καθημερινότητα πίσω από τους αριθμούς
Πίσω από τα ποσοστά και τις αυξήσεις, κρύβονται πραγματικές ιστορίες ανθρώπων που αναγκάζονται να αλλάξουν ζωή εξαιτίας του ενοικίου. Παιδιά που αλλάζουν σχολείο γιατί η οικογένεια δεν αντέχει πια τη γειτονιά. Ζευγάρια που γυρίζουν σε πατρικά σπίτια. Νέοι που δεν μπορούν να φύγουν ποτέ από το παιδικό δωμάτιο, παρότι εργάζονται.
Όσο το ενοίκιο μετατρέπεται σε «μαύρη τρύπα» του οικογενειακού προϋπολογισμού, η οικονομική και ψυχολογική πίεση διογκώνεται. Οι αριθμοί μπορεί να μιλούν για 6,8% αύξηση, για 10,2% στα νέα και 8,1% στα παλιά ακίνητα, αλλά για τον μέσο ενοικιαστή όλα αυτά μεταφράζονται σε ένα απλό, σκληρό ερώτημα: «Μπορώ να μείνω στο σπίτι μου και τον επόμενο χρόνο;»
Χωρίς μια στιβαρή, μακροπρόθεσμη στεγαστική πολιτική που θα ενισχύει την προσφορά προσιτών κατοικιών και θα προστατεύει πραγματικά τους ενοικιαστές, η απάντηση γι’ ακόμη περισσότερα νοικοκυριά κινδυνεύει να γίνει «όχι». Μέχρι τότε, χιλιάδες οικογένειες θα συνεχίσουν να πληρώνουν γκαρσονιέρα σε τιμές… μεγάρου.
Πηγή: Pagenews.gr