Η Αλγερία ήταν για χρόνια στο περιθώριο της ευρωπαϊκής ενεργειακής συζήτησης. Ο πόλεμος στην Ουκρανία όμως ανέτρεψε βίαια τις ισορροπίες και έφερε τη χώρα της Βόρειας Αφρικής στο επίκεντρο. Ενώ η Ευρώπη έψαχνε εναγωνίως εναλλακτικές στη ρωσική ενέργεια, η Αλγερία αναδείχθηκε σε έναν από τους πιο κρίσιμους τροφοδότες φυσικού αερίου, κερδίζοντας τον τίτλο του «αθόρυβου» αλλά απολύτως στρατηγικού εταίρου της ΕΕ.
Σήμερα, η χώρα δεν θέλει να μείνει μόνο στον ρόλο του προμηθευτή ορυκτών καυσίμων. Φιλοδοξεί να μετατραπεί σε κόμβο πράσινης ενέργειας και σε αυτό το νέο κεφάλαιο, η Ελλάδα βρίσκεται πολύ ψηλά στη λίστα των πιθανών συνεργατών.
Η Αλγερία ως τρίτος ενεργειακός πυλώνας της Ευρώπης
Μετά το ξέσπασμα του πολέμου Ρωσίας – Ουκρανίας, οι ροές αερίου ανακατανεμήθηκαν βίαια. Η Αλγερία κάλυψε μέρος του κενού, αυξάνοντας τις εξαγωγές της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σήμερα είναι ο τρίτος μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου στην ΕΕ, με περίπου το 40% της ζήτησης της Ιταλίας να καλύπτεται από αλγερινό αέριο.
Η αξιοπιστία της, όπως σημειώνει ο επικεφαλής του Green Energy Cluster Algeria, Boukhalfa Yaici, δεν είναι θεωρητική. Επιβεβαιώθηκε στην πράξη, σε μια περίοδο ακραίας γεωπολιτικής αστάθειας, όταν η Ευρώπη είχε απόλυτη ανάγκη σταθερούς συνεργάτες. Αυτό το κεφάλαιο εμπιστοσύνης είναι και η βάση πάνω στην οποία επιχειρεί τώρα η Αλγερία να χτίσει το επόμενο βήμα: τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στην καθαρή ενέργεια.
Από το φυσικό αέριο στο πράσινο υδρογόνο και την καθαρή ηλεκτρική ενέργεια
Στην καρδιά της νέας στρατηγικής βρίσκονται δύο μεγάλα, εμβληματικά έργα πράσινης ενέργειας που μπορούν να αλλάξουν τον χάρτη της ευρωμεσογειακής συνεργασίας.
Το πρώτο είναι η παραγωγή και εξαγωγή πράσινου υδρογόνου. Η Αλγερία διαθέτει ήδη ανεπτυγμένο δίκτυο αγωγών φυσικού αερίου που τη συνδέει με την Τυνησία και μέσω αυτής με την Ιταλία, ενώ οι διασυνδέσεις επεκτείνονται προς τη Γερμανία και την Αυστρία. Η ιδέα είναι σαφής: αξιοποίηση αυτών των υφιστάμενων υποδομών για τη μεταφορά πράσινου υδρογόνου προς την ευρωπαϊκή αγορά, με την ΕΕ να χρηματοδοτεί ήδη τις πρώτες τεχνικές μελέτες.
Το δεύτερο μεγάλο έργο αφορά την παραγωγή και μεταφορά πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας από την Αλγερία προς την Ιταλία, μέσω νέων υποθαλάσσιων και χερσαίων υποδομών. Η ηλιακή ακτινοβολία στη Βόρεια Αφρική προσφέρει έναν ενεργειακό «θησαυρό» που παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτος, την ώρα που η Ευρώπη χρειάζεται τεράστιες ποσότητες καθαρής ενέργειας για να πετύχει τους κλιματικούς στόχους της.
Την ίδια στιγμή, η ίδια η Αλγερία – όπως και συνολικά η Βόρεια Αφρική – βλέπει την εγχώρια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας να αυξάνεται με ρυθμούς που φτάνουν κατά μέσο όρο το 6% ετησίως. Αυτό σημαίνει τεράστιες ανάγκες για νέες μονάδες παραγωγής, δίκτυα, συστήματα αποθήκευσης, είτε στη βάση φυσικού αερίου είτε Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Το στοίχημα είναι διπλό: κάλυψη της εσωτερικής ζήτησης και ταυτόχρονα ανάδειξη της χώρας σε εξαγωγέα πράσινης ενέργειας.
Το στρατηγικό άνοιγμα προς την Ελλάδα
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Boukhalfa Yaici βρέθηκε στην Αθήνα, στο 14ο Αραβο-Ελληνικό Οικονομικό Φόρουμ, με ξεκάθαρη ατζέντα: να ανοίξει συστηματικό δίαυλο συνεργασίας με την ελληνική αγορά ενέργειας. Συμμετείχε σε πάνελ με θέμα τη βιώσιμη ενέργεια και την εξερεύνηση συνεργασιών ανάμεσα στην Ελλάδα και τον αραβικό κόσμο, δίπλα σε Έλληνες εκπροσώπους της αγοράς φωτοβολταϊκών.
Ο επικεφαλής του Green Energy Cluster Algeria είχε σειρά επαφών με ελληνικές επιχειρήσεις και φορείς και απηύθυνε ευθεία πρόσκληση: να συμμετάσχουν στους επερχόμενους διαγωνισμούς για την ανάπτυξη ενεργειακών υποδομών στη χώρα του. Η Αλγερία αναζητά εταίρους στην παραγωγή πράσινου υδρογόνου, στην ηλιακή ενέργεια και στα συστήματα αποθήκευσης, πεδία στα οποία η ελληνική αγορά έχει πλέον σημαντική τεχνογνωσία.
Η Αθήνα μπαίνει στο κάδρο όχι μόνο λόγω γεωπολιτικής θέσης, αλλά και γιατί δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων. Η Αλγερία χρειάζεται νέες υποδομές παραγωγής και μεταφοράς ενέργειας, η Ελλάδα διαθέτει επιχειρήσεις και τεχνογνωσία σε ΑΠΕ, δίκτυα και αποθήκευση. Ο συνδυασμός μπορεί να αποδειχθεί κερδοφόρος και για τις δύο πλευρές, υπό την προϋπόθεση ότι η συνεργασία θα βασιστεί σε πραγματικές συνεπενδύσεις και όχι σε παρωχημένα μοντέλα απλής προμήθειας.
Από προμηθευτής, στρατηγικός εταίρος
Το μεγάλο ζητούμενο για τον Yaici δεν είναι μόνο τα έργα, αλλά και ο τρόπος συνεργασίας. Η εποχή που οι χώρες της Νότιας Μεσογείου απλώς «πουλούσαν» ενέργεια στην Ευρώπη θεωρείται ξεπερασμένη. Η Αλγερία επιδιώκει ένα νέο μοντέλο, στο οποίο θα δημιουργούνται θέσεις εργασίας, θα μεταφέρεται τεχνογνωσία και θα διαφοροποιείται ουσιαστικά η οικονομία της, αντί να παραμένει εγκλωβισμένη στην εξαγωγή πρώτων υλών.
Σε αυτό το πλαίσιο, πέφτει στο τραπέζι και μια πιο ριζοσπαστική ιδέα: η μερική μεταφορά ενεργοβόρων βιομηχανιών από την Ευρώπη προς τη Βόρεια Αφρική, αξιοποιώντας την άφθονη και χαμηλού κόστους πράσινη ενέργεια που μπορεί να παραχθεί εκεί. Αν ένα μέρος της βιομηχανικής παραγωγής «συναρμολογείται» κοντά στην πηγή της ενέργειας, τότε δεν μιλάμε πια για απλή εξαγωγή ρεύματος ή υδρογόνου, αλλά για ολοκληρωμένη αλυσίδα αξίας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει αυτό το δυναμικό. Η έγκριση της Πρωτοβουλίας Προετοιμασίας Έργων για το Μεσογειακό Σχέδιο Ηλιακής Ενέργειας είναι ενδεικτική. Πρόκειται για το πρώτο λειτουργικό χρηματοδοτικό εργαλείο που στηρίζει επιλέξιμα επενδυτικά έργα ηλιακής ενέργειας στη Μεσόγειο, με την Αλγερία να βρίσκεται ανάμεσα στους βασικούς δικαιούχους.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για την Ελλάδα
Για την ελληνική πλευρά, το αλγερινό άνοιγμα δεν είναι απλώς μια διπλωματική κίνηση καλής θέλησης. Είναι μια πιθανή νέα αγορά για ελληνικές εταιρείες ΑΠΕ, έργων αποθήκευσης, δικτύων και ενεργειακής τεχνολογίας. Είναι επίσης μια ευκαιρία για την Αθήνα να τοποθετηθεί πιο καθαρά ως γέφυρα μεταξύ Ευρώπης και Βόρειας Αφρικής στον τομέα της ενέργειας.
Το αν αυτή η ευκαιρία θα αξιοποιηθεί, θα κριθεί από την ταχύτητα και τη σοβαρότητα με την οποία οι ελληνικοί φορείς και επιχειρήσεις θα οργανώσουν την παρουσία τους στην Αλγερία. Η ύπαρξη διαύλων, όπως το Αραβο-Ελληνικό Επιμελητήριο, σημαίνει ότι υπάρχει ήδη έτοιμη πλατφόρμα ενημέρωσης και δικτύωσης. Το επόμενο βήμα είναι οι πραγματικές επενδυτικές αποφάσεις.
Η Αλγερία δείχνει έτοιμη να περάσει από τον ρόλο του «αόρατου» προμηθευτή σε αυτόν του στρατηγικού εταίρου της Ευρώπης στην πράσινη ενέργεια. Το ερώτημα είναι αν η Ελλάδα θα επιλέξει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτής της μετάβασης ή να παρακολουθεί από την εξέδρα.
Πηγή: Pagenews.gr