Σκάνδαλο στο Μιλάνο: Luxury brands στο στόχαστρο για «σκλαβοπάζαρο» Κινέζων εργατών

Η καρδιά της παγκόσμιας μόδας, το Μιλάνο, βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο ενός σκανδάλου που απειλεί να τραυματίσει σοβαρά το ήδη επιβαρυμένο προφίλ του «Made in Italy». Την ώρα που οι πασαρέλες λάμπουν και οι βιτρίνες γεμίζουν με τσάντες, παπούτσια και ρούχα που κοστίζουν όσο ένας μισθός, οι εισαγγελικές αρχές ανοίγουν τον πιο σκοτεινό φάκελο της βιομηχανίας πολυτελείας: αυτόν της εργασιακής εκμετάλλευσης.

Σειρά από εφόδους σε μικρά εργαστήρια γύρω από το Μιλάνο αποκάλυψαν, σύμφωνα με το AFP, συνθήκες εξοντωτικής εργασίας Κινέζων εργατών, οι οποίοι φέρονται να ράβουν και να συναρμολογούν προϊόντα αξίας χιλιάδων ευρώ, με μισθούς φτώχειας, ατελείωτες βάρδιες και διαμονή μέσα στους ίδιους τους χώρους παραγωγής.

Η δικαιοσύνη ζητά εξηγήσεις από την ελίτ της παγκόσμιας μόδας

Ο εισαγγελέας του Μιλάνου έχει ζητήσει επίσημα στοιχεία από 13 μεγάλους οίκους μόδας, ανοίγοντας ένα από τα πιο εκτεταμένα μέτωπα ελέγχου που έχει δει ποτέ η ιταλική βιομηχανία πολυτελείας. Το ζητούμενο είναι ξεκάθαρο: να αποδειχθεί εάν οι εταιρείες γνώριζαν, ή όφειλαν να γνωρίζουν, ότι υπεργολάβοι τους εκμεταλλεύονταν συστηματικά Κινέζους εργάτες υπό συνθήκες που παραπέμπουν σε σύγχρονη δουλεία.

Οι έρευνες σε εργαστήρια έφεραν στο φως τσάντες, πορτοφόλια και ενδύματα με τα λογότυπα κορυφαίων brands. Οι ίδιες οι εταιρείες δεν κατηγορούνται – τουλάχιστον προς το παρόν – για άμεση συμμετοχή, όμως καλούνται να παραδώσουν πλήρη φάκελο με ελέγχους, συμβάσεις και στοιχεία για όλη την αλυσίδα προμηθευτών και υπεργολάβων τους. Ουσιαστικά, η δικαιοσύνη στέλνει το μήνυμα ότι η άγνοια δεν θα γίνει δεκτή ως δικαιολογία.

Τα ονόματα που καίνε το «Made in Italy»

Στο επίκεντρο της έρευνας βρίσκονται ονόματα που ορίζουν το prestige της διεθνούς μόδας. Gucci, Yves Saint Laurent και Alexander McQueen του ομίλου Kering. Givenchy του ομίλου LVMH. Prada και η εμβληματική Versace που πρόσφατα πέρασε στον έλεγχό της. Μαζί τους ερευνώνται Ferragamo, Pinko, Dolce & Gabbana, Missoni, Off-White, η Coccinelle και η Adidas.

Η λίστα θυμίζει περισσότερο front row σε επίδειξη μόδας παρά δικογραφία. Κι όμως, πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες ομαδικές έρευνες που έχουν γίνει ποτέ στον χώρο της πολυτέλειας στην Ιταλία. Το ερώτημα δεν είναι μόνο ποιος ήξερε τι, αλλά πόσο βαθιά έχει ριζώσει ένα σύστημα παραγωγής που βασίζεται σε τρίτους, χαμηλού κόστους, μακριά από τα βλέμματα των καταναλωτών.

Μισθοί φτώχειας, ζωή μέσα στο εργοστάσιο

Τα στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας είναι σοκαριστικά. Εργασία χωρίς σαφές ωράριο, με βάρδιες που εκτείνονται σε δεκάδες συνεχόμενες ώρες. Εργάτες που κοιμούνται σε κρεβάτια στοιβαγμένα πάνω από τις μηχανές, για να είναι διαθέσιμοι άμεσα όταν ο υπεργολάβος χρειάζεται να «τρέξει» την παραγωγή. Αμοιβές που δεν θυμίζουν σε τίποτα τις τιμές λιανικής των προϊόντων που δημιουργούν.

Οι πρακτικές αυτές δεν είναι μόνο ηθικά καταδικαστέες, αλλά και πιθανώς παράνομες. Η ιταλική νομοθεσία προβλέπει ότι οι εταιρείες μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνες για παραβάσεις που διαπράττονται από εγκεκριμένους προμηθευτές τους, ακόμα κι αν ισχυρίζονται ότι δεν είχαν γνώση των λεπτομερειών. Με απλά λόγια: όταν ένα brand επωφελείται από χαμηλό κόστος παραγωγής, οφείλει να ξέρει με ποιον ακριβώς τρόπο επιτυγχάνεται αυτό.

Ένα πρόβλημα που δεν είναι «μεμονωμένο περιστατικό»

Η υπόθεση του Μιλάνου δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Τους τελευταίους μήνες, δικαστικές και διοικητικές αρχές έχουν ανοίξει υποθέσεις που αγγίζουν ήδη σημαντικά ονόματα του κλάδου: Dior, Tod’s, Alviero Martini, θυγατρική της Armani, Loro Piana. Η εικόνα που σχηματίζεται είναι αυτή ενός συστημικού προβλήματος, όχι ενός ατυχήματος.

Αυτό που καταρρέει δεν είναι μόνο η εικόνα του «καθαρού» luxury brand, αλλά και η πιο ρομαντική, εμπορικά βολική εκδοχή του «Made in Italy» ως συνώνυμο του χειροποίητου, του οικογενειακού εργαστηρίου, της φροντίδας στην παραμικρή λεπτομέρεια. Πίσω από τα labels και τις καμπάνιες, η πραγματικότητα δείχνει πολύ πιο σκληρή, με εργάτες μεταναστευτικής προέλευσης να δουλεύουν στα όρια της αντοχής τους για να τροφοδοτήσουν μια βιομηχανία δισεκατομμυρίων.

Σύγκρουση αφήγησης: κυβέρνηση, βιομηχανία και πραγματικότητα

Η πολιτική αντίδραση ήταν άμεση. Ο υπουργός Βιομηχανίας και «Made in Italy» Αδόλφο Ούρσο μίλησε για «συντονισμένη επίθεση» στη φήμη της ιταλικής βιομηχανίας μόδας και υποσχέθηκε πως το κράτος θα προστατεύσει τις επιχειρήσεις που λειτουργούν νόμιμα. Η γραμμή είναι ξεκάθαρη: η Ιταλία θέλει να διαχωρίσει τους αυστηρούς και νομοταγείς από όσους καταχρώνται το brand της χώρας.

Την ίδια στιγμή, όμως, η δικαιοσύνη δεν δείχνει διατεθειμένη να κλείσει γρήγορα τους φακέλους. Η Tod’s, για παράδειγμα, που έχει ήδη αρνηθεί δημοσίως οποιαδήποτε παράβαση, έλαβε προθεσμία 11 εβδομάδων για να ενισχύσει και να τεκμηριώσει τον μηχανισμό ελέγχου των προμηθευτών της. Το μήνυμα είναι διπλό: από τη μία προστασία της φήμης της βιομηχανίας, από την άλλη πίεση για πραγματικό, όχι προσχηματικό, έλεγχο της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Τι σημαίνει για τους καταναλωτές και το μέλλον της πολυτέλειας

Για τον μέσο καταναλωτή, η υπόθεση του Μιλάνου φέρνει στην επιφάνεια ένα άβολο ερώτημα: τι πραγματικά πληρώνω όταν αγοράζω ένα προϊόν πολυτελείας; Το σχέδιο, το όνομα, την ποιότητα των υλικών – ή και ένα κρυφό σύστημα εκμετάλλευσης πίσω από την ετικέτα; Η λάμψη των boutique έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την εικόνα ανθρώπων που ζουν και εργάζονται κλεισμένοι σε μικρά, αφανή εργαστήρια για να προλάβουν τις προθεσμίες.

Η βιομηχανία της υψηλής ραπτικής βρίσκεται μπροστά σε ένα σταυροδρόμι. Είτε θα επενδύσει σοβαρά σε διαφάνεια, ιχνηλασιμότητα και αξιοπρεπείς συνθήκες κατά μήκος όλης της αλυσίδας παραγωγής, είτε θα συνεχίσει να κυνηγιέται από σκάνδαλα που διαβρώνουν σταδιακά την αξιοπιστία της. Οι έρευνες στο Μιλάνο δείχνουν ότι η εποχή της «βολικής άγνοιας» τελειώνει.

Και όσο οι αρχές ανοίγουν εργαστήρια και σφραγίζουν φακέλους, το πραγματικό ερώτημα παραμένει: πόση εκμετάλλευση χωράει πίσω από μια τσάντα των 3.000 ευρώ χωρίς να σπάσει ο μύθος της πολυτέλειας;

Πηγή: Pagenews.gr