Αμερικανικό λιμάνι στην Αττική: Η Ελευσίνα γίνεται το νέο γεωπολιτικό χαρτί του Μητσοτάκη

Η Ελευσίνα ως “αντίπαλος πόλος” του Πειραιά

Ο Πειραιάς, υπό τον ασφυκτικό κινεζικό έλεγχο, αποτελεί τα τελευταία χρόνια το πεδίο στο οποίο συγκρούονται οι ευρασιατικές και ατλαντικές ισχύες. Η δημιουργία ενός δεύτερου μεγάλου, “φιλικού προς τις ΗΠΑ” λιμένα στην Αττική δεν αποτελεί απλή ανάγκη διαφοροποίησης:αποτελεί δομική αλλαγή του ελληνικού μεταφορικού χάρτη.

Η Ουάσιγκτον εδώ και χρόνια αναζητά διάδρομο που να μην περνά από κινεζικής επιρροής λιμενικούς κόμβους. Η Ελευσίνα, γεωγραφικά στρατηγική, κοντά στον ναύσταθμο της Σαλαμίνας και διασυνδεδεμένη με το Θριάσιο, είναι το ιδανικό σημείο για να στηθεί ένα δυτικό logistics hub, με διττή —εμπορική και αμυντική— λειτουργία.

Η επιθετική διπλωματία Γκίλφοιλ και το νέο πλαίσιο ΗΠΑ–Ελλάδας

Η νέα Αμερικανίδα πρέσβειρα, Κίμπερλι Γκίλφοιλ, εμφανίζει ένα εντελώς διαφορετικό ύφος από τους προκατόχους της: πιο αποφασιστικό, πιο απαιτητικό, σαφώς λιγότερο τυπικό.

Οι δηλώσεις της για «ισχυρούς συμμάχους που αξίζουν ισχυρές συνεργασίες» και οι άμεσες αναφορές σε projects που βρίσκονταν υπό αδράνεια για χρόνια δείχνουν ότι η Ουάσιγκτον:

• επιταχύνει τον ρυθμό παρεμβάσεων,
• ζητά δεσμευτικά αποτελέσματα,
• διεκδικεί πρόσβαση σε κομβικές ελληνικές υποδομές,
• επιθυμεί περιορισμό —ή αποκλεισμό— κινεζικών εταιρειών σε κρίσιμα έργα.

Το μήνυμα είναι σαφές:η Αττική πρέπει να αποκτήσει έναν “καθαρό” από ασιατική επιρροή λιμένα, ο οποίος θα λειτουργήσει ως κόμβος του αμερικανικού IMEC (Ινδία–Μέση Ανατολή–Ευρώπη).

Το Μαξίμου επιχειρεί γεωπολιτικό “άλμα” — όχι χωρίς κόστος

Για τον Κυριάκο Μητσοτάκη το project της Ελευσίνας δεν είναι απλώς ένα ακόμη έργο υποδομής· αποτελεί διπλωματικό εργαλείο και πιθανή πύλη εισόδου σε μια νέα εποχή αναβαθμισμένων σχέσεων με την Ουάσιγκτον.

Σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές:

• η Αθήνα επιχειρεί να στείλει μήνυμα αξιοπιστίας και αποτελεσματικότητας στον αμερικανικό παράγοντα,
• “χτίζει” τις προϋποθέσεις για μια θερμή, ελεγχόμενη και ουσιαστική συνάντηση με τον Ντόναλντ Τραμπ,
• και επιχειρεί να ενισχύσει το διεθνές προφίλ του πρωθυπουργού ως σταθερού, δυτικόστροφου παράγοντα.

Η κυβέρνηση έχει ενεργοποιήσει ταυτοχρόνως υπουργούς, τεχνοκράτες, ομογενειακά δίκτυα και ενεργειακούς διαδρόμους, συνθέτοντας ένα πολυεπίπεδο σχέδιο διπλωματίας, το οποίο δύσκολα συναντάται σε ελληνικό πλαίσιο.

Το νομικό “τείχος προστασίας”: αποκλεισμοί, στρατηγικά κριτήρια, ευρωπαϊκές δικλείδες

Το Υπερταμείο και τα ευρωπαϊκά πλαίσια επιτρέπουν σήμερα αυτό που πριν δέκα χρόνια θα ήταν νομικά επισφαλές: στοχευμένους αποκλεισμούς εταιρειών που θεωρούνται ασύμβατες με το ευρωπαϊκό και εθνικό συμφέρον.

Έτσι, ο διαγωνισμός:

• στείνει “φίλτρα” που πρακτικά αποκλείουν κινεζικούς και ρωσικούς ομίλους,
• περιορίζει εταιρείες με πιθανές δεσμεύσεις έναντι τρίτων χωρών,
• προστατεύει την υποδομή λόγω γειτνίασης με στρατιωτικές εγκαταστάσεις,
• αφήνει χώρο για ευρωπαϊκές και αμερικανικές εταιρείες υψηλής τεχνογνωσίας.

Με άλλα λόγια, ένα ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο γίνεται εργαλείο γεωπολιτικής επιλογής.

IMEC, LNG, ναυτιλία: Η τριπλή οικονομική λογική πίσω από το project

Για να είναι βιώσιμο το εγχείρημα, απαιτείται ένα συνολικό πλέγμα ροών — όχι μόνο εμπορευματικών αλλά και ενεργειακών και στρατηγικών.

1. Ενέργεια

Η Ελλάδα έχει ήδη συμφωνήσει για αγορά και μεταπώληση αμερικανικού LNG στην Ουκρανία και τη Μολδαβία. Η Ελευσίνα μπορεί να λειτουργήσει ως κόμβος αποθήκευσης–διανομής.

2. Ναυτιλία

Η αμερικανική πλευρά επενδύει διαρκώς σε θαλάσσιους διαδρόμους που παρακάμπτουν την κινεζική επιρροή.

3. Διαμετακόμιση (logistics)

Η σύνδεση με το Θριάσιο και τα ευρωπαϊκά σιδηροδρομικά δίκτυα δίνει στην Ελευσίνα χαρακτήρα δυτικοευρωπαϊκής πύλης εισόδου εμπορευμάτων από την Ασία μέσω Ινδίας–ΜΕΣ.

Η Ελευσίνα δεν είναι “ακόμη ένα λιμάνι”. Είναι πιθανό να εξελιχθεί σε κρίκο μιας παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας με αμερικανικό σχεδιασμό.

Πολιτικό ρίσκο: Εξάρτηση ή αναβάθμιση;

Εδώ βρίσκεται ο πυρήνας της συζήτησης.

Η απόλυτη ευθυγράμμιση με την αμερικανική στρατηγική μπορεί να:

• αναβαθμίσει την Ελλάδα σε κρίσιμη περιφερειακή δύναμη,
• εξασφαλίσει επενδύσεις και τεχνογνωσία,
• ενισχύσει τις αμυντικές της ασφαλιστικές δικλείδες.

Αλλά ταυτόχρονα:

• μπορεί να αυξήσει την εξάρτηση από εξωγενείς πολιτικές μεταβολές,
• να επιταχύνει την κινεζική αντίδραση στους άλλους ελληνικούς τομείς,
• να προκαλέσει ενδοευρωπαϊκές ανεπίσημες τριβές,
• να φορτίσει ακόμη περισσότερο το ελληνοτουρκικό πεδίο.

Η Ελευσίνα, επομένως, δεν είναι μόνο επενδυτικό έργο. Είναι στρατηγικό στοίχημα.

 Το μεγάλο γεωπολιτικό στοίχημα της Ελευσίνας

Η Ελλάδα επιχειρεί να παίξει σε “μεγάλο ταμπλό”. Το λιμάνι της Ελευσίνας γίνεται το σημείο όπου:

• συγκρούονται υπερδυνάμεις,
• μετασχηματίζονται ενεργειακοί διάδρομοι,
• επαναπροσδιορίζεται ο ρόλος της Αττικής στον διεθνή χάρτη,
• και επανακαθορίζεται η σχέση Αθήνας–Ουάσιγκτον.

Το αν η Ελευσίνα θα εξελιχθεί σε ισχυρό αμερικανικό κόμβο, ή σε υπερ-φιλόδοξο project με ασταθή θεμέλια, θα κριθεί από την ικανότητα:

• να υπάρξει συνέπεια,
• να υπάρξει θεσμική σταθερότητα,
• και να υπάρξει στρατηγικό βάθος πέρα από την εκάστοτε πολιτική συγκυρία.

Το βέβαιο είναι ότι η Ελευσίνα δεν θα είναι ποτέ ξανά ένα “τοπικό λιμάνι”.Γίνεται κεντρική σκηνή της νέας γεωπολιτικής πραγματικότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.