Η «τραγωδία» που εκτυλίσσεται στα ελληνικά νερά σύμφωνα με τον Guardian
Η βρετανική εφημερίδα Guardian χαρακτηρίζει «ελληνική τραγωδία» την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι τελευταίοι πληθυσμοί της μεσογειακής φώκιας Monachus monachus, ενός από τα σπανιότερα θαλάσσια θηλαστικά παγκοσμίως. Παρά τις δεκαετίες προσπαθειών προστασίας και τη σημαντική ανάκαμψη των πληθυσμών στην Ελλάδα, ο ολοένα αυξανόμενος και ανεξέλεγκτος θαλάσσιος τουρισμός απειλεί να υπονομεύσει όλα τα κέρδη.
Επιστήμονες και περιβαλλοντικές οργανώσεις κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου: Σκάφη αναψυχής και τουρίστες εισβάλλουν σε κρίσιμους βιότοπους, αναγκάζοντας τις φώκιες να εγκαταλείπουν ανοιχτές παραλίες και να καταφεύγουν σε απόκρημνες σπηλιές για να επιβιώσουν. Σε παγκόσμιο επίπεδο, επιβιώνουν λιγότερα από 1.000 άτομα, με την Ελλάδα να φιλοξενεί περίπου τα μισά – καθιστώντας τη χώρα κλειδί για τη διάσωση του είδους.
Οι επιπτώσεις του τουρισμού – Από τις ανοιχτές παραλίες στις σκοτεινές σπηλιές
Ο θαλάσσιος βιολόγος Τζόαν Γκονθάλβο από το ινστιτούτο Tethys περιγράφει δραματικές αλλαγές τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα στο Ιόνιο γύρω από τη νησίδα Φορμίκουλα, έναν από τους σημαντικότερους βιότοπους. «Πριν από έξι-επτά χρόνια βλέπαμε φώκιες καθημερινά, πέντε ή έξι μαζί να κοινωνικοποιούνται και να παίζουν στο νερό», λέει. Σήμερα, «θεωρούμε επιτυχία αν δούμε μία ή δύο».
Η αύξηση σκαφών και επισκεπτών μετατρέπει το θαύμα σε εφιάλτη: Τουρίστες καταδιώκουν τις φώκιες για selfies, εισβάλλουν σε σπηλιές αναπαραγωγής και προκαλούν πανικό. Σε τουλάχιστον δύο περιπτώσεις το 2024, εισβολείς σε σπηλιές χώρισαν μητέρες από νεογέννητα, με τα μικρά να χάνονται οριστικά. Τον Αύγουστο, καταγράφηκαν πάνω από 50 σκάφη σε μία μόνο ημέρα γύρω από τη μικρή νησίδα.
Ο πρόεδρος της MOm Πάνος Δενδρινός εξηγεί τις βιολογικές συνέπειες: Οι μητέρες αφήνουν τα μικρά μόνα για ώρες για να τραφούν. Αν εμφανιστούν άνθρωποι, τα νεογέννητα πανικοβάλλονται, εγκαταλείπουν το καταφύγιο και δεν ξαναβρίσκονται από τη μητέρα.
Επιτυχίες και αποτυχίες – Από την Αλόννησο στο Ιόνιο
Στις Βόρειες Σποράδες, στον πυρήνα του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Αλοννήσου γύρω από την Πιπέρι, τα μέτρα αποδίδουν: Αυστηροί περιορισμοί πρόσβασης (μόνο επιστήμονες σε ακτίνα τριών ναυτικών μιλίων) επιτρέπουν στις φώκιες να εμφανίζονται σε ανοιχτές παραλίες – ένδειξη υγείας του πληθυσμού.
Αντίθετα, στο Ιόνιο η Φορμίκουλα, στην καρδιά πολυσύχναστης ιστιοπλοϊκής περιοχής, υφίσταται μαζική εισβολή λόγω viral προβολής. Παρά νέες ζώνες απαγόρευσης και καμπάνιες όπως η «Seal Greece» το 2024, η επιτήρηση παραμένει ανεπαρκής – χωρίς τακτικές περιπολίες, βασίζεται σε εθελοντές ερευνητές.
«Πάρκα στα χαρτιά» και εκκλήσεις για δράση
Περιβαλλοντικές οργανώσεις καταγγέλλουν ότι πολλές περιοχές Natura 2000 είναι «στα χαρτιά», χωρίς μόνιμη διαχείριση και φύλαξη. Η κυβέρνηση εξήγγειλε δύο νέα μεγάλα θαλάσσια πάρκα, αλλά χωρίς πόρους επιτήρησης, οι προσπάθειες κινδυνεύουν να ναυαγήσουν.
Ο Γκονθάλβο προειδοποιεί: «Αν δεν προστατεύσουμε έναν τόσο μικρό αλλά κρίσιμο βιότοπο για ένα εμβληματικό απειλούμενο είδος, οι πιθανότητες να σώσουμε άλλα οικοσυστήματα μειώνονται δραματικά». Οι επιστήμονες ζητούν άμεση ενίσχυση περιπολιών, ενημέρωση τουριστών και ουσιαστική εφαρμογή κανόνων – πριν η «ελληνική τραγωδία» γίνει μη αναστρέψιμη.
Πηγή: Pagenews.gr