Η απόφαση της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης να χρηματοδοτήσει την Ουκρανία μέσω κοινού δανεισμού δεν ήταν απλώς μια τεχνική λύση ανάγκης. Ήταν, όπως σχολιάζει το Politico, μια καθαρή πολιτική νίκη του ευρωπαϊκού Νότου και προσωπικά της Τζόρτζια Μελόνι, απέναντι στον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς και το μπλοκ των «Βορείων».
Ύστερα από 16 ώρες εξαντλητικών διαπραγματεύσεων, οι Ευρωπαίοι ηγέτες απέτυχαν να συμφωνήσουν στη χρήση των παγωμένων ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων – μια στρατηγική που προωθούσαν επιθετικά το Βερολίνο και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Αντ’ αυτού, κατέφυγαν σε ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης: κοινό δανεισμό 90 δισ. ευρώ, εγγυημένο από τον προϋπολογισμό της ΕΕ.
Πλήγμα για Μερτς και Κομισιόν
Η εξέλιξη αυτή συνιστά πολιτικό πισωγύρισμα για τον Γερμανό καγκελάριο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι οποίοι είχαν επενδύσει πολιτικό κεφάλαιο στο αφήγημα της «τιμωρίας της Ρωσίας» μέσω κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων.
Όπως παραδέχθηκε κυνικά ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπαρτ Ντε Βέβερ: «Η πολιτική δεν είναι συναισθηματική δουλειά. Η ορθολογικότητα επικράτησε».
Πίσω από αυτή τη φράση κρύβεται μια σκληρή πραγματικότητα: ο φόβος για νομικές, χρηματοπιστωτικές και γεωπολιτικές συνέπειες υπερίσχυσε της πολιτικής επιθυμίας για σύγκρουση με τη Μόσχα.
Ρήγματα στην ενότητα της Ένωσης
Η συμφωνία ήρθε με κόστος. Ουγγαρία, Σλοβακία και Τσεχία αρνήθηκαν να συμμετάσχουν, ενισχύοντας την εικόνα μιας ΕΕ πολλών ταχυτήτων, τη στιγμή που ο πόλεμος στην Ουκρανία εισέρχεται στο τέταρτο έτος του.
Παρότι το πακέτο θεωρείται σανίδα σωτηρίας για την ουκρανική οικονομία, που κινδυνεύει με κρίση ήδη από την άνοιξη, δεν ήταν η λύση που επιθυμούσαν οι «σκληροί» του Βορρά. Η ανάγκη, όμως, να σταλεί μήνυμα στήριξης στο Κίεβο —την ώρα που ο Ντόναλντ Τραμπ αμφιταλαντεύεται και ο Πούτιν μιλά για νίκη— αποδείχθηκε ισχυρότερη.
Ικανοποίηση στον Νότο, δυσφορία στον Βορρά
Οι χώρες του Νότου είδαν στο κοινό χρέος μια δικαίωση της λογικής της αλληλεγγύης, την οποία υποστηρίζουν εδώ και χρόνια. Αντίθετα, η Γερμανία και οι σύμμαχοί της στη Βόρεια Ευρώπη, παραδοσιακά εχθρικοί απέναντι στην αμοιβαιοποίηση χρέους, βρέθηκαν μπροστά σε ένα ανεπιθύμητο προηγούμενο.
Ως συμβιβασμό, άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία να χρησιμοποιηθούν μελλοντικά για την αποπληρωμή του δανείου — μια υπόσχεση που μεταθέτει το πρόβλημα στο μέλλον.
Ο ρόλος-κλειδί του Βελγίου
Το Βέλγιο, όπου εδρεύει η Euroclear και φυλάσσεται το μεγαλύτερο μέρος των ρωσικών assets, έπαιξε καθοριστικό ρόλο μπλοκαρίσματος. Ο Ντε Βέβερ απαίτησε απεριόριστες εγγυήσεις σε περίπτωση ρωσικών νομικών αξιώσεων — ένα αίτημα που πολλοί θεώρησαν «λευκή επιταγή».
Η επιμονή του τον μετέτρεψε σε παρία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, με ορισμένους ηγέτες να εξετάζουν ακόμη και το ενδεχόμενο απομόνωσης του Βελγίου. Τελικά, όμως, επικράτησε το Plan B.
Η Μελόνι αλλάζει τους συσχετισμούς
Στο παρασκήνιο, η Τζόρτζια Μελόνι κινήθηκε με χειρουργική ακρίβεια. Συνεργάστηκε με το Βέλγιο για να αποδομήσει το σχέδιο χρήσης ρωσικών assets και, ταυτόχρονα, πέτυχε την αναβολή της συμφωνίας Mercosur — ενός ακόμη στρατηγικού στόχου του Μερτς.
«Επικράτησε η κοινή λογική», δήλωσε η Ιταλίδα πρωθυπουργός, επιβεβαιώνοντας τον ρόλο της ως ρυθμιστή ισορροπιών σε μια Ευρώπη που δείχνει ολοένα και πιο κατακερματισμένη.
Το πολιτικό αποτύπωμα
Η Σύνοδος Κορυφής άφησε πίσω της ένα σαφές μήνυμα: η Κομισιόν δεν επιβάλλει πλέον εύκολα τη γραμμή της, ο γαλλογερμανικός άξονας δεν είναι παντοδύναμος και ο Νότος διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο.
Σε μια περίοδο γεωπολιτικής αστάθειας, η Ευρώπη έδειξε ότι μπορεί να συμφωνεί — αλλά μόνο όταν εξαντληθούν όλα τα άλλα σενάρια.
Πηγή: pagenews.gr