Η Ευρώπη δανείζεται 90 δισ. για την Ουκρανία: Στέλνει σήμα σε Τραμπ, Πούτιν και αγορές

Σε μια δραματική στροφή της ευρωπαϊκής χρηματοοικονομικής στρατηγικής, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν να δανειστούν 90 δισ. ευρώ από τις αγορές για να χρηματοδοτήσουν ένα δάνειο προς την Ουκρανία διάρκειας δύο ετών. Η κίνηση έρχεται μετά την αποτυχία συμφωνίας για αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων, που θεωρούνταν αρχικά πιθανό collateral.

Το σχέδιο, προωθούμενο επί εβδομάδες από τον Βέλγο πρωθυπουργό Μπαρτ Ντε Βέβερ, έχει στόχο να στείλει ισχυρό πολιτικό και οικονομικό μήνυμα σε Τραμπ και Πούτιν, επιδεικνύοντας ότι η ΕΕ μπορεί να ενεργεί ανεξάρτητα. Η στρατηγική αυτή αποδεικνύει ότι οι ευρωπαϊκές χρηματοοικονομικές πολιτικές συνδέονται πλέον στενά με τη γεωπολιτική σταθερότητα.

Ωστόσο, η συμφωνία δεν είναι πλήρως ομοιογενής. Τρεις χώρες — Ουγγαρία, Σλοβακία και Τσεχία — επέλεξαν να μην συμμετάσχουν, αναδεικνύοντας τις συνεχιζόμενες εσωτερικές διαφωνίες της ΕΕ σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Αυτός ο κατακερματισμός δείχνει ότι η ΕΕ αναγκάζεται να αναζητά εναλλακτικούς μηχανισμούς χρηματοδότησης, προσεγγίζοντας τη λογική των ευρωομολόγων.

Το δάνειο εγγυάται ο κοινός προϋπολογισμός της ΕΕ, παρά τις αντιρρήσεις των βόρειων κρατών, που παραδοσιακά αντιστέκονται στην εγγύηση ομολόγων για υπερχρεωμένους εταίρους. Η επείγουσα ανάγκη για ρευστότητα στην Ουκρανία, εν μέσω της τέταρτης χρονιάς πολέμου με τη Ρωσία, καθιστά αναγκαία την ενιαία δράση της ΕΕ.

Οι αγορές ήδη αντιδρούν. Οι αποδόσεις των 10ετών γερμανικών ομολόγων (Bunds) αυξήθηκαν πάνω από 2,88%, καθιστώντας τα δάνεια ακριβότερα για καταναλωτές και επιχειρήσεις, ενώ η κίνηση επιβεβαιώνει ότι η ΕΕ εισέρχεται σε έναν κύκλο δανεισμού χωρίς προηγούμενο, που ενισχύει την πίεση στο κόστος κεφαλαίου.

Η συμφωνία προσφέρει κρίσιμη στήριξη στην Ουκρανία, που αντιμετωπίζει κίνδυνο ελλείψεων ρευστότητας ήδη από την άνοιξη του 2026. Ωστόσο, η βαθιά διαφθορά και οι διοικητικές αδυναμίες εντός της χώρας εγείρουν σοβαρά ερωτήματα για την αποτελεσματική χρήση των κονδυλίων.

Οι τακτικές του Ντε Βέβερ, σε συνεργασία με την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι, επέτρεψαν την υλοποίηση ενός ρεαλιστικού Σχεδίου Β, παρακάμπτοντας τις δογματικές αντιδράσεις των βόρειων κρατών. Όπως δήλωσε ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, “αναδείχθηκε ως η πιο πρακτική και ρεαλιστική λύση”.

Η κίνηση αυτή δεν είναι μόνο γεωπολιτική αλλά και οικονομική: η Ευρώπη, μέσα από τον κοινό δανεισμό, δημιουργεί precedent για μελλοντικά ευρωομόλογα, ενισχύοντας την εμβέλεια της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής της. Στέλνει μήνυμα στις αγορές ότι μπορεί να στηρίξει στρατηγικούς εταίρους, ακόμα και όταν οι αρχικές πρωτοβουλίες αποτυγχάνουν.

Με αυτή την κίνηση, η ΕΕ δείχνει ότι μπορεί να ισορροπεί ανάμεσα σε γεωπολιτικά ρίσκα, οικονομική πίεση και ενότητα, διαμορφώνοντας το μέλλον της ευρωπαϊκής χρηματοοικονομικής στρατηγικής.