Ρήγμα στο γαλλογερμανικό δίδυμο: πώς ο Μακρόν “άδειασε” τον Μερτς για τα ρωσικά κεφάλαια

Η σύνοδος κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες κατέληξε σε συμφωνία για δάνειο 90 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία. Πίσω όμως από το αποτέλεσμα, οι Financial Times αποκαλύπτουν ένα βαθύ πολιτικό ρήγμα που αγγίζει τον πυρήνα της ευρωπαϊκής ηγεσίας: τη σιωπηρή αλλά καθοριστική υποχώρηση του Εμανουέλ Μακρόν απέναντι στον νέο, φιλόδοξο καγκελάριο της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς.

Το ζήτημα δεν ήταν τεχνικό. Ήταν υπαρξιακό για την Ευρώπη: αν και πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για τη στήριξη της Ουκρανίας. Και σε αυτό το μέτωπο, ο Μακρόν εμφανίστηκε να λέει ναι δημοσίως, όχι ιδιωτικώς.

Το διπλό παιχνίδι του Παρισιού

Σύμφωνα με τους FT, τις εβδομάδες πριν από τη σύνοδο, ο Γάλλος πρόεδρος δεν εξέφρασε δημόσια αντίρρηση στο γερμανικό σχέδιο. Στο παρασκήνιο, όμως, το Ελιζέ προειδοποιούσε για δύο κρίσιμους κινδύνους:

• τη νομική αβεβαιότητα γύρω από την κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων
• την αδυναμία της υπερχρεωμένης Γαλλίας να παράσχει εθνικές εγγυήσεις σε περίπτωση μελλοντικής επιστροφής των κεφαλαίων στη Μόσχα

Όταν το Βέλγιο –χώρα-κλειδί, καθώς φιλοξενεί το μεγαλύτερο μέρος των παγωμένων κεφαλαίων– τάχθηκε ανοιχτά κατά του σχεδίου και βρήκε συμμάχους στην Ιταλία της Τζόρτζια Μελόνι, ο Μακρόν μετακινήθηκε μαζί τους, ακυρώνοντας ουσιαστικά την πρωτοβουλία Μερτς.

«Ο Μακρόν πρόδωσε τον Μερτς και το γνωρίζει. Αλλά είναι τόσο πολιτικά αδύναμος που δεν είχε άλλη επιλογή», λέει ανώτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης.

Αντιστροφή ρόλων στον ευρωπαϊκό άξονα

Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί μια ιστορική αντιστροφή ρόλων. Για χρόνια, το Παρίσι πίεζε για περισσότερη στρατηγική αυτονομία και το Βερολίνο φρέναρε. Τώρα, με τον Μερτς στην καγκελαρία, η Γερμανία εμφανίζεται πιο γεωπολιτικά αποφασισμένη από ποτέ: έως 1 τρισ. ευρώ για άμυνα και υποδομές, στροφή στην πυρηνική ενέργεια, χαλάρωση των δημοσιονομικών ταμπού.

Αντίθετα, ο Μακρόν βρίσκεται στη δεύτερη φάση της θητείας του ως lame duck, περιορισμένος από:

• υψηλό δημόσιο χρέος
• πολιτική αστάθεια
• κοινωνική κόπωση

Όπως σημειώνουν αναλυτές στις Βρυξέλλες, η Ευρώπη έχει πλέον “γερμανική ώθηση αλλά γαλλικό φρένο”.

Μερκοσούρ, άμυνα και χαμένες μάχες

Η ίδια δυναμική επαναλήφθηκε και στο μέτωπο της εμπορικής συμφωνίας ΕΕ–Μερκοσούρ. Ο Μερτς πίεσε για άμεση ολοκλήρωση, απειλώντας με ψηφοφορία που θα άφηνε τη Γαλλία μειοψηφία. Ο Μακρόν, ξανά μέσω της Μελόνι, κέρδισε λίγες εβδομάδες καθυστέρησης — αλλά όχι τη μάχη.

Παράλληλα, το ρήγμα βαθαίνει και στην κοινή αμυντική βιομηχανία: το πρόγραμμα των 100 δισ. ευρώ σκοντάφτει στις διαφωνίες Dassault–Airbus, με το Βερολίνο να εξετάζει εναλλακτικές συνεργασίες, κάτι που θεωρείται κόκκινη γραμμήγια το Παρίσι.

Μια Ευρώπη “γαλλική” χωρίς τη Γαλλία

Το παράδοξο, όπως επισημαίνουν ευρωπαϊκά think tanks, είναι ότι η ΕΕ υιοθετεί σήμερα πολιτικές που για χρόνια προωθούσε η Γαλλία: βιομηχανική πολιτική, στρατηγική αυτονομία, προστασία της εσωτερικής αγοράς. Αλλά χωρίς τη γαλλική ισχύ να τις στηρίξει.

«Η ΕΕ δεν ήταν ποτέ τόσο γαλλική στη φιλοσοφία της – και ποτέ τόσο περιορισμένη από την ίδια τη Γαλλία», σημειώνει αναλυτής του Institut Montaigne.

Το πολιτικό κόστος

Ο Μερτς επέστρεψε στο Βερολίνο χωρίς τις δύο μεγάλες νίκες που επιδίωκε. Η ακροδεξιά AfD ήδη μιλά για «μεταφορά κόστους στους Γερμανούς φορολογούμενους», ενώ στο εσωτερικό της CDU αυξάνεται η δυσπιστία απέναντι στο Παρίσι.

Το ερώτημα που αιωρείται στις Βρυξέλλες είναι απλό αλλά βαρύ: μπορεί η Ευρώπη να λειτουργήσει χωρίς έναν πλήρως λειτουργικό γαλλογερμανικό άξονα;

Προς το παρόν, η απάντηση μοιάζει να είναι όχι. Και το κενό ηγεσίας παραμένει.

Πηγή: pagenews.gr