Δημοσκοπικός κατακερματισμός και πολιτικό κενό: οι τρεις ζώνες του χάρτη και οι άγνωστοι του 2026

Η εικόνα που αναδύεται από τις δημοσκοπήσεις των τελευταίων δώδεκα μηνών δεν περιγράφει απλώς μεταβολές ποσοστών, αλλά αποτυπώνει μια δομική κρίση του πολιτικού συστήματος. Η χρονοσειρά μετρήσεων που παρουσίασε ο Ζαχαρίας Ζούπης επιβεβαιώνει αυτό που πλέον συζητείται ανοιχτά και στα παρασκήνια: η Ελλάδα εισέρχεται σε περίοδο παρατεταμένης πολιτικής ρευστότητας, με τα κόμματα να χάνουν κοινωνικές αγκυρώσεις και τους ψηφοφόρους να μετακινούνται όχι με βάση προγράμματα, αλλά συναισθήματα, προσδοκίες και απογοητεύσεις.

Περιοχή πρώτη: η «σταθερότητα από ανάγκη»

Η Νέα Δημοκρατία παραμένει αδιαμφισβήτητο πρώτο κόμμα, αλλά με χαρακτηριστικά κόπωσης. Κινείται κοντά στο 30% στην εκτίμηση ψήφου, χωρίς όμως προοπτική αυτοδυναμίας. Κυβερνητικά στελέχη παραδέχονται ιδιωτικά ότι η στρατηγική δεν είναι πια η επέκταση, αλλά η συντήρηση.

Η κυβέρνηση εξακολουθεί να κερδίζει όχι επειδή πείθει, αλλά επειδή δεν υπάρχει πειστική εναλλακτική. Το αφήγημα της πολιτικής σταθερότητας λειτουργεί περισσότερο ως αμυντικός μηχανισμός ενός τμήματος της κοινωνίας που φοβάται την επιστροφή στην αστάθεια, παρά ως θετική επιλογή.

Περιοχή δεύτερη: η αντιπολίτευση της διάχυσης

Το ΠΑΣΟΚ πληρώνει την αδυναμία μετατροπής της θεσμικής αντιπολίτευσης σε αφήγημα εξουσίας. Παρά την τεκμηριωμένη κριτική και τις επεξεργασμένες προτάσεις, η εικόνα του κόμματος δεν «γράφει» ως κυβερνητική προοπτική.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, η Νέα Αριστερά και τα υπόλοιπα σχήματα της κεντροαριστεράς λειτουργούν περισσότερο ως πολιτικά υπολείμματα ενός παρελθόντος κύκλου, χωρίς κοινή στρατηγική, χωρίς κοινό εχθρό και χωρίς κοινό όραμα. Η συζήτηση περί συνεργασιών παραμένει ρητορική άσκηση, ενώ η κοινωνική τους απήχηση συρρικνώνεται.

Περιοχή τρίτη: διαμαρτυρία, θυμός και αναμονή

Η πιο δυναμική μεταβολή καταγράφεται εκτός του παραδοσιακού δίπολου. Η Πλεύση Ελευθερίας και η Ελληνική Λύση ενισχύονται σταθερά, συγκροτώντας –μαζί με μικρότερα σχήματα– ένα αντισυστημικό τόξο που αγγίζει το 25%.

Παράλληλα, η γκρίζα ζώνη (αναποφάσιστοι, αποχή, «άλλο κόμμα») εκτοξεύεται. Δεν πρόκειται πλέον για παθητική αδιαφορία, αλλά για ενεργή αναμονή. Στελέχη εταιρειών δημοσκοπήσεων σημειώνουν ότι μεγάλο μέρος των πολιτών περιμένει κάτι καινούργιο, όχι απαραίτητα καλύτερο, αλλά διαφορετικό.

Οι μεταβλητές που αλλάζουν το παιχνίδι

Στο παρασκήνιο, τρεις πιθανές κινήσεις συζητούνται έντονα:

1. Ένα κόμμα Τσίπρα. Με δημοσκοπική βάση εκκίνησης κοντά στο 10% και δυνητική δεξαμενή διπλάσια, μια τέτοια κίνηση θα αναδιατάξει ολόκληρη την κεντροαριστερά. Κυβερνητικά στελέχη φοβούνται λιγότερο την επιστροφή Τσίπρα και περισσότερο το ενδεχόμενο να καταλάβει τη δεύτερη θέση, μετατρέποντας τις εκλογές σε νέο διπολισμό.

2. Ένα κόμμα Καρυστιανού. Παρότι η ίδια απορρίπτει πολιτικές φιλοδοξίες, οι μετρήσεις δείχνουν ότι ένα τέτοιο σχήμα θα μπορούσε να ξεκινήσει ακόμη και από 14%. Θα εξέφραζε όχι ιδεολογία, αλλά ηθική αγανάκτηση – και αυτό είναι πολιτικά εκρηκτικό.

3. Η δεξιά μεταβλητή. Η πιθανότητα νέας κίνησης στα δεξιά της Ν.Δ. ή ακόμη και η σιωπηρή αποστασιοποίηση ιστορικών προσώπων, λειτουργεί αποσταθεροποιητικά για τη γαλάζια συσπείρωση.

Το πιθανό σενάριο

Το πιο ρεαλιστικό σενάριο δεν είναι η καθαρή νίκη κανενός, αλλά εκλογές πολλαπλών γύρων, πολιτικές ανακατατάξεις και έντονα εσωκομματικά σοκ. Η πρώτη εκλογική βραδιά μπορεί να λειτουργήσει ως θρυαλλίδα διασπάσεων, ανασχηματισμών ηγεσιών και νέων συμμαχιών.

Η χώρα μοιάζει να βρίσκεται σε μια παγωμένη πολιτική λίμνη. Το ερώτημα δεν είναι αν θα σπάσει ο πάγος — αλλά ποιος θα τολμήσει πρώτος να τον ραγίσει.

Πηγή: pagenews.gr