Μια συνάντηση με βαρύ γεωπολιτικό φορτίο
Μακριά από τις κάμερες της διπλωματίας, αλλά μπροστά στο ακροατήριο της διεθνούς στρατηγικής κοινότητας, ο πρώην υπουργός Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας Ευάγγελος Αποστολάκης και ο πρώην υπουργός Άμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ βρέθηκαν αντιμέτωποι στην Κωνσταντινούπολη, ανταλλάσσοντας αιχμές που αποτυπώνουν τις δομικές διαφορές Αθήνας–Άγκυρας.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του συνεδρίου “The Great Art Security Conference: Μεταβαλλόμενες Δυναμικές Ασφάλειας εντός και γύρω από τη Μεσόγειο”, στο Πανεπιστήμιο Bogazici, με τη συμμετοχή πρώην υπουργών Άμυνας και Εξωτερικών από Ελλάδα, Τουρκία και Μάλτα, καθώς και ανώτατων διπλωματικών στελεχών.
Το σκηνικό δεν ήταν τυχαίο: η Ανατολική Μεσόγειος βρίσκεται ξανά σε φάση εύθραυστης ισορροπίας, με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις να κινούνται μεταξύ διαλόγου και στρατηγικής καχυποψίας.
Ακάρ: «Η Τουρκία δεν είναι απειλή – είναι σύμμαχος»
Συντονίζοντας το πάνελ, ο Χουλουσί Ακάρ επέλεξε έναν τόνο θεσμικής ψυχραιμίας, επαναλαμβάνοντας όμως με συνέπεια τις πάγιες τουρκικές θέσεις. Έθεσε ως κεντρικό άξονα τον διάλογο, επιμένοντας ότι:
«Στόχος δεν είναι να λυθούν όλες οι κρίσεις, αλλά να διαμορφωθεί κοινή κατανόηση και επίγνωση της κατάστασης».
Ο Ακάρ χαρακτήρισε την Ανατολική Μεσόγειο στρατηγικό σταυροδρόμι όπου τέμνονται ενέργεια, ασφάλεια και διπλωματία, υποστηρίζοντας ότι η Τουρκία επιδιώκει την ειρήνη, χωρίς όμως να αποδέχεται μονομερείς ενέργειες.
«Δεν μπορούμε να δεχτούμε μονομερείς δηλώσεις που παραβιάζουν τα δικαιώματά μας», τόνισε, επαναφέροντας το τουρκικό αφήγημα περί «δίκαιης κατανομής θαλάσσιων ζωνών».
Η αναφορά του στο διεθνές δίκαιο παρέμεινε επιλεκτική, στοιχείο που δεν πέρασε απαρατήρητο από το ελληνικό ακροατήριο.
Αποστολάκης: «Η αναθεώρηση οδηγεί σε αποσταθεροποίηση»
Η απάντηση του Ευάγγελου Αποστολάκη ήταν σαφής, θεσμική και στρατηγικά φορτισμένη. Ο πρώην ΥΕΘΑ προειδοποίησε ότι η περιοχή κινείται ήδη σε τροχιά αυξημένης αστάθειας, λόγω πολέμων, ενεργειακών ανταγωνισμών, μεταναστευτικών ροών και κατάρρευσης κρατικών δομών.
Κεντρικό μήνυμά του:«Το διεθνές δίκαιο –συμπεριλαμβανομένου του ανθρωπιστικού– πρέπει να είναι η πυξίδα μας»
Ο Αποστολάκης έστειλε ξεκάθαρο μήνυμα προς την Άγκυρα, σημειώνοντας ότι κάθε προσπάθεια αναθεώρησης του νομικού status quo ενέχει σοβαρό κίνδυνο ευρύτερης αποσταθεροποίησης στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ιδιαίτερη βαρύτητα έδωσε στο ζήτημα της ενέργειας, τονίζοντας ότι οι φυσικοί πόροι μπορούν να λειτουργήσουν είτε ως γέφυρα συνεργασίας είτε ως εστία σύγκρουσης, ανάλογα με τον σεβασμό στους διεθνείς κανόνες.
Σταθεροί παίκτες σε μια ασταθή περιοχή
Παρά τις εμφανείς διαφωνίες, ο Αποστολάκης αναγνώρισε ότι Ελλάδα και Τουρκία παραμένουν από τους πιο σταθερούς δρώντες σε μια περιοχή που δοκιμάζεται από συνεχείς κρίσεις. Η αναφορά αυτή δεν ήταν τυχαία: αποτυπώνει την ελληνική στρατηγική επιλογή αποτροπής χωρίς ρήξη, αλλά και τη διαρκή υπενθύμιση ότι η σταθερότητα δεν μπορεί να οικοδομηθεί πάνω σε αμφισβητήσεις κυριαρχίας.
Πίσω από τις λέξεις: η πραγματική σημασία της αντιπαράθεσης
Σε παραπολιτικό επίπεδο, η συνάντηση Αποστολάκη–Ακάρ αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Δεν επρόκειτο για μια απλή ανταλλαγή απόψεων, αλλά για μια άτυπη αποτύπωση των ορίων του ελληνοτουρκικού διαλόγου:
- Η Τουρκία μιλά για διάλογο, αλλά απορρίπτει το ισχύον νομικό πλαίσιο όταν δεν τη βολεύει
- Η Ελλάδα επιμένει ότι διάλογος χωρίς διεθνές δίκαιο ισοδυναμεί με διαπραγμάτευση υπό πίεση
- Η Ανατολική Μεσόγειος παραμένει πεδίο γεωπολιτικής τριβής, όχι απλής διπλωματικής διαφοράς
Η αντιπαράθεση στην Κωνσταντινούπολη ανέδειξε ότι, παρά τη ρητορική περί διαλόγου, οι στρατηγικές αποκλίσεις Αθήνας–Άγκυρας παραμένουν αγεφύρωτες. Το διεθνές δίκαιο εξακολουθεί να είναι το βασικό σημείο σύγκρουσης – και ταυτόχρονα το μοναδικό κοινό έδαφος πάνω στο οποίο μπορεί να οικοδομηθεί μια εύθραυστη ειρήνη.
Πηγή: pagenews.gr