Η κρίση δεν είναι συγκυριακή – είναι δομική
Ο ελληνικός αγροτικός τομέας βρίσκεται πλέον σε οριακό σημείο επιβίωσης. Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat κατατάσσουν την Ελλάδα στην τρίτη χειρότερη θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως προς την πορεία της αγροτικής παραγωγής, αποτυπώνοντας μια βαθιά και παρατεταμένη αποεπένδυση. Πίσω από τους αριθμούς κρύβεται μια πραγματικότητα που εδώ και χρόνια αγνοείται πολιτικά, αλλά πλέον εκρήγνυται κοινωνικά.
Το κόστος παραγωγής αυξάνεται με ρυθμούς που καμία μικρομεσαία εκμετάλλευση δεν μπορεί να απορροφήσει, ενώ η κρατική στήριξη χάνεται σε έναν λαβύρινθο γραφειοκρατίας, τεχνικών προσκομμάτων και πολιτικής υπεκφυγής. Το αποτέλεσμα: αγρότες χωρίς ρευστότητα, χωρίς προβλεψιμότητα και χωρίς εμπιστοσύνη στο κράτος.
Το χάσμα της χρηματοδότησης και η «σιωπή» για την ΚΑΠ
Το ποσό των 20,1 δισ. ευρώ, που αφορά αποπληρωμές χαμηλότοκων δανείων στον αγροτικό τομέα της ΕΕ, αναδεικνύει μια κρίσιμη αντίθεση: ενώ σε άλλα κράτη-μέλη οι παραγωγοί έχουν πρόσβαση σε φθηνό χρήμα και χρηματοδοτικά εργαλεία, οι Έλληνες αγρότες παραμένουν εγκλωβισμένοι σε ένα σύστημα ακριβού δανεισμού και ελάχιστης ρευστότητας.
Εδώ ξεκινά και η παραπολιτική διάσταση της κρίσης. Παρά τις επίσημες διακηρύξεις, καμία κυβέρνηση δεν έχει δώσει ξεκάθαρη και αναλυτική εικόνα για το πώς αξιοποιούνται οι πόροι της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Η ΚΑΠ μετατρέπεται σταδιακά από εργαλείο στήριξης σε πεδίο πολιτικής διαχείρισης και ισορροπιών, με τον αγρότη τελευταίο κρίκο της αλυσίδας.
Τι πραγματικά οφείλεται στους αγρότες
Η ένταση στα μπλόκα δεν είναι προϊόν «υποκίνησης», αλλά αποτέλεσμα συσσωρευμένων οικονομικών αδιεξόδων. Τα βασικά σημεία που παραμένουν ανοιχτά είναι συγκεκριμένα και μετρήσιμα:
• Καθυστερήσεις στις πληρωμές της ΚΑΠ Οι αστοχίες στις άμεσες ενισχύσεις και στα eco-schemes έχουν δημιουργήσει μια πραγματική «μαύρη τρύπα» στα ταμειακά διαθέσιμα των παραγωγών.
• Επιστροφή ΕΦΚ στο πετρέλαιο Το πάγιο αίτημα για αφορολόγητο αγροτικό πετρέλαιο παραμένει ανεκπλήρωτο. Οι εξαγγελίες περί επιστροφών δεν καλύπτουν ούτε το βασικό κόστος καλλιέργειας.
• Κόστος εφοδίων Λιπάσματα και ζωοτροφές έχουν αυξηθεί έως και 40% την τελευταία διετία, χωρίς καμία αντίστοιχη αύξηση στις τιμές παραγωγού.
• Αποζημιώσεις ΕΛΓΑ Οι καθυστερήσεις για ζημιές από την κλιματική κρίση –ιδίως σε περιοχές όπως η Θεσσαλία– αφήνουν χιλιάδες οικογένειες χωρίς εισόδημα για μήνες.
• Παράνομες ελληνοποιήσεις
Η απουσία ουσιαστικών ελέγχων συμπιέζει τις τιμές και ακυρώνει την εγχώρια παραγωγή.
Η «πράσινη μετάβαση» χωρίς δίχτυ ασφαλείας
Η χαμηλή επίδοση της Ελλάδας δεν είναι τυχαία. Είναι το αποτέλεσμα έλλειψης εθνικού στρατηγικού σχεδίου. Η μετάβαση στη «νέα πράσινη συμφωνία» εφαρμόζεται βίαια και οριζόντια, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ότι ο μικρός και μεσαίος παραγωγός δεν έχει τα κεφάλαια για να προσαρμοστεί.
Στην πραγματικότητα, η πράσινη πολιτική –όπως εφαρμόζεται– λειτουργεί ως φίλτρο εξόδου από το επάγγελμα, ευνοώντας μεγαλύτερα σχήματα και οδηγώντας τους παραδοσιακούς αγρότες εκτός αγοράς.
Η «τρίτη χειρότερη επίδοση» και η επόμενη μέρα
Η στατιστική της Eurostat δεν είναι απλώς ένας αριθμός. Είναι η αποτύπωση της αποεπένδυσης: λιγότερη παραγωγή σημαίνει λιγότερες εξαγωγές, ακριβότερα τρόφιμα, ερήμωση της υπαίθρου και απώλεια διατροφικής αυτάρκειας.
Σε παραπολιτικό επίπεδο, η αγροτική κρίση αποκαλύπτει ένα βαθύτερο πρόβλημα: ο πρωτογενής τομέας δεν αποτελεί προτεραιότητα, αλλά διαχειριστικό βάρος. Η σύγκρουση μεταφέρεται πλέον από τα χωράφια στο πολιτικό σύστημα.
Με το βλέμμα στραμμένο στις κινητοποιήσεις μετά τις γιορτές, το μήνυμα των αγροτικών συλλόγων είναι ξεκάθαρο και πολιτικά επικίνδυνο αν αγνοηθεί:
«Δεν ζητάμε ελεημοσύνη. Ζητάμε τα δουλεμένα μας και το δικαίωμα να μείνουμε στη γη μας».
Η κυβέρνηση καλείται να απαντήσει με στοιχεία και όχι με επικοινωνία πού κατευθύνονται τα δισεκατομμύρια των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Διαφορετικά, ο ελληνικός πρωτογενής τομέας δεν θα συρρικνωθεί απλώς – θα καταρρεύσει.
Πηγή: pagenews.gr