Ο άξονας Αθήνας–Λευκωσίας–Ιερουσαλήμ παραμένει μια από τις πιο σταθερές και στρατηγικά σημαντικές συνεργασίες στην Ανατολική Μεσόγειο, ενισχύοντας την περιφερειακή ασφάλεια, την ενεργειακή σύνδεση και την αμυντική συνεργασία παρά τις διεθνείς ανακατατάξεις και τις αλλαγές κυβερνήσεων. Η επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Ισραήλ τη Δευτέρα 22 Δεκεμβρίου 2025, με τη διεξαγωγή της 10ης τριμερούς Συνόδου Κορυφής, υπογραμμίζει ακριβώς αυτό το γεγονός.
Η συνάντηση με τον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και τον Πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Χριστοδουλίδη επιβεβαιώνει ότι, ακόμα και σε περιόδους ευρύτερης γεωπολιτικής αβεβαιότητας, η τριμερής συνεργασία αποτελεί ακλόνητο πυλώνα σταθερότητας με έμφαση τόσο στην άμυνα όσο και στην ενέργεια — και υπεράνω κυβερνητικών αλλαγών.
Από την κρίση στη δέσμευση
Παρά τις ραγδαίες εξελίξεις μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023 και τις μετέπειτα στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ, η Αθήνα και η Λευκωσία έχουν επιδείξει σταθερότητα στην υποστήριξη της συνεργασίας με το Ισραήλ, επιδιώκοντας παράλληλα να διατηρήσουν ισορροπίες σε ευρύτερο διπλωματικό πλαίσιο. Η Ελλάδα, υπό την ιδιότητα μη μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, και η Κύπρος προσπάθησαν να εξισορροπήσουν ανθρωπιστικές ευαισθησίες με την ανάγκη στήριξης στρατηγικών συνεργασιών.
Οι δύο χώρες στήριξαν επίσης την ασφάλεια των ισραηλινών εμπορικών αερογραμμών, προσφέροντας στους στόλους τους προστασία, ενώ αναφέρεται ότι ισραηλινά στρατιωτικά αεροσκάφη χρησιμοποίησαν — σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες — εναέριο χώρο Ελλάδας και Κύπρου για επιχειρήσεις μακράς εμβέλειας, ενισχύοντας την εικόνα της στρατιωτικής συνεργασίας.
Ενέργεια στον πυρήνα της στρατηγικής
Ο ενεργειακός τομέας αναδύεται ως ένας από τους σημαντικότερους άξονες της τριμερούς συνεργασίας. Η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ προωθούν πρωτοβουλίες για ενεργειακή διασύνδεση και υποδομές, εντός της ευρύτερης προσπάθειας ενεργειακής ασφάλειας και διαφοροποίησης της Ευρώπης. Στο πλαίσιο αυτό, το σχήμα “3+1” με τις ΗΠΑ επαναβεβαιώνει την κοινή δέσμευση ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο, με στόχο την απεξάρτηση από κακόβουλους παράγοντες και την αύξηση της διασυνδεσιμότητας.
Επιπλέον, στο επίκεντρο των ενεργειακών σχεδιασμών βρίσκεται ο Διάδρομος Ινδίας–Μέσης Ανατολής–Ευρώπης (IMEC), ένας φιλόδοξος γεωοικονομικός άξονας που στοχεύει στην ενίσχυση της διασύνδεσης μεταξύ Ασίας, Μέσης Ανατολής και Ευρώπης, τόσο σε επίπεδο ενέργειας όσο και εμπορίου και υποδομών.
Αμυντική συνεργασία και αμοιβαία εμπιστοσύνη
Η στρατιωτική συνεργασία έχει γίνει πλέον κομβική για τη σχέση μεταξύ των τριών κρατών, με την Ελλάδα και την Κύπρο να εμπλέκονται σε προγράμματα εξοπλισμών και αμυντικών επενδύσεων με ισραηλινές εταιρείες, όπως η Elbit Systems και η Israel Aerospace Industries, που συμμετέχουν σε μεγάλα εξοπλιστικά προγράμματα και κοινές δομές εκπαίδευσης.
Η στενή σχέση αποτυπώνεται και σε επίπεδο πολιτικής: το Ισραήλ βλέπει στην Ελλάδα και την Κύπρο σημαντικούς εταίρους για τη δική του περιφερειακή ασφάλεια, όπως επισημαίνεται από κοινοβουλευτικές αναφορές του ισραηλινού κοινοβουλίου.
Περιφερειακές εντάσεις και ανταγωνισμοί
Η ενίσχυση του τριμερούς άξονα δεν έχει περάσει απαρατήρητη από την Τουρκία, η οποία εκφράζει δημόσια ανησυχίες για την «περικύκλωση» της χώρας από το σχήμα Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ. Η ελληνική και κυπριακή πλευρά αντιμετωπίζουν μια ευρύτερη περιφερειακή αντιπαράθεση με την Άγκυρα, η οποία επιχειρεί να ενισχύσει τη στρατιωτική και πολιτική της θέση στη Συρία και την ευρύτερη Μέση Ανατολή.
Η επίσκεψη Μητσοτάκη στην Ιερουσαλήμ και η συνέχιση της τριμερούς συνεργασίας Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ σηματοδοτούν μια γεωπολιτική σταθερότητα και στρατηγική συνέπεια σε μια πολύπλοκη περιοχή. Ενώ διατηρούνται σοβαρές προκλήσεις και εντάσεις, ο άξονας αυτός προβάλλει ως κρίσιμος πυλώνας ασφάλειας, ενεργειακής σταθερότητας και διπλωματικής συνέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο — και είναι πιθανό να διαδραματίσει ακόμη πιο καθοριστικό ρόλο στο μέλλον.
Πηγή: pagenews.gr