Η παραδοσιακή λιανική αργοπεθαίνει: 4.930 περίπτερα και 8.000 παντοπωλεία έσβησαν σε 14 χρόνια

Κάποτε ήταν το κέντρο της γειτονιάς. Το μέρος που αγόραζες τσιγάρα στις 3 το πρωί, έπαιρνες τηλέφωνο από το «τηλέφωνον διά το κοινόν», διάβαζες τα πρωτοσέλιδα, έπαιρνες παγωτό για το παιδί και κουβέντιαζες με τον περιπτερά για τον Ολυμπιακό και τον καιρό. Σήμερα, κάθε μέρα ένα περίπτερο κατεβάζει ρολά για πάντα. Κάθε εβδομάδα ένα παραδοσιακό παντοπωλείο γίνεται παρελθόν. Η Ελλάδα της μικρής λιανικής, αυτή η μοναδική πατέντα που γεννήθηκε από την πρόνοια για τους τραυματίες πολέμου και έγινε σύμβολο αστικής ελευθερίας, πεθαίνει αργά, σιωπηλά και αμείλικτα μπροστά στα μάτια μας.

Τα νούμερα είναι καταδικαστικά:

• Από 9.130 περίπτερα το 2011 → μόλις 4.200 το 2024 → 4.930 κλεισίματα, δηλαδή 54% του συνόλου σε 14 χρόνια → ρυθμός 1 περίπτερο την ημέρα
• Από 29.551 ανεξάρτητα παντοπωλεία/convenience stores το 2011 → 21.536 το 2024 → 8.015 λιγότερα καταστήματα, δηλαδή -27% → πτώση 1,9% μόνο το 2024

Και ενώ η παραδοσιακή λιανική αργοσβήνει, το οργανωμένο λιανεμπόριο ζει τη χρυσή του εποχή:

• Από 4.750 σούπερ μάρκετ το 2011 → 5.151 το 2024 (+8,4%)
• Πωλήσεις οργανωμένου λιανεμπορίου: +7,2% YTD
• Πωλήσεις καταστημάτων κάτω από 100 τ.μ.: -2,7%
• Περίπτερα: -6% μόνο το 2024

Γιατί πεθαίνει το περίπτερο και ο μπακάλης

1. Το κινητό σκότωσε το «τηλέφωνον διά το κοινόν» Κανείς δεν χρειάζεται πια το περίπτερο για να τηλεφωνήσει.
2. Ο Τύπος πέθανε Τα πρωτοσέλιδα που κρέμονταν έξω από το περίπτερο ήταν το news feed της εποχής. Σήμερα τα νέα έρχονται στο κινητό.
3. Τα τσιγάρα μειώθηκαν δραματικά Λιγότεροι καπνιστές, αυστηρότεροι νόμοι, ηλεκτρονικά τσιγάρα.
4. Το delivery σκότωσε την «ευκολία» Γιατί να πας στο περίπτερο για σνακ, αναψυκτικό ή παγωτό όταν σου το φέρνουν σπίτι σε 15 λεπτά;
5. Η απελευθέρωση των αδειών το 2012 Από το υπουργείο Άμυνας στους δήμους – ξαφνικά ο καθένας μπορούσε να ανοίξει περίπτερο. Η υπερπροσφορά έφερε πτώση τιμών και κλείσιμο των αδύναμων.
6. Οι αλυσίδες επιτίθενται στη γειτονιά Σκλαβενίτης, ΑΒ, Μασούτης, MyMarket, Bazaar ανοίγουν superettes 80-150 τ.μ. δίπλα ακριβώς στο παραδοσιακό παντοπωλείο. Με καλύτερες τιμές, μεγαλύτερη ποικιλία, προσφορές και κάρτα μέλους, είναι αδύνατο να ανταγωνιστείς.
7. Οι Έλληνες ψωνίζουν «του μήνα» Μετά την πληρωμή, όλοι τρέχουν στο σούπερ μάρκετ. Η τέταρτη εβδομάδα του μήνα έχει +20% πωλήσεις. Τα μικρά καταστήματα που ζούσαν από τις καθημερινές μικροαγορές δεν έχουν πια πελάτες.

Το νέο τοπίο: Από το περίπτερο στο… πολυκατάστημα ή στο τίποτα

Τα περίπτερα που επιβιώνουν κάνουν μετάλλαξη ή πεθαίνουν:

• Μεγεθύνονται (μέχρι 6 τ.μ. από τα αρχικά 0,45 τ.μ.)
• Γίνονται mini πολυκαταστήματα: παιχνίδια, είδη δώρων, καλλυντικά, αλκοόλ, σουβλάκια, καφέ
• Ή απλώς κλείνουν

Παράγοντες της αγοράς προβλέπουν ότι θα σταθεροποιηθούν στα 2.200-2.500 περίπτερα – μόνο όσα είναι σε στρατηγικά σημεία (τουριστικές περιοχές, μετρό, νοσοκομεία, λιμάνια).

Η πίτα των 5,15 δισ. ευρώ αλλάζει χέρια

Η μικρή λιανική (περίπτερα, ψιλικά, παντοπωλεία, mini market) εξακολουθεί να κινεί πάνω από 5,15 δισ. ευρώ τον χρόνο. Αυτά τα λεφτά δεν εξαφανίζονται – απλώς μεταφέρονται:

• Στα σούπερ μάρκετ
• Στα delivery apps (Wolt, efood, Box)
• Στα βενζινάδικα που γίνονται convenience stores
• Στα φαρμακεία που πουλάνε πια και σνακ

Το τέλος μιας εποχής – και η αρχή μιας άλλης

Το περίπτερο δεν ήταν απλώς κατάστημα. Ήταν:

• Κοινωνικός ιστός
• Πηγή πληροφορίας
• Σημείο αναφοράς
• Σύμβολο ελευθερίας («άνοιξε ένα περίπτερο και είσαι αφεντικό»)

Σήμερα μπαίνει στους τουριστικούς οδηγούς δίπλα στα αρχαία και τα βυζαντινά μνημεία. «Κοιτάξτε, εδώ υπήρχαν περίπτερα. Εκεί πουλιούνταν εφημερίδες και τσιγάρα όλο το 24ωρο».

Η Ελλάδα αλλάζει. Η γειτονιά ψηφιοποιείται. Το κινητό αντικατέστησε το περίπτερο, το delivery τον μπακάλη, η προσφορά τον αυθορμητισμό.

Και εμείς, χωρίς να το καταλάβουμε, ζούμε το τέλος μιας ολόκληρης εποχής – αυτής που η πόλη είχε ψυχή σε κάθε γωνία.

Πηγή: Pagenews.gr