Γιάννος Παπαντωνίου

Γιάννος Παπαντωνίου
Ο Ιωάννης Π. Παπαντωνίου είναι Έλληνας οικονομολόγος, πανεπιστημιακός και πολιτικός, πρώην υπουργός, πρώην βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, και πρώην ανεξάρτητος βουλευτής Α΄ Αθηνών.

Γεννήθηκε στο Παρίσι στις 27 Ιουλίου 1949 και είναι γιος του Παναγιώτη Πανόπουλου, δικηγόρου, και της Ευαγγελίας Παπαντωνίου. Οι γονείς του δεν παντρεύτηκαν ποτέ, και ο Γιάννος Παπαντωνίου κράτησε το επίθετο της μητέρας του, καθώς μεγάλωσε μαζί της. Η Ευαγγελία Παπαντωνίου, νομικός με σπουδές στο Ασφαλιστικό και το Εργατικό Δίκαιο στη Γαλλία, έγραψε ιστορία όταν έγινε η πρώτη γυναίκα Γενική Διευθύντρια στην ιστορία της ελληνικής δημόσιας διοίκησης.Θείος του ήταν ο Δημήτριος (Μίμης) Παπαντωνίου, προϊστάμενος της εισαγγελίας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης κατά την εποχή της δολοφονίας του Λαμπράκη.

Σπούδασε οικονομικά στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Ουισκόνσιν και ιστορία στη Σορβόννη, ενώ κατέχει και διδακτορικό δίπλωμα Οικονομικών Επιστημών από το πανεπιστήμιο του Κέημπριτζ. Την περίοδο 1977-1978 δίδαξε ως ειδικός επιστήμονας στο Οικονομικό Τμήμα της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Δραστηριοποιήθηκε πολιτικά στις τάξεις του ΚΚΕ Εσωτερικού μέχρι το 1980, οπότε και δέχτηκε τηλεφώνημα από τον Ανδρέα Παπανδρέου ο οποίος είχε ενθουσιαστεί από μία επιστημονική δημοσίευσή του για την ειδική σχέση της Ελλάδας με την τότε ΕΟΚ.

Το 1981 εκλέχθηκε ευρωβουλευτής με το ΠΑΣΟΚ. Εκλέχθηκε βουλευτής Α΄ Αθηνών με το ΠΑΣΟΚ στις εκλογές του 1989 (Ιουνίου), του 1990, του 1993, του 1996, του 2000 και του 2004. Στις 15 Νοεμβρίου 1988 αντικατέστησε στη Βουλή τον παραιτηθέντα βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Απόστολο Λάζαρη. Διετέλεσε Υπουργός Εθνικής Οικονομίας από το 1994, Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών από το 1996 έως τον Οκτώβριο του 2001, και Υπουργός Εθνικής Άμυνας από τον Οκτώβριο του 2001 έως το Μάρτιο του 2004. Θεωρείται ο εκφραστής της ελληνικής οικονομικής πολιτικής για την ένταξη στην ΟΝΕ.

Για το ακαδημαϊκό έτος 2009-10 ο Γιάννος Παπαντωνίου ήταν Επισκέπτης Καθηγητής στο Ελληνικό Παρατηρητήριο του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου στο London School of Economics and Political Science.Ο Γιάννος Παπαντωνίου έχει συγγράψει άρθρα και βιβλία πάνω σε θέματα που συνδέονται με οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα, την Ευρώπη καθώς και την ευρύτερη παγκόσμια σκηνή. Είναι επίσης Πρόεδρος του Κέντρου Ερευνών Προοδευτικής Πολιτικής.

Υπόθεση λίστας Λαγκάρντ

Τον Οκτώβριο του 2012, με τη δημοσίευση της λεγόμενης λίστας Λαγκάρντ, εντοπίστηκε λογαριασμός ύψους 1,3 εκατομμυρίων ευρώ στην ελβετική τράπεζα HSBC στο όνομα της συζύγου του Γιάννου Παπαντωνίου, Σταυρούλας Κουράκου. Για αυτή την υπόθεση ο Γιάννος Παπαντωνίου καταδικάστηκε πρωτόδικα για το πλημμέλημα της «ψευδούς υποβολής πόθεν έσχες» σε χρηματικό πρόστιμο 100 χιλιάδων ευρώ και εξαγοράσιμη ποινή φυλάκισης 4 ετών, με το κόστος της εξαγοράς να είναι 10 ευρώ η μέρα (σύνολο 14.600 ευρώ).

Το Νοέμβριο του 2015, σε δεύτερο βαθμό (Εφετείο), το πρόστιμο μειώθηκε από 100 σε 20 χιλιάδες ευρώ, ενώ η εξαγορά της ποινής παρέμεινε 14.600 ευρώ (10 ευρώ για κάθε μέρα). Το πρόστιμο και η εξαγοράσιμη ποινή επικυρώθηκαν και από τον Άρειο Πάγο, αλλά η υπόθεση εκκρεμεί ακόμα, καθώς ο Γιάννος Παπαντωνίου έχει προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ο ίδιος ο Γιάννος Παπαντωνίου επιμένει πως το ποσό έχει δηλωθεί και εισαχθεί στην Ελλάδα με απόλυτη διαφάνεια με βάση τις διατάξεις του νόμου Αλογοσκούφη και ότι η όλη υπόθεση στερείται σοβαρότητας.

Τον Μάρτιο του 2017, η εφημερίδα «Real News» του Νίκου Χατζηνικολάου καταδικάστηκε για δημοσίευση προσωπικών δεδομένων του Γιάννου Παπαντωνίου, για δημοσίευμα του 2014 σχετικό με την υπόθεση της λίστας Λαγκάρντ. Αμέσως μετά την απόφαση, ο Παπαντωνίου (όπως είχε νόμιμο δικαίωμα) προέβη σε δέσμευση των τραπεζικών λογαριασμών της εφημερίδας και εισέπραξε το ποσό που του επιδικάστηκε για την παραβίαση των προσωπικών του δεδομένων (11.175 ευρώ).

Υπόθεση φρεγατών

Στις 23 Οκτωβρίου 2018 μετά από πολύωρη απολογία του ενώπιον των Ανακριτών Διαφθοράς, ο Γιάννος Παπαντωνίου και η σύζυγός του Σταυρούλα Κουράκου κρίθηκαν προφυλακιστέοι με την κατηγορία της νομιμοποίησης παράνομων εσόδων ύψους 2,8 εκατομμυρίων ελβετικών φράγκων που φέρεται, κατά το κατηγορητήριο, να έλαβε παράνομα ο Γιάννος Παπαντωνίου, για τη σύμβαση 010Β/03 η οποία υπογράφηκε στις 06/02/2003 για τον εκσυγχρονισμό μέσης ζωής έξι φρεγατών τύπου «S» του Πολεμικού Ναυτικού, με αντισυμβαλλόμενα μέρη την εταιρεία Ελληνικά Ναυπηγεία ΑΕ, ως κύριο ανάδοχο, με υποκατασκευαστή την εταιρεία THALES NEDERLAND BV και το υπουργείο Εθνικής Άμυνας .

Η ζημιά για το Ελληνικό Δημόσιο που απορρέει από τις δραστηριότητες για τις οποίες κατηγορείται εκτιμάται, κατά τους ανακριτές διαφθοράς, στα 400 εκατομμύρια ευρώ. Ο Γιάννος Παπαντωνίου υποστήριξε ότι το Ελληνικό Δημόσιο δεν ζημιώθηκε από τη σύμβαση, αλλά αντίθετα πέτυχε και εξοικονόμηση πόρων, ενώ κατηγόρησε τους ανακριτές ότι «εκβίασαν» την προφυλάκισή του, αποκρύπτοντας κατά τρόπο παράνομο από τον ίδιο και τους δικηγόρους του έγγραφο της Εισαγγελίας Βέρνης στην Ελβετία για το οποίο ο ίδιος είχε δώσει την εξουσιοδότησή του, έτσι ώστε να δικαιολογήσουν το ένταλμα προσωρινής κράτησης.

Η σύζυγος του Γιάννου Παπαντωνίου Σταυρούλα Κουράκου αφέθηκε ελεύθερη στις 15 Μαρτίου 2019, καθώς έγινε δεκτό το αίτημα αποφυλάκισης που είχε υποβάλλει. Ο ίδιος ο Γιάννος Παπαντωνίου υπέβαλλε και αυτός αίτημα αποφυλάκισης στις 26 Μαΐου 2019, επικαλούμενος νέο έγγραφο του Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου της Ελβετίας, με το οποίο διαβεβαιώνεται ότι ουδέποτε προσπάθησε να μπλοκάρει το άνοιγμα των λογαριασμών σε ελβετικές τράπεζες και ότι συνεργάστηκε πλήρως με τις δικαστικές αρχές.

Στις 08 Ιανουαρίου 2020 ο εισαγγελέας εφετών, Κωνσταντίνος Σπυρόπουλος, εισηγήθηκε προς το συμβούλιο εφετών την παραπομπή σε δίκη του πρώην υπουργού Άμυνας, Γιάννου Παπαντωνίου, και της συζύγου του, Σταυρούλας Κουράκου, για το αδίκημα της νομιμοποίησης παράνομων εσόδων. Στις 20 Μαρτίου του 2020 το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Αθηνών έκανε δεκτή την αίτηση αποφυλάκισης του Γιάννου Παπαντωνίου, με περιοριστικούς όρους, μεταξύ των οποίων και χρηματική εγγύηση 150.000 ευρώ. Ο δικηγόρος του, Μιχάλης Δημητρακόπουλος, χαρακτήρισε «εξοντωτική» την εγγύηση, καθώς ο Παπαντωνίου δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει την κινητή και ακίνητη περιουσία του για να πληρώσει τα χρήματα, καθώς αυτή έχει προσωρινά δεσμευτεί με προγενέστερες αποφάσεις των ανακριτών που χειρίστηκαν την υπόθεση των φρεγατών.

Ο Παπαντωνίου τελικά αφέθηκε ελεύθερος στις 7 Απριλίου 2020, μετά από 17 μήνες προσωρινής κράτησης χωρίς δίκη, καθώς το δικαστικό συμβούλιο δέχτηκε η εγγύηση των 150.000 ευρώ να καταβληθεί μέχρι την 1η Ιουλίου 2020. Κατά την έξοδό του από τις φυλακές υποστήριξε ότι: «Είμαι φυλακισμένος 17 μήνες χωρίς δίκη και τώρα πληροφορούμαι ότι το δικαστικό συμβούλιο έκρινε ότι η υπόθεση μου δεν μπορεί να παραπεμφθεί σε δίκη γιατί οι δικαστικές αρχές δεν μπορούν να στοιχειοθετήσουν, να υποστηρίξουν τις κατηγορίες που έχουν αποδοθεί σε βάρος μου. Νομίζω στο σημείο αυτό, το μόνο σχόλιο που έχω να κάνω είναι ότι ο νοών νοείτω».

Βιβλία

  • Στάσεις και Αποστάσεις, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2014.
  • Το Επόμενο Βήμα, Καστανιώτης, Αθήνα 2006.
  • Σύγχρονο Kράτος για μια Ισχυρή Kοινωνία, Εξάντας, Αθήνα 2003.
  • Ευρώπη και Εθνική Στρατηγική, Αιχμή, Αθήνα 1993.
  • Διανομή του Εισοδήματος και Συσσώρευση του Kεφαλαίου. Η Ελληνική Εκβιομηχάνιση: 1958-1973, Παπαζήσης, Αθήνα 1979.

Γιάννος Παπαντωνίου σχετικές ειδήσεις: