Πρωτοχρονιά έθιμα: Τα ρουγκάτσια στα Τρίκαλα

Πρωτοχρονιά έθιμα: Κάθε χρόνο στα Τρίκαλα αναβιώνει ένα έθιμο με ρίζες στα βάθη της αρχαιότητας. Ο λόγος για τα ρουγκάτσια ή ρουγκατσάρια

Αυτά αποτελούνταν από καμιά εικοσαριά μεταμφιεσμένα νέα παιδιά από 20 έως 25 χρόνων, που από τη δεύτερη μέρα της Πρωτοχρονιάς μέχρι την παραμονή των Φώτων, ημέρα εορτασμού του Σταυρού, γύριζαν από σπίτι σε σπίτι στο χωριό τους ή σε άλλα χωριά και σκορπούσαν ποικίλα συναισθήματα.

Φωτογραφία αρχείου

Πρωτοχρονιά έθιμα: Φόβο στα μικρά παιδιά, χαρά και γέλιο στους μεγαλύτερους από τα ρουγκάτσια

Στο μπουλούκι των ρογακατσιαραίων, σύμφωνα με την εκπαιδευτικό, απαραίτητα υπήρχαν: ένας γαμπρός και μια νύφη (αγόρι ντυμένο με γυναικεία ρούχα) που συμβόλιζαν τις γονιμοποιές δυνάμεις, ένας παπάς, ο γιατρός και οι φύλακες της νύφης, οι οποίοι κρατούσαν στα χέρια τους μάλλινες μαύρες κάλτσες γεμάτες στάχτη, που την πετούσαν σ’ αυτούς που πήγαιναν να ενοχλήσουν τη νύφη.

Απαραίτητο ήταν και το γαιδουράκι στο οποίο κρέμονταν από τη μια μεριά ένας τενεκές για τη λίπα και ένας άλλος για τα κοψίδια.

Πάνω στη ράχη του γαϊδουριού ήταν καθισμένος ένας νέος από το μπλούκι των ρογκατσιάριδων, που τα φύλαγε και τα τακτοποιούσε.

Σε κάθε σπίτι που πήγαιναν, χόρευε ο γαμπρός με τη νύφη με όργανα(όπου υπήρχε η δυνατότητα) ή με τη φλογέρα, που έπαιζε κάποιος ρουγκατσιάρης.

Στο τέλος του χορού η νύφη πετούσε προς τα πάνω ένα πορτοκάλι ή ρόιδο, σύμβολο δύναμης που ευνοούσε και την καλή σοδειά του νοικοκύρη του σπιτιού που επισκέπτονταν.

Και ενώ η νύφη χόρευε οι ρογκατσιάρηδες κουνούσαν με δύναμη του κορμί τους και προκαλούσαν τέτοιο θόρυβο, που τρόμαζαν τα μικρά παιδιά, τα οποία έτρεχαν να κουρνιάσουν στην αγκαλιά της μάνας ή της γιαγιάς.

Πολλοί από τους ρογκατσιάρηδες έτρεχαν στο κοτέτσι και προσπαθούσαν να κλέψουν κανένα αυγό ή να αρπάξουν κανένα λουκάνικο, που οι νοικοκυραίοι τα είχαν κρεμασμένα κάτω από την αστρέχα του σπιτιού, κατάματα στον ήλιο, για να στεγνώσουν.

Τα ρογκάτσια, όταν τελείωναν τις επισκέψεις στο δικό τους χωριό, πήγαιναν και στα διπλανά.

Κι αν τύχαινε να συναντηθούν στο δρόμο δυο μπλούκια, εκεί άρχιζαν τα δύσκολα.

Έπρεπε το ένα να σταματήσει, για να περάσει το άλλο.

Επειδή όμως κανένα δεν υποχωρούσε, πάλευαν οι αρχηγοί του κάθε μπουλουκιού και οι νικητές περνούσαν πρώτοι.

Όταν τελείωναν τις επισκέψεις σε όλα τα σπίτια του χωριού, πήγαιναν σε ένα σπίτι ρουγκατσιάρη και μοίραζαν τα δώρα τους.

Εκεί έστηναν και ένα γλέντι τρώγοντας, χορεύοντας και τραγουδώντας.

Σήμερα πολλοί σύλλογοι της Καρδίτσας αναβιώνουν το δρώμενο των ρουγκατσιών στα χωριά τους και πολλές από αυτές τις ομάδες καταφτάνουν και στην πόλη της Καρδίτσας σκορπώντας γέλιο, χαρά, φόβο και αισιοδοξία για τη νέα χρονιά.