Η κρίση σαν ευκαιρία πολιτικής κυριαρχίας

Ο Σπύρος Γκουτζάνης σχολιάζει στο νέο του blog στο pagenews, με αφορμή τις εξελίξεις στη χώρα μας και τα μέτρα σχετικά με τον κορωνοϊό, τα τεκταινόμενα της παγκόσμιας υγειονομικής απειλής.

Μία έστω και πρόχειρη αναδρομή στην ιστορία των κρίσεων, είτε προέρχονται από πολέμους, είτε από επιδημίες -υπήρξαν κι άλλες πριν τον κορωνοιό-, δείχνει ότι το παιχνίδι της πολιτικής και της εξουσίας όχι μόνο δεν υποχωρεί, αλλά αντίθετα γίνεται πιο έντονο, χωρίς το περιτύλιγμα που θέτει η συνήθης κατάσταση ομαλότητας και το κράτος δικαίου.  Αν όπως θεωρεί ο Carl Shmitt στην “Πολιτική Θεολογία”, κυρίαρχος είναι εκείνος που αποφασίζει για την κατάσταση εκτάκτου ανάγκης”, η κρίση αναδεικνύει απογυμνωμένο και συνήθως αποκρουστικό το παιχνίδι της εξουσίας.

Ο ίδιος θεωρητικός εξηγεί ότι “έκτακτη ανάγκη δεν είναι η κάθε εξαιρετική εξουσία και το κάθε αναγκαστικό διάταγμα αλλά, η απεριόριστη δικαιοδοσία, η αναστολή ισχύος ολόκληρης της υφιστάμενης τάξης”.

Κάτι δηλαδή σαν αυτό που συμβαίνει στα καθ ημάς που με μία δήλωση του πρωθυπουργού και με μία ΠΝΠ, ανεστάλη η μισή συνταγματική τάξη και όλο το πλαίσιο των ατομικών ελευθεριών. Και φυσικά κανένα κοινωνικό συμβόλαιο δεν έχει προϋπάρξει ούτε έπεται. Η παρούσα κρίση αναδεικνύει κυρίαρχο τον πρωθυπουργό ως εκφραστή ενός συστήματος εξουσίας. Πίσω από τις αποφάσεις που λαμβάνονται με την επίκληση της προστασίας του ύψιστου αγαθού της ανθρώπινης ζωής, κρύβεται μία πολιτική και οικονομική αντίληψη των πραγμάτων, αλλά και υπολογισμοί για το παρόν και το προσεχές μέλλον.

Κάπως έτσι ο πρωθυπουργός απέφυγε να έλθει σε ρήξη με την Εκκλησία κι ας ήξερε ότι οι πιστοί δεν προστατεύονται από την θεία λειτουργία και ότι με τις συναθροίσεις τους εξαπλώνεται η επιδημία και στους υπόλοιπους πολίτες

Πολιτικοί όμως είναι και οι υπολογισμοί που διατρέχουν όλη την διαχείριση, από την επιλογή να μην συγκαλέσει σύσκεψη πολιτικών αρχηγών στο ξεκίνημα και πριν τα απαγορευτικά μέτρα, ή με τηλεδιάσκεψη, έστω και για συμβολικούς λόγους εθνικής ενότητας, μέχρι την απόφαση να εμφανίζεται με διαγγέλματα χτίζοντας το προσωπικό του προφίλ, κάτι μεταξύ πατερναλιστή πρωθυπουργού και Έλληνα Τσόρτσιλ, που καθοδηγεί την χώρα σε συνθήκες πολέμου -σύμφωνα με την ορολογία που χρησιμοποίησε.

Αλλά αυτό είναι δευτερεύον και εντέλει συμβατό με κάθε πολιτική διαχείριση. Το κρίσιμο είναι στην ουσία της αντιμετώπισης της υγειονομικής απειλής. Παρά τις μεγαλόστομες διακηρύξεις μέχρι στιγμής δεν έχει ενισχυθεί το δημόσιο Σύστημα Υγείας και η κυβέρνηση δεν έχει προχωρήσει στην επίταξη των ιδιωτικών Νοσοκομείων. Πήρε μία απόφαση με οικονομικό περιεχόμενο, να μην βασιστεί στους πολλούς προληπτικούς ελέγχους, όπως έκαναν η Νότια Κορέα ή η Γερμανία (με επιτυχία όπως φαίνεται από τα αποτελέσματά τους), αλλά στα αυταρχικά περιοριστικά μέτρα. Επίσης ο συμπαθής Σωτήρης Τσιόδρας συμφωνήσε τα κρούσματα να υποκαταγράφονται, έτσι ώστε ο περιορισμένος αριθμός που ανακοινώνεται να μην εντείνει την ανησυχία ή τον πανικό.

Επιπλέον συνέστησε δακρύζοντας πλήρη απαγόρευση στις μετακινήσεις. Πολιτική είναι η επιλογή να εμφανίζεται καλύτερη η εικόνα ώστε να υπάρχει και σύγκριση με την Ισπανία και την Ιταλία.

Πολιτικοί είναι και οι υπολογισμοί για την διαχείριση της οικονομικής κρίσης που αφήνει δίχως προστασία την αγορά εργασίας. Μία πλήρως απορρυθμισμένη αγορά, δίχως δικαιώματα για τους εργαζομένους είναι συμβατή με την νεοφιλελεύθερη αντίληψη της ανοικοδόμησης που θα ακολουθήσει. Στο ερώτημα γιατί κάνει αυτές τις επιλογές και όχι κάποιες άλλες, δίχως καν αιτιολόγηση η κυβέρνηση, η απάντηση είναι γιατί είναι κυρίαρχη ή αλλιώς όπως το λένε οι αγανακτισμένοι από το εγκλεισμό έφηβοι “γιατί μπορεί”.

Και φυσικά βαθιά πολιτικό και υποκριτικό είναι το επιχείρημα ότι “δεν είναι εποχή για πολιτικές αντιπαλότητες, αυτό που προέχει είναι η υγειονομική θωράκιση και η προστασία της ανθρώπινης ζωής”. Μα αν είναι λάθος οι επιλογές; αν κοστίσουν περισσότερες ζωές και αν κάποιες προτάσεις μπορούν να βοηθήσουν όπως πχ η πρόταση να κλείσουν οι εκκλησίες από τις πρώτες ημέρες; Δεν έχει σημασία σκάστε και κολυμπάτε…