Συναγερμός στις υγειονομικές αρχές από τις σφήκες δολοφόνους

Με μήκος πάνω από 5 εκατοστά, οι συγκεκριμένες σφήκες θεωρούνται οι μεγαλύτερες του κόσμου, ενώ μπορούν ακόμη και να σκοτώσουν άνθρωπο.

Δεν φτάνει η πανδημία του κορωνοϊού που θερίζει χιλιάδες ανθρώπινες ζωές καθημερινά, οι υγειονομικές αρχές έχουν να αντιμετωπίσουν και ένα ακόμη πρόβλημα. Τις σφήκες- δολοφόνους. Τουλάχιστον αυτό αναφέρει σε ρεπορτάζ του το τηλεοπτικό δίκτυο CNN. Τριάντα γιγαντιαίες ασιατικές σφήκες αρκούν για να εξολοθρεύσουν μέσα σελίγες ώρες μια αποικία 30.000 μελισσών.

Η γιγάντια ασιατική σφήκα (Vespa mandarinia) όταν ενηλικιωθεί φτάνει τα 5 εκ. μήκος με άνοιγμα φτερών που αγγίζει τα 7,6 εκ. Η ταχύτητα που πιάνει είναι 40 χλμ./ώρα, ενώ το κεντρί της μπορεί να περάσει ακόμα και από ένα αδιάβροχο τζάκετ. Μάλιστα σε αντίθεση με τις μέλισσες μπορεί να τσιμπάει επανειλημμένα. Το δηλητήριο της αφού περάσει την ανθρώπινη σάρκα επιβαρύνει σημαντικά τα νεφρά.Τα παραπάνω είναι τα πρώτα στοιχεία που μαθαίνει κανείς αναζητώντας πληροφορίες για το συγκεκριμένο έντομο.

Για πρώτη φορά εντοπίστηκαν στις ΗΠΑ και συγκεκριμένα την πολιτεία της Ουάσινγκτον, γιγάντιες σφήκες από την Ασία. Mάλιστα, μελισσοκόμοι ανέφεραν πως βρήκαν πλήθος νεκρών μελισσών με κομμένα κεφάλια, γεγονός που αποδεικνύει πως είχαν δεχθεί επίθεση από τις εν λόγω σφήκες.

Με μήκος πάνω από 5 εκατοστά, οι συγκεκριμένες σφήκες θεωρούνται οι μεγαλύτερες του κόσμου, ενώ μπορούν ακόμη και να σκοτώσουν άνθρωπο, αν τον τσιμπήσουν πολλές φορές, σύμφωνα με τους επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον.

Ενδεικτικό είναι πως το παρατσούκλι αυτών των γιγάντιων εντόμων είναι «σφήκες – δολοφόνοι», τόσο για τον θάνατο που μπορούν να επιφέρουν στον άνθρωπο όσο και για την δολοφονική επιθετικότητα που επιδεικνύουν απέναντι σε άλλα έντομα, μεταξύ αυτών και οι μέλισσες.

Το άνοιγμα των φτερών τους είναι μεγαλύτερο από 7,5 εκατ. και το κεντρί τους περιέχει μια θανατηφόρα νευροτοξίνη που, όπως αναφέρει η Mirror, μπορεί να προκαλέσει καρδιακή ανακοπή και αναφυλακτικό σοκ.

Ο Κόνραντ Μπερουμπέ, μελισσοκόμος και εντομολόγος, ειχε πάει στο Βανκούβερ για να καταστρέψει μια κυψέλη και μία ασιατική σφήκα τον τσίμπησε αρκετές φορές. «Ήταν σαν να με τρυπάνε καυτές πινέζες και αιμορραγούσα» περιέγραψε στους New York Times.

Παρά τη θανατηφόρα απειλή για τον άνθρωπο, οι εντομολόγοι ανησυχούν περισσότερο για το ότι οι «σφήκες-δολοφόνοι» θα αποδεκατίσουν τις μέλισσες στις ΗΠΑ.

Οι ασιατικές σφήκες έφτασαν κατά λάθος στη Γαλλία από την Κίνα το 2004 και έκτοτε εξαπλώθηκαν ραγδαία σε όλη την Ευρώπη. Εισέβαλαν στην Ισπανία το 2010, την Πορτογαλία και το Βέλγιο το 2011, την Ιταλία το 2012 και τη Γερμανία το 2014 ενώ έφτασαν στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2016. Το κόστος του περιορισμού τους αλλά και της διατάραξης του πληθυσμού των μελισσών είναι αρκετά αυξημένο.

Οι επιστήμονες δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν ακριβώς πώς έφτασαν οι σφήκες αυτές στις ΗΠΑ. Επισημαίνουν πως συχνά αυτές μεταφέρονται σε σμήνη, ενώ διευκρινίζουν πως το είδος εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Ουάσινγκτον τον περασμένο Δεκέμβριο, ωστόσο φαίνεται πως επανεμφανίστηκε τον Μάρτιο, οπότε και οι βασίλισσες «ξύπνησαν» από την αδρανοποίηση για να χτίσουν φωλιές και να σχηματίσουν αποικίες. Τέλος, σημειώνουν πως η περίοδος που είναι περισσότερο δραστήριες οι συγκεκριμένες σφήκες είναι από τον Ιούλιο έως τον Οκτώβριο.

«Είναι σοκαριστικά μεγάλη σφήκα», δήλωσε ο Todd Murray, εντομολόγος και ειδικός στα ξενικά είδη του Washington State University. «Είναι κίνδυνος για την υγεία και το πιο σημαντικό είναι ένας σημαντικός θηρευτής των μελισσών». Ο Murray είπε ότι ήταν σημαντικό για τους ανθρώπους να μάθουν να αναγνωρίζουν το έντομο τώρα, ενώ ο πληθυσμός είναι μικρός και εξακολουθεί να είναι νέος στην περιοχή.

Οι αξιωματούχοι της πολιτείας της Ουάσινγκτον ζητούν από τους μελισσοκόμους και τους κατοίκους να το αναφέρουν αν δουν κάποια σφήκα δολοφόνο. Δεν πρέπει όμως να πλησιάσουν κοντά γιατί το κεντρί τους μπορεί να διεισδύσει ακόμη και από τη στολή των μελισσοκόμων. Ήδη κρατικοί φορείς ετοιμάζονται να παραγγείλουν ειδικές στολές για τους μελισσοκόμους.

«Μην προσπαθήσεις να τα βγάλεις περα μόνος σου αν τις δεις», επισημαίνει ο εντομολόγος Chris Looney του υπουργείου Γεωργίας. “Αν τις δείτε κάπου φύγετε και ειδοποιήστε μας. Είναι πολύ σημαντικό να το γνωρίζουμε ώστε να έχουμε κάποια ελπίδα εξάλειψης”.

Οι γιγαντιαίες σφήκες δολοφόνοι επιτίθονται κυρίως σε μέλισσες. Ήδη Οι κρατικοί αξιωματούχοι δημιούργησαν παγίδες ώστε να πιάσουν όσες μπορούν αλλά και να δουν που υπάρχουν αποικίες. Η επίθεση από τις σφήκες κινδυνεύει να αποδεκατίσει τις μέλισσες, οι οποίες βρίσκονται ήδη σε λίστες απειλούμενων ειδών εξαιτίας της απότομης μείωσης των αριθμών τους.

Γενικά η ασιατική σφήκα θεωρείται κορυφαίο αρπακτικό. Μπορεί να τα βάλει με οποιοδήποτε άλλο έντομο ακόμα και με θηλαστικό αν τολμήσει να την ενοχλήσει. Αν συναντήσετε ποτέ μία, προσπαθήστε να μείνετε μακριά. Ο εντομολόγος Stephen Martin του Πανεπιστημίου του Salford, παρατηρούσε κάποτε μια φωλιά ασιατικών σφηκών, όταν δέχτηκε επίθεση. «Κλείνεις τα μάτια σου, κλείνεις το στόμα σου, χτυπάς τα δόντια σου, γιατί είναι αρκετά τρομακτικό! Αν οι σφήκες δεν νοιώσουν ότι απειλούνται θα σας αφήσουν στην ησυχία σας. Δεν έχει νόημα να σπαταλήσουν δηλητήριο και να διακινδυνεύσουν να σκοτωθούν και αυτό το γνωρίζουν.»

Αν τσιμπηθείτε θα πρέπει να σπεύσετε γρήγορα στο νοσοκομείο. Το δηλητήριο της ασιατικής σφήκας καταστρέφει τα κύτταρα του δέρματος σας, αφήνοντας σας ένα χαρακτηριστικό σημάδι, ενώ οι νευροτοξίνες παραλύουν τα νεύρα, με αποτέλεσμα έναν έντονο, εξοργιστικό πόνο.

Λόγω του μεγέθους τους αλλά και του γεγονότος ότι δεν πεθαίνουν μετά το τσίμπημα, μπορούν να διοχετεύσουν μεγάλη ποσότητα δηλητηρίου, η οποία μπορεί να φτάσει το ένα κουταλάκι του γλυκού (στα 30-40 τσιμπήματα). Ύστερα από αρκετά τσιμπήματα τα νεφρά σας θα σταματήσουν, ενώ αν πάσχετε από καρδιακά προβλήματα ίσως σταματήσουν και την καρδιά σας.

Φυσικά αν είστε αλλεργικοί θα αντιμετωπίσετε ένα αναφυλακτικό σοκ. Όπως αναφέρει η ιστοσελίδα oreinomeli , το πρόβλημα με τις ασιατικές σφήκες είναι το μέγεθός τους. Είναι τόσο μεγάλες που οι φωλιές τους φτάνουν να ζυγίζουν περισσότερο από 20 κιλά. Έτσι δεν μπορούν να στηριχτούν εύκολα πάνω σε κλαδιά δέντρων και γι αυτό οι σφήκες προτιμούν να τις φτιάχνουν στο έδαφος, ανοίγοντας τρύπες. Έτσι είναι πιο πιθανό να πέσετε πάνω σε μια φωλιά ενώ είστε ανυποψίαστοι, να τις ενοχλήσετε χωρίς να το θέλετε και τελικά να έρθετε αντιμέτωποι με ένα εξοργισμένο σμήνος. Αν σας τύχει κάτι τέτοιο, μην αρχίσετε να τρέχετε, είναι άσκοπο.

Οι μέλισσες όμως, παρά τον τρόμο που προκαλεί η ασιατική σφήκα, έχουν βρει μια εκπληκτική τεχνική για να αμύνονται. Σχηματίζουν μια σφαίρα με τα σώματά τους γύρω απ’ την ανιχνεύτρια σφήκα και αρχίζουν να δονούνται με σκοπό να αυξήσουν τη θερμοκρασία και να της προκαλέσουν ασφυξία, διατηρώντας έτσι τις συντεταγμένες της φωλιάς τους κρυφές. Είναι ζωτικής σημασίας για το μελίσσι να μην καταφέρει να βγει ζωντανή η ανιχνεύτρια απ’ την κυψέλη γιατί θα αποκαλύψει τη θέση τους και μετά τα πράγματα θα είναι πολύ πιο δύσκολα.

Καθώς οι μέλισσες κυκλώνουν την σφήκα και αρχίζουν να δονούνται το διοξείδιο του άνθρακα συσσωρεύεται μέσα στην «μπάλα». Επίσης εκμεταλλεύονται μια μοναδική ιδιαιτερότητα της ανατομίας των εντόμων. Η σφήκα δεν έχει καρδιά (και εδώ μιλάμε κυριολεκτικά…) αντ ‘αυτού αντλεί αίμα με συσπάσεις του σώματός της. Οι μέλισσες, την σφίγγουν τόσο πολύ που η σφήκα από ένα σημείο και μετά δε μπορεί να μεταφέρει το αίμα στο σώμα της, όπως ένας βόας που έχει τυλίξει το θύμα του.

Αυτή η τεχνική αυξάνει επίσης και την θερμοκρασία και ο συνδυασμός αυτών των δύο παραγόντων έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία διοξειδίου του άνθρακα, το οποίο περιορίζει ακόμα περισσότερο την ομαλή ροή του αίματος στο σώμα της σφήκας. Η σφήκα πέφτει νεκρή, παίρνοντας μαζί της, τις συντεταγμένες της κυψέλης. Μπορεί στη μάχη να σκότωσε μερικές εργάτριες, όμως το μελίσσι στο σύνολό του είναι ασφαλές.