Χέιζελ: 35 χρόνια από τον αιματοβαμμένο τελικό της ντροπής

Χέιζελ: Τριανταεννιά άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες που έχουν σημαδέψει τον αθλητισμό.

Χέιζελ: “Στο άκουσμα της λέξης «Χέιζελ» το ανθρώπινο μυαλό σταματά στο νούμερο 39: τόσοι άνθρωποι έχασαν την ζωή τους στο γήπεδο των Βρυξελλών με όλα αυτά που εξελίχθηκαν πριν από την έναρξη του 30ού τελικού της διοργάνωσης μεταξύ της Γιουβέντους και της Λίβερπουλ. Έπρεπε να ήταν η απόλυτη γιορτή, έμοιαζε με τελικό-όνειρο, αφού ήταν χωρίς αμφιβολία οι κορυφαίες του πλανήτη τη δεδομένη στιγμή. Αυτό το ονειρικό συναπάντημα μετατράπηκε σε εφιάλτη, μία εκατόμβη αθώων ψυχών που το μόνο λάθος τους ήταν πως βρέθηκαν στο σημείο που άνοιξαν οι πύλες του Άδη, από μία αλληλουχία τραγικών γεγονότων.

Γιατί αυτό που συνέβη στη βελγική πρωτεύουσα έμοιαζε σαν σύννεφο που πυκνώνει και έρχεται από μακριά. Δεν ξάφνιασε γιατί όλα τα προηγούμενα χρόνια υπήρχαν προβλήματα, αλλά η UEFA έχωνε το κεφάλι στην άμμο και αρνείτο να τα αντιμετωπίσει, πιστεύοντας πως θα εξαφανίζονταν από μόνα τους”. Τα παραπάνω είναι ένα απόσμασμα από αυτά που γράφει στο βιβλίο του ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος “Ταξίδι στ’Αστέρια” και αναφέρεται στην μεγάλη τραγωδία του Χέιζελ, πριν από τον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών της 29ης Μαΐου 1985 μεταξύ της Γιουβέντους και της Λίβερπουλ.

Κανονικά εκείνη η ημέρα θα έπρεπε να είναι γιορτή. Γιορτή του αθλητισμού, του φίλαθλου κόσμου και του ποδοσφαίρου. Κι όμως εκείνο το δροσερό απόγευμα στις Βρυξέλες η μυρωδιά θανάτου θα σκέπαζε λίγες ώρες αργότερα και πριν την έναρξη του αγώνα το γήπεδο. πό το στάδιο των Βρυξελλών, περισσότεροι από 60 τηλεοπτικοί σταθμοί μετέφεραν στις χώρες τους την εικόνα του αγώνα. Από τη μια πλευρά του σταδίου υπήρχε κόσμος ντυμένος στα ασπρόμαυρα. Από την άλλη στα κόκκινα. Οι οπαδοί και των δύο ομάδων τραγουδούσαν συνθήματα και κουνούσαν σημαίες. Μεταξύ τους υπήρχε μεγάλη αστυνομική δύναμη, αλλά κανείς δεν έδειχνε να ανησυχεί.

Στις 5 το απόγευμα είχαν συγκεντρωθεί πάνω από 60,000 οπαδοί στο στάδιο, με τους περισσότερους Άγγλους όμως να έχουν καταναλώσει-κατά την προσφιλή τους συνήθεια- μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Ο τομέας «Ζ» ήταν δίπλα στους φανατικούς οπαδούς της Λίβερπουλ. Αυτές οι θέσεις προορίζονταν για Βέλγους που δεν είχαν καμία ιδιαίτερη προτίμηση σε κάποια συγκεκριμένη ομάδα. Εκεί είχαν καθίσει και αρκετοί Ιταλοί, φίλοι της Γιουβέντους, οι οποίοι είχαν ταξιδέψει στις Βρυξέλες για να απολαύσουν τον τελικό, πράγμα φυσιολογικό αν αναλογισθεί κανείς την έντονη παρουσία Ιταλών μεταναστών σε όλο το Βέλγιο.

Η πλειοψηφία των ανθρώπων αυτών, ήταν οικογενειάρχες που είχαν μαζί τους και μικρά παιδιά. Η τραγωδία απείχε μόλις δέκα λεπτά! Στις 7 το απόγευμα είχε καθοριστεί η ώρα έναρξης του αγώνα. Τα συνθήματα από τους οπαδούς των δύο ομάδων έδιναν και έπαιρναν, δημιουργώντας μια εκρηκτική ατμόσφαιρα. Ο τομέας «Ζ» βρισκόταν δίπλα στους Άγγλους χούλιγκαν και οι οπαδοί που είχαν κατακλύσει την κερκίδα αυτή δεν είχαν καμία προστασία, αφού στην επικίνδυνη ζώνη υπήρχε ελάχιστη αστυνομική δύναμη. Στις τάξεις των Άγγλων φιλάθλων, είχαν εισχωρήσει αρκετοί χούλιγκαν χωρίς εισιτήριο σε κατάσταση μέθης, δημιουργώντας μια ανυπόφορη κατάσταση. Τα πνεύματα μεταξύ των οπαδών των δύο ομάδων είχαν πλέον οξυνθεί.

Περίπου μια ώρα πριν από τη σέντρα του αγώνα, οι οπαδοί της Λίβερπουλ πέρασαν το διαχωριστικό και επιτέθηκαν με ορμή στους Ιταλούς που βρίσκονταν στον τομέα «Ζ». Ορισμένοι Ιταλοί αντεπιτέθηκαν. Για αρκετά λεπτά, καθίσματα και διάφορα άλλα αντικείμενα είχαν δημιουργήσει μια…νοητή γέφυρα στα δύο «στρατόπεδα». Ωστόσο, οι Άγγλοι συνέχισαν να συρρέουν κατά δεκάδες στον τομέα «Ζ», αναγκάζοντας σχεδόν ολόκληρη τη μάζα των οπαδών της Γιουβέντους να υποχωρήσει.

Αρκετοί Ιταλοί στοιβάχτηκαν σε έναν τοίχο στο τέλος της εξέδρας, ο οποίος κατέρρευσε από το βάρος. Δεκάδες άνθρωποι παγιδεύτηκαν κάτω από τα συντρίμμια, τη στιγμή που εκατοντάδες περνούσαν από πάνω τους για να σωθούν. Τριάντα εννέα άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, εκ των οποίων 32 Ιταλοί, τέσσερις Βέλγοι, δύο Γάλλοι και ένας Ιρλανδός. Περισσότεροι από 350 τραυματίστηκαν, αλλά η χαοτική κατάσταση που επικρατούσε και οι περιορισμένες δυνάμεις των Αρχών καθυστέρησαν την ιατρική περίθαλψη.

Την ώρα που δεκάδες ανθρώπινα σώματα βρίσκονταν στο έδαφος, ορισμένοι Ιταλοί επεδίωξαν εκδίκηση και έτρεξαν προς το μέρος των φιλάθλων της Λίβερπουλ. Η Αστυνομία προσπάθησε να σταματήσει αυτήν την επίθεση και οι τηλεοπτικές εικόνες έδειξαν τις μάχες που ακολούθησαν. Μεταξύ αυτών, ένας Ιταλός να απειλεί με επαναληπτική καραμπίνα έναν αστυνομικό.

Η μαρτυρία ενός από τους επιζώντες είναι συγκλονιστική. «Σώματα ήταν πεσμένα κάτω και δεν αντιδρούσαν. Πολλά από τα μικρά παιδιά πέθαναν από ασφυξία αφού τα είχαν πατήσει» λέει ένας Ιταλός. Όταν μάλιστα του μιλούν για τύχη εκείνος απαντά: «Τύχη; Ποια τύχη; Εγώ δεν πρόκειται ποτέ πια να έχω φυσιολογική ζωή. Κάθε μέρα, κάθε βράδυ, σε κάθε όνειρο μου βλέπω τους ανθρώπους εκείνους που πέθαιναν. Βλέπω τα παιδάκια που δεν μπορούσαν να πάρουν ανάσα. Είναι τύχη αυτή;».

Ο αγώνας έγινε κανονικά.

Και αντί να ακυρωθεί ο αγώνας η UEFA και οι Βέλγοι απέφυγαν να αποκαλύψουν την πραγματική τραγωδία. Οι δημοσιογράφοι που προσπαθούσαν να δουν τι ακριβώς είχε συμβεί έβρισκαν κλειστές πόρτες. Κανείς δεν μιλούσε για νεκρούς. Οι διοργανωτές έκαναν τα πάντα για να μην φτάσουν στα αυτιά των ποδοσφαιριστών, οι λεπτομέρειες για το συμβάν. Τελικά, οι αρχηγοί των δύο ομάδων, Ο Νιλ και ο Σιρέα, πήραν το μικρόφωνο του σταδίου, καλώντας τα πλήθη να ηρεμήσουν, ανακοινώνοντας παράλληλα ότι το παιχνίδι θα γινόταν κανονικά. Εξάλλου, οι εντολές των ηγετών των δύο κρατών, όσο και αυτές της UEFA, απαιτούσαν το παιχνίδι να διεξαχθεί κανονικά.

Η αναμέτρηση προφανώς διεξήχθη κάτω από ένα εξαιρετικά τεταμένο κλίμα, όπου οι άμεσα εμπλεκόμενοι, οι ποδοσφαιριστές, δεν γνώριζαν το ακριβές μέγεθος της τραγωδίας. Ο διαιτητής, ο Ελβετός Ντέινα, ίσως γνώριζε κάτι περισσότερο και ως εκ τούτου ενήργησε… κατευναστικά. Στο 56ο λεπτό της συνάντησης ο Μπόνιεκ ανατράπηκε φανερά εκτός της μεγάλης περιοχής, ωστόσο ο Ελβετός ρέφερ έδειξε την άσπρη βούλα. Ο Πλατινί ανέλαβε την εκτέλεση, βάζοντας την «Μεγάλη Κυρία» μπροστά στο σκορ.

Ο Γάλλος άσος μη αντιλαμβανόμενος τη σοβαρότητα της κατάστασης, πανηγυρίζει έξαλλα το γκολ προκαλώντας τα πικρόχολα σχόλια των παρευρισκομένων. Η Γιουβέντους διατηρεί το προβάδισμα, αλλά λίγο αργότερα ο διαιτητής κλείνει τα μάτια σε ανατροπή του Γουίλαν εντός της μεγάλης περιοχής των «Μπιανκονέρι», καταδικάζοντας ουσιαστικά τη Λίβερπουλ. Αλλά αυτή ίσως να ήταν και η απόφαση. Σημασία έχει 35 χρονια μετά ότι τότε το ποδόσφαιρο έχασε πάρα πολλα εκείνη την βραδιά.

Η “μαύρη” λίστα

Ρόκο Ατσέρα (29), Μπρούνο Μπάλι (50), Αλφονς Μπος, Τζιανκάρλο Μπρουσκέρα (21), Αντρέα Καζούλα (11), Τζιοβάνι Καζούλα (44), Νίνο Τσερούλο (24), Βίλι Σιέλενς, Τζιουζεπίνα Κόντι (17), Ντιρκ Ντενέκι, Ντιονίζιο Φάμπρο (51), Ζακ Φρανσουά, Εουτζένιο Γκαλιάνο (35), Φραντσέσκο Γκάλι (25), Τζιανκάρλο Γκονέλι (20), Φραντσέσκο Γκάλι (25), Τζιανκάρλο Γκονέλι (20), Αλμπέρτο Γκουαρίνι (21), Τζιοβαίνιο Λαντίνι (50), Ρομπέρτο Λορεντίνι (31), Μπάρμπαρα Λούσι (58), Φράνκο Μαρτέλι (46), Λόρις Μεσόρε (28), Τζιάνι Μαστρολάκο (20), Σέρτζιο Μπαστίνο Ματσίνο (20), Λουτσιάνο Ρόκο Παπαλούκα (38), Λουίτζι Πιντόνε (31), Μπέντο Πιστολάτο (50), Πάτρικ Ράντκλιφ, Ντομένικο Ραγκάτσι (44), Αντόνιο Ρανιανέζε (29), Κλοντ Ρομπέρ, Μάριο Ρόνκι (43), Ντομένικο Ρούσο (28), Ταρτσίζιο Σάλβι (49), Τζιανφράνκο Σάρτο (47), Αμεντέο Τζιουζέπε Σπαλαόρε (55), Μάριο Σπάνου (41), Ταρτσίζιο Βεντουρίν (23), Ζαν Μισέλ Βαλά, Κλαούντιο Τζαβαρόνι (28).