Αμαζόνιος SOS: Δραματική αύξηση της αποψίλωσης του δάσους κατά 22% – Η πολιτική Μπολσονάρου

Ο πρόεδρος της Βραζιλίας δέχεται έντονες επικρίσεις για την περιβαλλοντική του πολιτική, ενώ η αποψίλωση του Αμαζονίου έχει αυξηθεί κατά πολύ από τότε που ανέλαβε την προεδρία της χώρας.

Ο Αμαζόνιος κινδυνεύει και μαζί του ολόκληρος ο πλανήτης. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, που πρόσφατα δόθηκαν στη δημοσιότητα, η αποψίλωση στο τροπικό δάσος έχει φτάσει στο χειρότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαπενταετίας αγγίζοντας το 22%, μεταξύ του Αυγούστου του 2020 και του Ιουλίου του 2021.

Οι δασικές εκμεταλλεύσεις στο μεγαλύτερο τροπικό δάσος στον κόσμο επεκτάθηκαν κατά 13.235 τετραγωνικά χιλιόμετρα την περίοδο 2020-2021, έκταση που είναι η μεγαλύτερη από την περίοδο 2005-2006 , σύμφωνα με τα δεδομένα του συστήματος παρακολούθησης της αποψίλωσης των δασών PRODES του Εθνικού Ινστιτούτου Διαστημικής Έρευνας (INPE) της Βραζιλίας.

Πρόκειται για την τρίτη αύξηση σε ετήσια βάση αφότου ανέλαβε την προεδρία της Βραζιλίας ο Ζαΐχ Μπολσονάρου. Ο πρόεδρος επικρίνεται με σφοδρότητα σε διεθνές επίπεδο διότι εξασθένισε την επιτήρηση του οικοσυστήματος του τροπικού δάσους στον Αμαζόνιο και υπερασπίζεται την εκμετάλλευση τομέων προστατευόμενων περιοχών.

Αριθμοί-πρόκληση

Οι αριθμοί αυτοί αποτελούν «πρόκληση για μας και πρέπει να είμαστε πιο αυστηροί έναντι των αδικημάτων σε βάρος του περιβάλλοντος», αναγνώρισε ο Βραζιλιάνος υπουργός Περιβάλλοντος Ζοακίμ Λέιτς μετά τη δημοσιοποίηση του εγγράφου του PRODES.

Η βραζιλιάνικη κυβέρνηση διατείνεται ότι έχει εντατικοποιήσει τις προσπάθειές της για να καταπολεμήσει την παράνομη αποψίλωση του δάσους, αναπτύσσοντας μονάδες του στρατού στο πεδίο. Ωστόσο, ο πρόεδρος της χώρας, συνεχίζει να εγκρίνει γεωργικές εκμεταλλεύσεις και το άνοιγμα μεταλλείων και ορυχείων σε προστατευόμενες περιοχές και σε περιοχές όπου ζουν αυτόχθονες στον Αμαζόνιο.

Πριν από δύο μήνες ο ακροδεξιός πρόεδρος της Βραζιλίας είχε ανακοινώσει τους περιβαλλοντικούς στόχους της κυβέρνησής του στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών: «Θα επιτύχουμε το στόχο της κλιματική ουδετερότητας, όχι το 2060 αλλά το 2050. Διπλασιάσαμε τα μέσα τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό όσο και σε χρήματα, για να σταματήσουμε την παράνομη αποδάσωση. Ποια χώρα έχει τέτοια πολιτική προστασίας του περιβάλλοντος, όπως εμείς;». Ωστόσο, πριν από δύο χρόνια, ο ίδιος ήθελε να καταγγείλει την Συμφωνία των Παρισίων.

Αποψίλωσή- ρεκόρ

Πρόσφατα δημοσιεύματα αναφέρουν ότι η κυβέρνηση πέρυσι παρήγαγε τόσους ρύπους όσο ποτέ άλλοτε από το 2016, παρά την πανδημία, γεγονός που συνδέεται άμεσα με την καταστροφή των τροπικών δασών του Αμαζονίου. Η αποψίλωσή του έχει φτάσει σε όρια ρεκόρ επί προεδρίας Μπολσονάρου. Ξένοι επιχειρηματίες μποϋκοτάρουν βραζιλιάνικα προϊόντα, ορισμένοι μάλιστα θέλουν να αλλάξουν την έδρα τους και να φύγουν από τη χώρα.

Σύμφωνα με στοιχεία της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF, μόνο την τελευταία δεκαετία ο Αμαζόνιος έχασε δασική έκταση που ξεπερνά τα 8,4 εκατομμύρια γήπεδα ποδοσφαίρου. Οι βασικές αιτίες είναι οι καταστροφικές γεωργικές πρακτικές για την παραγωγή προϊόντων, όπως η σόγια που χρησιμοποιείται στην παραγωγή ζωοτροφών, το φοινικέλαιο, το κακάο, κτηνοτροφικά προϊόντα και άλλα.

Οι αποφάσεις της Διάσκεψης της Γλασκώβης

Τον περασμένο Νοέμβριο, μετά από δύο εβδομάδες σκληρών διαπραγματεύσεων, η πολυαναμενόμενη 26η Διάσκεψη για το Κλίμα στη Γλασκώβη (COP26) έκλεισε με μία αμφιλεγόμενη συμφωνία μεταξύ των 197 χωρών, για την αντιστροφή της κλιματικής αλλαγής.Τα αποτελέσματά της διέψευσαν τις προσδοκίες, καθώς είχε χαρακτηριστεί «ορόσημο» για τη βιωσιμότητα του πλανήτη. Η δημόσια συγγνώμη του πρόεδρου της Διάσκεψης Άλοκ Σάρμα για την τροπή που πήρε η συμφωνία και η δήλωση του οικοδεσπότη Μπόρις Τζόνσον ότι «απλώς ελπίζει αυτή η Διάσκεψη να είναι η αρχή του τέλους για την κλιματική αλλαγή» δεν κρίθηκαν επαρκή.

“Τα δάση μου ανήκουν”

«Ο πρόεδρος μετρίασε τη ρητορική του γιατί βρίσκεται υπό μεγάλη πίεση» υποστηρίζει η Σιλέι Αραούχο, πρώην επικεφαλής της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος IBAMA, που παραιτήθηκε μόλις εξελέγη πρόεδρος ο Μπολσονάρο. «Στη Γλασκόβη η κυβέρνηση της Βραζιλίας παρουσίασε μια εντελώς μη ρεαλιστική εικόνα των προσπαθειών της για να αποσπάσει πόρους με βάση την τακτική, τα δάση μου ανήκουν, εάν θέλετε να τα προστατεύσω, θα πρέπει να με πληρώσετε για να το κάνω, ειδάλλως τα χέρια μου είναι δεμένα. Αυτός είναι εκβιασμός. Φυσικά η ιδέα οικονομικής στήριξης για την προστασία του περιβάλλοντος είναι καλή, αλλά το ερώτημα είναι, τι θα κάνει ο Μπολσονάρο αυτούς τους πόρους», συμπληρώνει.

Εκτός αυτού υπήρχε στη Βραζιλία ένα τέτοιο ταμείο ύψους πολλών δισεκατομμυρίων για τον Αμαζόνιο που χρηματοδοτήθηκε από την Νορβηγία αλλά και τη Γερμανία. Από το 2019 έχει “παγώσει”, λόγω της περιβαλλοντικής πολιτικής Μπολσονάρο. Καταστροφική πολιτική, την χαρακτηρίζει ο Μαρσίο Αστρίνι, από την οικολογική οργάνωση Obseravotio do Clima.

Οι επιπτώσεις της συνεχούς αποψίλωσης των τροπικών δασών στο περιβάλλον είναι τεράστιας σημασίας, καθώς ισοδυναμεί με την προσθήκη στην ατμόσφαιρα του διοξειδίου του άνθρακα που κανονικά θα απορροφούσαν τα δάση.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τα 4,2 εκατομμύρια εκτάρια τροπικών δασών που χάθηκαν ανάμεσα στο 2019 και το 2020, έκταση συγκρίσιμη με αυτή της Ολλανδίας, σημαίνουν ότι χάθηκε η δυνατότητα απορρόφησης διοξειδίου άνθρακα που θα αναλογούσε στις ετήσιες εκπομπές 570 εκατομμυρίων αυτοκινήτων, αριθμού υπερδιπλάσιου των αυτοκινήτων που κινούνται στους αμερικανικούς δρόμους.

Τρομακτικές προβλέψεις

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και καλούν την Ευρωπαϊκή Ένωση να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην προστασία των δασών του πλανήτη. Σε αντίθετη περίπτωση, υπογραμμίζουν, κινδυνεύουμε να χάσουμε τη μάχη ενάντια στην κλιματική αλλαγή και την κατάρρευση της βιοποικιλότητας, με άλλα λόγια, τη μάχη της ίδιας μας της επιβίωσης.

Αν η Αμαζονία φθάσει στο σημείο μη επιστροφής, αντί να περιοριστεί, η κλιματική αλλαγή θα επιταχυνθεί, με την εκπομπή στην ατμόσφαιρα τεράστιων ποσοτήτων άνθρακα, εκτιμούν οι ειδικοί.

«Σκοτώνουμε την Αμαζονία», λέει η Λουτσιάνα Γκάτι, επιστήμονας ειδικευμένη στην Χημεία της Ατμόσφαιρας. «Όσο τρομακτικές και αν είναι οι προβλέψεις για την κλιματική αλλαγή, στην πραγματικότητα είναι αισιόδοξες. Θα φθάσουμε σε ένα σενάριο ταινίας τρόμου πολύ νωρίτερα από ό,τι περιμέναμε».