Ε.Μ.Σ.Τ: Ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο
Πηγή Φωτογραφίας: euronews, mononews
To Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης επέστρεψε πιο δυνατό από ποτέ! Ανοίγει νέο κεφάλαιο στην πορεία του, επανακαθορίζει το στίγμα του, 25 χρόνια μετά την ίδρυσή του, και είναι έτοιμο να εκπονήσει το άκρως ενδιαφέρον εκθεσιακό του πρόγραμμα για το 2022 και το 2023.
Τα τεράστια εμπόδια, οι παλινωδίες, οι αλλαγές έδρας, τα «ανοιγοκλεισίματα» και τα μεγάλα προβλήματα ανήκουν στο παρελθόν και η Κατερίνα Γρέγου, δέκα μήνες μετά την ανάληψη της καλλιτεχνικής διεύθυνσης, παραχώρησε στην έδρα του μουσείου, στο Φιξ της Λεωφόρου Συγγρού μια μεγάλη συνέντευξη τύπου, στην οποία σκιαγράφησε διεξοδικά τους άξονες πάνω στους οποίους θα κινηθεί. Ανέλυσε το όραμά της για τα επόμενα χρόνια, παρουσιάζοντας το δικό της «μανιφέστο» για τον πολύπαθο θεσμό και το μέλλον του. Δήλωσε μάλιστα συγκινημένη, καθώς επέστρεψε στην Ελλάδα, μετά από 25 χρόνια περιπλάνησης στο εξωτερικό, για να αναλάβει την κορυφαία θέση στο σύγχρονο πολιτισμό στη χώρα μας.
Η ταυτότητα και οι στόχοι του ΕΜΣΤ
Σύμφωνα με την καλλιτεχνική διευθύντρια, στόχος του ΕΜΣΤ είναι να γίνει ο κορυφαίος εθνικός θεσμός για τη σύγχρονη τέχνη και τον οπτικό πολιτισμό στην Ελλάδα, και ένας από τους ηγετικούς θεσμούς της Νότιας Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου. Η τέχνη και ο οπτικός πολιτισμός αποτελούν σημαντικό παράγοντα μετασχηματισμού της εκπαίδευσης, της παραγωγής γνώσης, των εναλλακτικών αφηγήσεων και κινητήρια δύναμη για τη διάδοση αξιών προόδου και χειραφέτησης στην κοινωνία.
Το Μουσείο θα εστιάσει σε πρακτικές που εξετάζουν με κριτικό βλέμμα συνολικά την κοινωνία και τις πολιτικές της προτεραιότητες και πραγματεύονται κεντρικά ζητήματα της εποχής μας, όπως η δημοκρατία, η διακυβέρνηση, η ισότητα, η οικονομία, το περιβάλλον, οι συνέπειες της παγκοσμιοποίησης και της κυριαρχίας της τεχνολογίας, ενώ ταυτοχρόνως αναδεικνύουν τη σημασία του δημόσιου διαλόγου και των «κοινών».
Το ΕΜΣΤ θα δώσει έμφαση σε θεματικές και ομαδικές εκθέσεις σύγχρονης τέχνης καθώς και σε άλλες μορφές οπτικού πολιτισμού, και αναπτύσσει αφηγήσεις που προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν το πολυσύνθετο και διαρκώς επιταχυνόμενο παρόν μας, τη στιγμή που η ανθρωπότητα πασχίζει να συμβαδίσει με τον καλπάζοντα ρυθμό των αλλαγών.
Στροφή στην Μεσόγειο και στην Μέση Ανατολή
Αξιοποιώντας το πλεονέκτημα της θέσης του σε μια δυναμική και πολυπολιτισμική μητρόπολη της Μεσογείου, όπως είναι η Αθήνα, το μουσείο εστιάζει στις πλούσιες και αμφιλεγόμενες ιστορίες του γεωγραφικού χώρου του οποίου αποτελεί μέρος, ενός χώρου που περιλαμβάνει τα Βαλκάνια, την Τουρκία, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Στέκεται κριτικά απέναντι στον oμοιογενή και δίχως εντοπιότητα παγκοσμιοποιητικό πλουραλισμό και, αναγνωρίζοντας πως μια συλλογή που θα περιελάμβανε σύγχρονη τέχνη και από τις πέντε ηπείρους είναι αδύνατον να υποστηριχτεί τόσο από άποψη πόρων όσο και από άποψη χρόνου για έρευνα σε βάθος, προκρίνει στη συλλογή του καλλιτεχνικές πρακτικές που λαμβάνουν υπόψη τους τις τοπικές και πολιτισμικές διαφορές και τις πολλαπλές αφηγήσεις.
Το ΕΜΣΤ εκθέτει διεθνή σύγχρονη τέχνη αλλά θεωρεί επίσης αποστολή του να αναζητά, να υποστηρίζει και να προωθεί τη σύγχρονη ελληνική τέχνη, η οποία είναι εν πολλοίς άγνωστη έξω από τα σύνορα της χώρας, τόσο αναδεικνύοντας τους Έλληνες καλλιτέχνες μέσω ατομικών εκθέσεων και άλλων εκδηλώσεων όσο και ενισχύοντας τις διεθνείς ανταλλαγές. Παράλληλα, το Μουσείο θα εστιάσει στην πλούσια καλλιτεχνική και πρωτοποριακή κληρονομιά της ελληνικής διασποράς, μιας από τις αρχετυπικές διασπορές παγκοσμίως, μεγάλο μέρος της οποίας δεν έχει αναγνωριστεί ποτέ, ή ακόμη και έχει σκόπιμα περιθωριοποιηθεί στην Ελλάδα.
Η σχέση του ΕΜΣΤ με τους καλλιτέχνες
To EMΣT προάγει και ενισχύει τη δίκαιη αμοιβή για τους καλλιτέχνες και τους πολιτιστικούς παραγωγούς και δεν εγκρίνει τις επισφαλείς μορφές εργασίας, που παραμένουν ευρέως διαδεδομένες στο πεδίο των εικαστικών σήμερα. Δεσμεύεται λοιπόν να αμείβει όλους τους καλλιτέχνες και επαγγελματίες του πολιτισμού που εργάζονται ή εκθέτουν στο Μουσείο και να προάγει βέλτιστες πρακτικές σε ό,τι αφορά τόσο την παρουσίαση του καλλιτεχνικού έργου όσο και την καλλιέργεια των καλύτερων δυνατών συνθηκών για την καλλιτεχνική έρευνα και παραγωγή.
Μολονότι δημιουργεί ευκαιρίες για νέους καλλιτέχνες, επιμελητές και συγγραφείς, το Μουσείο καταδικάζει τις ηλικιακές διακρίσεις, ένα φαινόμενο που ενδημεί στην αγορά της τέχνης η οποία διαρκώς διψά για πρωτοεμφανιζόμενους και νέους καλλιτέχνες και προτίθεται να δώσει ίσες ευκαιρίες σε καλλιτέχνες πρεσβύτερους ή στο μέσο της σταδιοδρομίας τους. Τέλος, έχει ως στόχο να φέρει τη σύγχρονη τέχνη και τον οπτικό πολιτισμό κοντά σε ένα κατά το δυνατόν ευρύτερο κοινό, σε μια χώρα μάλιστα όπου η αρχαιότητα κατέχει ανέκαθεν την πρωτοκαθεδρία στο πολιτιστικό πεδίο, συχνά σε βάρος της νεότερης και σύγχρονης κουλτούρας.
Ο αυξημένος προϋπολογισμός
Ο προϋπολογισμός των 9.204.854 €, που εγκρίθηκε πρόσφατα, είναι απαραίτητος για την ολική επανεκκίνηση του φορέα. Για πρώτη φορά το Μουσείο λειτουργεί σε πλήρες ανάπτυγμα με ένα πολυσχιδές και σύνθετο συλλεκτικό, εκθεσιακό και εκδοτικό πρόγραμμα, στο οποίο θα πρέπει να προστεθούν η μεγάλη διεθνής και εγχώρια εκστρατεία επικοινωνίας και προβολής που μόλις έχει ξεκινήσει, και οι αναγκαίες αρχιτεκτονικές επεμβάσεις στους χώρους και τη συλλογή, προκειμένου να βελτιωθεί η μουσειακή και εκθεσιακή εμπειρία (π.χ. διαμόρφωση της εισόδου, του πωλητηρίου, της σήμανσης).
Το ΕΜΣΤ πλέον δεν καλύπτει μόνο τα λειτουργικά του έξοδα και τις ανελαστικές του υποχρεώσεις αλλά παρουσιάζει και υποστηρίζει ένα πρόγραμμα διεθνών προδιαγραφών. Από τα 9.204.854 € που εγκρίθηκαν, τα 5.204.500 € προέρχονται από τα ταμειακά διαθέσιμα των προηγούμενων ετών, τα οποία, παρόλες τις ανάγκες του Μουσείου, δεν είχαν δαπανηθεί.
Ο φετινός προϋπολογισμός θα καλύψει φέτος τα πάγια λειτουργικά έξοδα, θα ενισχύσει ουσιαστικά την εκθεσιακή δραστηριότητα, τις καλλιτεχνικές παραγωγές και την καλλιτεχνική κοινότητα γενικότερα και θα προάγει την έρευνα, την εκπαίδευση και άλλες δράσεις.
Η συλλογή του ΕΜΣΤ και ο νέος προσανατολισμός
Η συλλογή του ΕΜΣΤ περιλαμβάνει ελληνική και διεθνή σύγχρονη τέχνη. Το Μουσείο ιδρύθηκε το 2000 και ως τώρα έχει επικεντρωθεί στην τέχνη του 21ου αιώνα. Συλλέγει ωστόσο και ελληνική τέχνη της ευρύτερης μεταπολεμικής περιόδου, μέσα από την οποία φωτίζονται τα βασικά στάδια ανάπτυξης της σύγχρονης παράδοσης εντός και εκτός της χώρας. Ο κορμός της συλλογής αποτελείται κατά κύριο λόγο από έργα εννοιολογικής τέχνης καθώς και από έργα κοινωνικοπολιτικού προσανατολισμού. Μέχρι σήμερα η συλλογή διαθέτει 1.400 έργα. H συλλογή, κατά τις πρώτες δύο δεκαετίες του Μουσείου, εμπλουτίστηκε με «διαπολιτισμικό»γνώμονα.
Ωστόσο, καθώς ο κόσμος της τέχνης έχει εξαπλωθεί σε όλον τον πλανήτη και τα πεδία της καλλιτεχνικής πρακτικής διευρύνονται, καθώς οι τιμές στην αγορά της σύγχρονης τέχνης εκτινάσσονται στα ύψη και τα περισσότερα μουσεία δεν διαθέτουν απεριόριστους πόρους, ανθρώπινο δυναμικό και χώρο, είναι πια αδύνατη η ανάπτυξη μιας συλλογής που θα κινείται στις πέντε ηπείρους με συνοχή και βάθος. Συνεπώς, γίνεται όλο και πιο επιτακτική η ανάγκη να αποκτήσουν τα μουσεία ως συλλεκτικοί θεσμοί πιο στοχευμένο προσανατολισμό, ώστε να αντικατοπτρίζουν πιο συγκεκριμένα τις εξελίξεις στη σύγχρονη τέχνη.
Όσον αφορά το ΕΜΣΤ αυτό σημαίνει μια νέα συλλεκτική πολιτική, η οποία να συνάδει περισσότερο με τη γεωγραφική του θέση και τον γεωπολιτικό χώρο. Η πολιτική της συλλογής, μπαίνοντας στην τρίτη δεκαετία της ύπαρξης του Μουσείου, θα εστιάζει περισσότερο σε πιο λεπτομερείς θεματικές και σε πιο συγκεκριμένα γεωγραφικά και πολιτιστικά σημεία έρευνας που σχετίζονται με τη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας.
Η στρατηγική θέση της Ελλάδας στη νοτιοανατολική άκρη της Ευρώπης, στα σύνορά της με την Τουρκία και τα Βαλκάνια, πολύ κοντά στη Μέση Ανατολή και με ένα μέτωπο στραμμένο προς τη Βόρεια Αφρική, είναι μια θέση πλούσια σε αφηγηματικές δυνατότητες. Πόλεις όπως το Κάιρο, η Κωνσταντινούπολη, η Βηρυτός και η Αθήνα έχουν ζωντανές καλλιτεχνικές σκηνές που συχνά αναπτύσσονται ανεξάρτητα από τις κρατικές δομές, και οι οποίες πρέπει να συμπεριληφθούν στον δημόσιο διάλογο για την κουλτούρα και να υποστηριχθούν.
Το ΕΜΣΤ στοχεύει να αναλάβει αυτόν τον ρόλο, χτίζοντας πάνω σε καλλιτέχνες που έργα τους ήδη περιλαμβάνονται στη συλλογή του, όπως ο Kutlug Ataman, η Mona Hatoum, η Emily Jacir, η Joanna Hadjithomas και ο Khalil Joreige, καθώς και ευρύτερα σε έργα κοινωνικοπολιτικού προσανατολισμού, συνεχίζοντας μια ήδη υπάρχουσα σημαντική κατεύθυνση της συλλογής. Θα δοθεί λοιπόν προτεραιότητα σε καλλιτέχνες της Μεσογείου και του Παγκόσμιου Νότου.
Θα καταργηθεί επίσης η πολιτική αναζήτησης δωρεών από τους καλλιτέχνες, που ακυρώνει βασικές παραμέτρους της αποστολής του Μουσείου, όπως είναι η ενίσχυση της εγχώριας αγοράς της τέχνης. Το ΕΜΣΤ θα αποκτά έργα μέσω αγορών είτε από τους ίδιους τους καλλιτέχνες είτε, αν διαθέτουν, από τους επαγγελματικούς εκπροσώπους τους, όπως, για παράδειγμα, τις γκαλερί. Όσον αφορά τις δωρεές από συλλέκτες και ιδιώτες, θα γίνονται δεκτές επιλεκτικά και με βασικό κριτήριο επιλογής την κεντρική κατεύθυνση της συλλογής, προκειμένου να μην δημιουργούνται στρεβλώσεις στο περιεχόμενό της.
Το εκθεσιακό πρόγραμμα
Η πρώτη μεγάλη θεματική έκθεση «Statecraft. Διαμορφώνοντας το κράτος» εξετάζει τους μηχανισμούς κατασκευής, τη δομή και την ιδεολογική ρητορική που ενέχει το οικοδόμημα του έθνους και του κράτους. Αναλύει τα εγγενή τους προβλήματα και τις περιπλοκότητές τους και παρατηρεί τη σημερινή τους αστάθεια, σε μια εποχή που διαπιστώνουμε την ανησυχητική άνοδο του εθνικισμού στην Ευρώπη.
Παρέχει μια διεισδυτική όψη πέρα από τις στερεοτυπικές προσεγγίσεις του θέματος και εντοπίζει την κατάχρηση και τα αδιέξοδα της κρατικής εξουσίας, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει αυτή στις σημερινές πολυφυλετικές πλουραλιστικές κοινωνίες, όπως και τη μεταβίβαση των εθνικών εξουσιών σε υπερεθνικούς οργανισμούς ή πολυεθνικές εταιρείες.
Η έκθεση συγκεντρώνει μια πολυφωνική ομάδα 36 καλλιτεχνών που διεισδύουν κριτικά σε αυτά τα ερωτήματα από μια διευρυμένη οπτική. Τα έργα της έκθεσης, της μεγαλύτερης που έχει οργανώσει το ΕΜΣΤ στη μόνιμη έδρα του, απλώνονται σε δύο ορόφους.
Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Bani Abidi, Ewa Axelrad, Μαρία Βαρελά, Βαγγέλης Βλάχος, Ειρήνη Βουρλούμη, Loulou Cherinet, Liu Chuang, Γιώργος Γύζης, Köken Ergun, Katya Ev, Marta Górnicka, Ivan Grubanov, Lise Harlev, Femke Herregraven, Ελένη Καμμά, Thomas Kilpper, Szabolcs KissPál, Πάνος Κοκκινιάς, Stéphanie Lagarde, Langlands & Bell, Ella Littwitz, Thomas Locher, Cristina Lucas, Tanja Muravskaja, Marina Naprushkina, Kristina Norman, Daniela Ortiz, Trevor Paglen, Αντώνης Πίττας, Zanny Begg & Oliver Ressler, Jaanus Samma, Larissa Sansour, Jonas Staal, Αναστάσης Στρατάκης, Sasha Stresna, Αλέξης Φιδετζής.
Ειρήνη Βουρλούμη: Στον ίδιο χώρο Ένας φωτογραφικός διάλογος με τον ζωγράφο Ανδρέα Βουρλούμη 17.06–30.10.2022
Επιμέλεια: Σταμάτης Σχιζάκης
Η έκθεση είναι ένας καλλιτεχνικός διάλογος που άνοιξε η φωτογράφος Ειρήνη Βουρλούμη με το ζωγραφικό έργο του παππού της Ανδρέα Βουρλούμη (1910–1999). Η καλλιτέχνις παραθέτει δικές της φωτογραφίες, τραβηγμένες με κινητό τηλέφωνο κατά τις περιπλανήσεις της στην πόλη της Αθήνας – ένας φόρος τιμής δίπλα σε έργα που έκανε ο Ανδρέας Βουρλούμης πάνω από μισό αιώνα πριν: ζωγραφικούς πίνακες, υδατογραφίες, σχέδια και ποιήματα. Τα μέσα διαφέρουν αλλά ο σκοπός είναι κοινός.
Η έκθεση παρουσιάζει 32 ζεύγη φωτογραφιών και ζωγραφικών έργων που έχει επιλέξει η ίδια η Ειρήνη Βουρλούμη. Η αντιπαραβολή των φωτογραφιών με τα ζωγραφικά έργα επικεντρώνεται θεματικά στην καταγραφή της πόλης της Αθήνας και της καθημερινής ζωής της, αλλά περιλαμβάνει και τη σύνδεση συναισθηματικών καταστάσεων με χρωματικές και μορφολογικές λεπτομέρειες σε τοπία και εσωτερικούς χώρους.
Μέσα από τον συσχετισμό των εικόνων η φωτογράφος δημιουργεί γέφυρες μεταξύ της μεταπολεμικής Αθήνας, όπως την αποτύπωσε στα γρήγορα σχέδιά του ένας ιστορικής σημασίας ζωγράφος και της ίδιας πόλης σήμερα, όπως την καταγράφει η ίδια στις δικές τις περιπλανήσεις. Από τις εικόνες αυτές αναδύεται ο διαχρονικός χαρακτήρας της πόλης, από την αρχιτεκτονική και το τοπίο ως τη ζωή των κατοίκων της, αλλά και μια εναλλακτική γενεαλογία απεικόνισης του αστικού τοπίου.
Αντώνης Πίττας: jaune, geel, gelb, yellow Πράξεις μοντερνισμού με τον Αντώνη Πίττα και τον Theo van Doesburg
Παρέμβαση στη συλλογή του EMΣΤ (2ος όροφος)
17.06–30.10.2022
Επιμέλεια: Δάφνη Βιτάλη
Το 2019 ο Πίττας ήταν φιλοξενούμενος καλλιτέχνης στην οικία Van Doesburg, λίγο έξω από το Παρίσι. Η διαμονή του συνέπεσε με τις ευρείας κλίμακας διαμαρτυρίες του κινήματος των κίτρινων γιλέκων στη Γαλλία. Παρόλο που οι διαδηλώσεις έδειχναν να έχουν κοινό οπτικό παρονομαστή τα κίτρινα γιλέκα, τα κίνητρα των διαδηλωτών που απαιτούσαν αλλαγές ήταν πολλά και ιδιαιτέρως διαφορετικά μεταξύ τους. Ο Πίττας πέρασε από τον φλέγοντα χαρακτήρα των διαδηλώσεων έξω στους δρόμους, στο ιστορικό πλαίσιο και την ιδιωτική σφαίρα της οικίας Van Doesburg. Η επιλογή του αυτή τον ώθησε να εξετάσει την κληρονομιά του μοντερνισμού μέσα από ένα πολιτικό πρίσμα.
Το έργο του βασίστηκε σε μια επιλογή από έργα σε χαρτί του Van Doesburg, από τη μεγάλη συλλογή του Centraal Museum της Ουτρέχτης, της πόλης στην οποία γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Ολλανδός καλλιτέχνης. Ως η κινητήρια δύναμη του κινήματος De Stijl, ο Van Doesburg (μαζί με τον Mondrian) αναδείχθηκε σε έναν από τους πιο επιδραστικούς καλλιτέχνες στη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία της τέχνης. Ο Πίττας επέλεξε σχέδια και γκουάς του Van Doesburg, τα οποία αντιπαραθέτει, τόσο εικαστικά όσο και διαλογικά, με τις δικές του μεγάλων διαστάσεων σιλουέτες από αλουμίνιο.
Ο Πίττας απαθανάτισε τις διαδηλώσεις του κινήματος των κίτρινων γιλέκων φωτογραφίζοντας τους διαδηλωτές, την αστυνομία αλλά και τις αντιπαραθέσεις και διαδράσεις τους στους δρόμους. Στην παρέμβαση αυτή, επιστρέφουν ως σιλουέτες, άλλοτε ως ξεχωριστά άτομα και άλλοτε συγχωνεύονται σε μια ενιαία μάζα σωμάτων. Με την τοποθέτησή τους μπροστά από τα σχέδια του Van Doesburg, μοιάζουν να κλείνουν τον δρόμο αλλά και να προστατεύουν το έργο του, την κληρονομιά του.
Οι επισκέπτες της έκθεσης ενθαρρύνονται να φωτογραφίσουν το έργο με τη χρήση φλας, ώστε να ενεργοποιηθεί η εγκατάσταση. Χαρακτηριστικό στοιχείο, τόσο της έκθεσης όσο και της έκδοσης που τη συνοδεύει, είναι το ανακλαστικό φύλλο σε κίτρινο χρώμα, ένα υλικό που χρησιμοποιείται εν γένει σε στηθαία και οδικές πινακίδες, και οι συνυποδηλώσεις του σχετίζονται με κίνδυνο, ορατότητα, προειδοποίηση, προστασία, τοξικότητα, ασφάλεια και έλεγχο.
Η έκθεση εντάσσεται στο νέο πρόγραμμα του ΕΜΣΤ, στο πλαίσιο του οποίου σύγχρονοι καλλιτέχνες καλούνται να παρέμβουν στη συλλογή του Μουσείου. Το έργο του Theo van Doesburg παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Jennifer Nelson: Απόβλητα (Κληρονομιά) Μια δημόσια πραγμάτευση του απωθημένου
Artist at Work / Πρότζεκτ εν εξελίξει
Μάρτιος–Σεπτέμβριος 2022
Για ένα χρόνο η Jennifer Nelson συνέλεγε τις συσκευασίες και τα υλικά απόβλητα της οικογένειάς της. Ο όγκος και η μάζα που προέκυψε από αυτήν τη διαδικασία υπερβαίνει κατά πολύ το μέγεθος και το βάρος του σώματος της καλλιτέχνιδας. Για τους επόμενους 6 μήνες, η Nelson θα δημιουργήσει με αυτά τα υλικά απορρίμματα γλυπτικές μορφές που να μπορεί να τις φοράει στο σώμα της και να τις κουβαλά μαζί της. Η διαδικασία αυτή αντιπαραβάλλει ευθέως τα υλικά απόβλητα ενός ατόμου με τη σωματική του κλίμακα. Πόσα σκουπίδια παρήγαγα εγώ;
Συνιστά επίσης μια μορφή λογοδοσίας: επωμίζεται κανείς κυριολεκτικά το βάρος των συνεπειών του τρόπου ζωής του. Για να το επιτύχει αυτό, η Nelson επανεξετάζει τα υλικά που χρησιμοποιούμε καθημερινά, απερίσκεπτα και μόνο για μια φορά, διεκδικώντας την υλική και την ενεργειακή τους αξία. Αντί να απωθεί τα σκουπίδια, όπως κάνουμε συνήθως ως κοινωνία, το Απόβλητα (Κληρονομιά) είναι μια διαδικασία ανοιχτή στους επισκέπτες του Μουσείου.
Το κοινό είναι ευπρόσδεκτο στο προσωρινό εργαστήριο, που βρίσκεται μέσα στο Project Room II, για να γίνει μάρτυρας της δημιουργικής διαδικασίας, για να εξετάσει και να χρησιμοποιήσει δημιουργικά αυτά τα υλικά ή απλώς για να καθίσει και να συζητήσει γι’ αυτά. Στο πλαίσιο της πρακτικής της, η καλλιτέχνιδα θα μελετήσει τον κύκλο ζωής αυτών των υλικών. Επιπλέον έχει μια περιβαλλοντική κληρονομιά, το κόστος της οποίας συνήθως μένει να αποτιμηθεί στο μέλλον. Η Νέλσον θεωρεί ότι αυτά τα υλικά αποτελούν ένα συλλογικό γλυπτό, το οποίο για να κριθεί απαιτεί να εξετάσουμε τις συνέπειες της χρήσης των υλικών καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. Το έργο μάς καλεί να αναλογιστούμε τις συνέπειες των συνηθειών μας.
Δημήτρης Τσουμπλέκας: Αμαζόνιος We are sailing with a corpse in the cargo
05.05–03.07.2022
ΕΜΣΤ Extra Muros
Ο Αμαζόνιος βρίσκεται στο ρέμα Πολυδρόσου. Είναι ένα πολυδιάσταστο έργο του Δημήτρη Τσουμπλέκα, που εκτυλίσσεται στο παλιό εργαστήριο του Νίκου Κεσσανλή και της Χρύσας Ρωμανού, στο κτήμα τους στο Μαρούσι. Αποτελείται από φωτογραφίες μεγάλου μεγέθους (απεικονίζουν τον χώρο και το τοπίο που τον περιβάλλει, νεκρές φύσεις τοποθετημένες στο εργαστήριο, αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες), από γλυπτικές κατασκευές (αναπάντεχες συναρμογές αντικειμένων που κυρίως βρέθηκαν στο εργαστήριο, παλιών υλικών ζωγραφικής, οργανικών υλικών από την περιοχή), καθώς και από μια εγκατάσταση στον χώρο και δύο επιτόπιες προβολές βίντεο.
Ο Αμαζόνιος αναπτύσσεται σε πολλούς χώρους εντός και εκτός του εργαστηρίου του Κεσσανλή και της Ρωμανού. Καθώς ο επισκέπτης περνά από τον παλιό σκοτεινό θάλαμο στο καθαυτό εργαστήριο, και από τις άδειες αποθήκες στην εγκαταλελειμμένη πισίνα, συναντά φασματικά έργα του Δημήτρη Τσουμπλέκα: φωτογραφίες και βίντεο, γλυπτά και εγκαταστάσεις, objets trouvés και συνθέσεις με στοιχεία του ίδιου του χώρου, όπως οργανικά υλικά, κλαδιά, φύλλα, πέτρες από το ρέμα και τον κήπο αλλά και υλικά ζωγραφικής, τελάρα, καβαλέτα, πηχάκια.
Ο «Αμαζόνιος» είναι ένα ταξίδι στη μνήμη και μια γνωριμία με μια κρυφή όψη της πόλης, ο διάλογος ενός σύγχρονου σημαντικού καλλιτέχνη με τους σπουδαίους προγόνους του, και με έναν τρόπο προγόνους όλων μας κι ένα θραύσμα από μια πτυχή της Αθήνας που έχει σχεδόν ολοκληρωτικά θυσιαστεί στο βωμό της αστικής ανάπτυξης.
Με τον Αμαζόνιο ξεκινά το καινούργιο εκθεσιακό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ Extra Muros, το οποίο λαμβάνει χώρα εκτός των τειχών του Μουσείου. Με αναθέσεις καινούργιων έργων και άλλες δράσεις, το πρόγραμμα αναδεικνύει σημαντικά καλλιτεχνικά, πολιτιστικά, ευρύτερα πολιτικά τοπόσημα. Οι εκθέσεις Extra Muros θα δίνουν την ευκαιρία στο κοινό να γνωρίσει αθέατες πλευρές της πόλης και στους καλλιτέχνες τη δυνατότητα να συνομιλήσουν εντός πλαισίου με τα σημάδια της ιστορίας.
Stephan Goldrajch: Arbre à Palabres (Το Δέντρο της πλατείας)
15.12.2021–31.05.2022
Φουαγιέ ΕΜΣΤ
Το Arbres à Palabres (Το Δέντρο της πλατείας) του Stephan Goldrajch είναι ένα δέντρο φτιαγμένο από κομμάτια πλεκτών, υφαντών και κεντημάτων, από νήματα πολύχρωμα και κουρέλια σε ποικίλα μοτίβα και συνθέσεις. Το έχουν δημιουργήσει άνθρωποι διαφορετικών ηλικιών και κοινωνικών ομάδων που ζουν ή εργάζονται στις γειτονιές γύρω από το Μουσείο, αλλά και ένοικοι σε οίκους ευγηρίας ή πρόσφυγες σε παρακείμενες δομές.
Το Δέντρο της πλατείας αντλεί την έμπνευσή του από τα δέντρα που βρίσκονται συνήθως στις πλατείες των αφρικανικών χωριών και αποτελούν το κέντρο της δημόσιας ζωής και της παραγωγής του λόγου της κοινότητας: τόποι συνάντησης και ανταλλαγής ιδεών, τόποι μετάδοσης της μνήμης, όπου οι μεγαλύτεροι αφηγούνται ιστορίες στα παιδιά, αλλά και χωροθετημένοι θεσμοί στους οποίους λαμβάνονται οι σημαντικές δημόσιες αποφάσεις.
Τα κομμάτια που συλλέχθηκαν, μετά από ανοιχτή πρόσκληση του καλλιτέχνη, συνθέτουν το Δέντρο της πλατείας που εκτίθεται στο φουαγιέ του ΕΜΣΤ έως τις 30 Μαΐου.
Lawrence Abu Hamdan: Ηχητικός ντετέκτιβ
17.06–30.10.2022
Αμφιθέατρο ημιορόφου
Το ΕΜΣΤ παρουσιάζει τα έργα του Lawrence Abu Hamdan, ο οποίος γεννήθηκε το 1985 στο Αμμάν της Ιορδανίας και πλέον ζει και εργάζεται στη Βηρυτό. Ο καλλιτέχνης ήταν συμπαραλήπτης του βραβείου Turner για το 2019. Ο Abu Hamdan είναι ένας ηχητικός ντετέκτιβ· μέσα από τις οπτικοακουστικές εγκαταστάσεις, τα βίντεο, τις περφόρμανς, τη φωτογραφία, τα δοκίμια και τις διαλέξεις του, καθώς και μέσα από τη χρήση διαφορετικών ειδών ήχου, εξερευνά την πολιτική επίδραση της ακρόασης και του ήχου στα ανθρώπινα δικαιώματα και το νόμο.
Το ενδιαφέρον του για τον ήχο και την πολιτική προέρχεται από το παρελθόν του ως μουσικού παραγωγού και δημιουργού DIY μουσικής. Οι ηχητικές έρευνες του καλλιτέχνη έχουν χρησιμοποιηθεί ως αποδεικτικά στοιχεία στο Δικαστήριο Ασύλου και Μετανάστευσης του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς και για την υποστήριξη οργανώσεων όπως η Διεθνής Αμνηστία.
Στο ΕΜΣΤ θα παρουσιαστούν επιλεγμένα κινηματογραφικά του έργα, τα οποία εξερευνούν τις θεματικές των αμφισβητούμενων συνόρων, της ιθαγένειας και της ελευθερίας μετακίνησης. Πρόκειται για την πρώτη ατομική έκθεση του Lawrence Abu Hamdan στην Ελλάδα.
Οι εκθέσεις του 2023
«The Cosmopolitans»
Με αφορμή τη Μικρασιατική Καταστροφή, η μεγάλη έκθεση με Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες από την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου εξετάζει την έννοια του κοσμοπολιτισμού στο παρελθόν και στο παρόν.
Modern Love – Η αγάπη στα χρόνια των ψυχρών οικειοτήτων
Πώς επιδρά η τεχνολογία στις ανθρώπινες σχέσεις; Η μεγάλη θεματική έκθεση που έχει επιμεληθεί η Κατερίνα Γρέγου, θα έρθει και στην Αθήνα, μετά τις στάσεις της σε διάφορα μουσεία της Ευρώπης.
Penny Siopis
Η έκθεση μας συστήνει μια σημαντική καλλιτέχνιδα της Νότιας Αφρικής, με ελληνικές ρίζες, που καταπιάνεται με φεμινιστικά ζητήματα αλλά και με το απαρτχάιντ.
Iannis Xenakis
Μια μεγάλη αναδρομική έκθεση του σημαντικού Έλληνα καλλιτέχνη του 20ου αιώνα σε συνεργασία με την Philarmonie του Παρισιού. Η έκθεση θα πραγματοποιηθεί το καλοκαίρι του 2023 και θα έχει τίτλο «Revolution».
Why look at animals?
Μια μεγάλη θεματική έκθεση για το πώς βλέπουμε και χρησιμοποιούμε τα ζώα στη σύγχρονη εποχή.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο
Το σχόλιο σας