Στα “ύψη” οι τιμές του δαμάσκηνου στην Τουρκία

Για τους Τούρκους, το δαμάσκηνο σηματοδοτεί την έλευση της άνοιξης. Για αρκετές δεκαετίες, μάλιστα, αποτελούσε ένα φρούτο οικονομικά προσιτό για όλους. Ακόμη και για την εργατική τάξη. Όμως, η αύξηση των τιμών και η υποτίμηση της λίρας κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, έχουν οδηγήσει το δαμάσκηνο σε πλήρη «εξοστρακισμό» από τα τραπέζια των τουρκικών οικογενειών.

Ένα κιλό σήμερα πωλείται στην τιμή των 690 – 750 τουρκικών λιρών. Δηλαδή 47 έως 51 δολάρια. Την ίδια ώρα, ο μηνιαίος κατώτατος μισθός δεν ξεπερνάει τα 300 δολάρια, κάτι που καθιστά απαγορευτική την αγορά του από μεγάλες μάζες του τουρκικού λαού.

Όλα αυτά, όπως είναι εύλογο, συνδέονται άρρηκτα με την ξαφνική αλλαγή της στρατηγικής του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις στον πληθωρισμό (έφθασε το 61% τον Μάρτιο), ο «Σουλτάνος» προσπαθεί να εφαρμόσει μια νομισματική πολιτική χαμηλών ή μειωμένων επιτοκίων.

Αδιέξοδη η κρίση

Κάνοντας λόγο για «ένα νέο οικονομικό μοντέλο», εδώ και μήνες ο Τούρκος πρόεδρος διαμηνύει ότι τα χαμηλά επιτόκια θα τονώσουν την απασχόληση, την ανάπτυξη, τις εξαγωγές και τη φθηνή χρηματοδότηση. «Θα σηκώσουμε το βάρος των επιτοκίων από τις πλάτες των πολιτών» δήλωνε τον Νοέμβριο, ενώπιον των βουλευτών του κυβερνώντος AKP.

«Η νομισματική πολιτική δεν λειτουργεί καθόλου. Το πραγματικό εισόδημα έχει εξαλειφθεί τα τελευταία 7-8 χρόνια και η αγοραστική δύναμη είναι εξαιρετικά μικρή. Και το σημαντικότερο είναι ότι δεν υπάρχει τίποτα να αποτρέψει την άνοδο του πληθωρισμού» εξηγεί ο Αρντά Τούνκα, αναλυτής του PolitikYol, ο οποίος μιλάει στο CNBC.

O Ερντογάν, όπως θυμόμαστε, έχει σχεδόν καταστρατηγήσει την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, πιέζοντας τους διοικητές να μειώσουν τα επιτόκια και αλλάζοντας όσους αντιστέκονται στην επιθυμία του. Τον Σεπτέμβριο, παρά τον υψηλό πληθωρισμό (σταθερά άνω του 20%), η Άγκυρα ξεκίνησε τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής. Εκείνη την περίοδο το επιτόκιο βρισκόταν στο 19%, ενώ σήμερα έχει υποχωρήσει στο 14%. Μέσα σε αυτό το διάστημα, η λίρα έχει απολέσει περισσότερο από το 60% της αξίας της έναντι του αμερικανικού δολαρίου.

Δεδομένου ότι η τουρκική οικονομία εισάγει μια σειρά προϊόντων, από λιπάσματα έως σπόρους, η υποτίμηση του εγχώριου νομίσματος ισοδυναμεί με αύξηση των τιμών τροφίμων για τα νοικοκυριά. Μόνο τον Μάρτιο, αυτή η άνοδος ξεπέρασε το 70%.

Εν όψει των εκλογών του 2023, ο Ερντογάν δεν φαίνεται να σχεδιάζει να αυξήσει τα επιτόκια, ώστε να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό, ο οποίος εντείνεται ακόμη περισσότερο από το αρνητικό περιβάλλον στο εξωτερικό. Σε πρόσφατη ομιλία του δε, επιχείρησε να αποποιηθεί των ευθυνών του, επιρρίπτοντας το «φταίξιμο» για τις ανατιμήσεις στο ράλι των ενεργειακών τιμών.

Και φυσικά, αποφεύγοντας να κάνει την οποιαδήποτε αναφορά στα χαμηλά επιτόκια, τα οποία ευθύνονται για το υψηλό κόστος τροφίμων – αγροτικής παραγωγής και την εξαφάνιση του αγαπημένου… δαμάσκηνου από τα τουρκικά οικογενειακά τραπέζια.