Μητσοτάκης και η διττή έννοια του έθνους

Μόνο για εθνικιστική στροφή δεν κατηγορείται πλέον ο Έλληνας Πρωθυπουργός λόγω και των πρόσφατων δηλώσεων του, σύμφωνα με τις οποίες «η Ελλάδα δεν πρόκειται να ανεχθεί επιθετική συμπεριφορά, ρητορική αναθεωρητισμού και ενέργειες που ισοδυναμούν με παραβιάσεις των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και της ελληνικής επικράτειας». Οι δηλώσεις αυτές δεν ηχούν παράδοξα μόνο στα ώτα ορισμένων παλιμπαιδιζόντων νοσταλγών των flower child και εναπομεινάντων μαρξιστών διεθνιστών, αλλά ακόμη και στα ώτα φιλελεύθερων ανθρώπων, με ελάχιστα όμως αφομοιωμένα τα θεμελιακά του ίδιου του Φιλελευθερισμού.

Και δεν είναι αυθαίρετο ότι οι φιλελεύθεροι αγωνίζονται και προωθούν στην πράξη την συνεννόηση μεταξύ εθνών, η οποία ενισχύεται από το διεθνές εμπόριο και τις εν γένει διεθνείς οικονομικές συναλλαγές, ιδίως σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης. Αυτή όμως δεν αίρει – τουλάχιστον, όχι αυτόματα και ευθύγραμμα –  την αυτονόητη υπεράσπιση του έθνους και των πατριωτικών συμφερόντων.

Και παρά τις τροποποιήσεις που έχει δεχθεί στο πέρασμα των χρόνων, ο λόγος του φιλελεύθερου Πρωθυπουργού υπενθυμίζει τη διττή, ου μην αλλά και σιαμαία φύση των κριτηρίων που συγκροτούν το σύγχρονο έθνος, αντικειμενικών και υποκειμενικών.

Και η χωρική έκταση, στην οποία αναφέρεται ο Έλληνας Πρωθυπουργός, αποτελεί αναμφίβολα κλασικό αντικειμενικό παράγοντα. Διότι, προδήλως, δεν μπορεί να σταθεί έθνος χωρίς εδαφική βάση, μέρος της οποίας είναι τα χωρικά ύδατα και τα νησιά, που τίθενται στο στόχαστρο μιας βουλιμικής, γειτονικής πολιτικής ηγεσίας.

Η ανεπάρκεια, ωστόσο, των αντικειμενικών κριτηρίων για τον προσδιορισμό της έννοιας αυτής άγει και  στην προσφυγή σε υποκειμενικής υφής κριτήρια, Κι ως τέτοια νοούνται οι παράγοντες που διαμόρφωσαν την ανθρωπολογική υπόσταση του έθνους – κάθε έθνους. Η κοινή ή επικρατούσα θρησκεία, ο εν γένει ψυχικός σύνδεσμος είναι πολιτισμικά στοιχεία.

Όμως, ο σημερινός Πρωθυπουργός δεν είναι το εγχώριο πολιτικό ισοδύναμο του Τραμπ, διότι ακριβώς αρνείται να τζογάρει ψηφοθηρικά και πολιτικά πάνω στην «αναντίρρητη υπεροχή του Ελληνικού Πολιτισμού». Αυτό, πιθανώς, να αποδεικνυόταν εκλογικώς συμφέρον, με δεδομένη μάλιστα και την είσοδο μας στον τελευταίο χρόνο της κυβερνητικής θητείας. Θα αντιστρατευόταν όμως αυτό που υποστηρίζει ότι είναι ο Κ. Μητσοτάκης:  ένας φιλελεύθερος με αίσθηση του μέτρου, κι όχι ένας λαϊκιστικής της δεξιάς. Το ζήτημα το παρακολουθούμε και θα επανέλθουμε. Αν χρειαστεί.