Γεωπολιτικό παράθυρο ευκαιρίας

Χθες το βράδυ σημειώθηκε μια εξέλιξη η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ιστορική αν και η βαρύτητα της έννοιας έχει αποδυναμωθεί λόγω της πυκνότητας ιστορικών γεγονότων που διαδραματίζονται εδώ και αρκετό καιρό σε όλο τον πλανήτη.

Στις ΗΠΑ, στη Βουλή των Αντιπροσώπων υπερψηφίστηκε με 244 ψήφους έναντι 179 η τροπολογία που κατέθεσαν οι Δημοκρατικοί βουλευτές Φρανκ Παλόνε και Κρις Πάπας η οποία μπλοκάρει και θέτει όρους για την πώληση αεροσκαφών F-16 Viper στην Τουρκία καθώς και για την αναβάθμιση σε αυτό το επίπεδο των  μαχητικών που ήδη διαθέτει η Τουρκία.

Είναι σημαντικό να κατανοηθεί η μεταβολή που συνιστά μία τέτοια κίνηση  η οποία κλιμακώνει μία αλληλουχία εξελίξεων  που σηματοδοτούν αλλαγή στρατηγικού χαρακτήρα στη στάση των ΗΠΑ έναντι Ελλάδας και Τουρκίας. Ανεξαρτήτως του αν το σκηνικό θα επαναληφθεί και στη Γερουσία και τελικά η τροπολογία θα γίνει νόμος του αμερικανικού κράτους, η δυναμική ανατροπής της στάθμισης Ελλάδας και Τουρκίας από το αμερικανικό σύστημα  είναι πρωτοφανής.

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια η έγκριση και μάλιστα με διακομματική στήριξη και με μεγάλη διαφορά ψήφων μίας τέτοιας τροπολογίας θα ήταν αδιανόητη για το τοτέμ της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, την Τουρκία.

Και όμως συνέβη. Όπως συνέβησαν και άλλα, εξίσου αδιανόητα μέχρι πρότινος:

• Η αποπομπή της Τουρκίας από το πρόγραμμα μαχητικών 5^ης γενιάς F-35 τα οποία τελικά θα αποκτήσει η Ελλάδα, που εντωμεταξύ αναβαθμίζει τα F-16 της σε Viper, (αυτά που μπλοκάρονται για την Τουρκία…).
• Η αμερικανική βάση στην Αλεξανδρούπολη η οποία αποτελεί κάρφος στα μάτια της Τουρκίας καθώς μετριάζει την κρισιμότητα των Στενών ως στρατηγικού διαύλου για την επιχειρησιακή και άλλη συμμαχική δραστηριότητα, άρα και τη δυνατότητα της Άγκυρας να εκβιάζει, ενώ της χαλάει και διάφορες ονειρώξεις για τη Θράκη.
• Η εν γένει αύξηση και αναβάθμιση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Ελλάδα.
• Οι κοινές ασκήσεις της Πολεμικής Αεροπορίας με τους Αμερικανούς ή και τριμερώς με τους Ισραηλινούς και μάλιστα με σενάρια που στέλνουν σαφή μηνύματα, σε συχνότητα που πλέον παραπέμπει σε ρουτίνα.
• Οι σε εβδομαδιαία βάση πλέον δημόσιες τοποθετήσεις και άρθρα αναλυτών, αξιωματούχων και πολιτικών στον επιδραστικό σε θέματα εξωτερικής πολιτικής αμερικανικό Τύπο, σε δεξαμενές σκέψεις και σε ινστιτούτα με τα οποία η Τουρκία περιγράφεται ως απολύτως αναξιόπιστη ή και εχθρική για τα συμφέροντα των ΗΠΑ χώρα και ζητείται ακόμα και η αποπομπή της από το ΝΑΤΟ(!), ενώ παροτρύνεται η Ουάσινγκτον  να υπερ-εξοπλίσει την Ελλάδα και την Κύπρο.

Κοντολογίς, αυτό που συμβαίνει είναι πρωτόγνωρο. Όμως ουδείς μπορεί αυτή τη στιγμή να προβλέψει με ασφάλεια αν πρόκειται για ένα γεωπολιτικό παράθυρο ευκαιρίας που κάποια στιγμή θα κλείσει – διότι σε μεγάλο μέρος του βαθέος  αμερικανικό κράτος η δογματική αντίληψη περί «αναντικατάστατης Τουρκίας παραμένει – ή αν συνιστά μη ανατρέψιμη στρατηγική μεταβολή η οποία εξελίσσεται σταδιακά, μεγάλο καράβι γαρ οι ΗΠΑ και στρίβει αργά.

Η Ελλάδα ευχόμενη και κυρίως εργαζόμενη για το δεύτερο αναδεικνύοντας τη διαφορά αξιοπιστίας και στρατηγικής αξίας της με την Τουρκία, οφείλει σε ορισμένα πεδία να κινηθεί σαν να ισχύει το πρώτο, όπερ  σημαίνει να κεφαλαιοποιήσει άμεσα  τη συγκυρία και  να «κλειδώσει» τώρα εξοπλιστικά, γεωπολιτικά και ΚΥΡΙΑΡΧΙΚΑ τετελεσμένα τα οποία δεν θα είναι εύκολο να αναιρεθούν όταν και αν ομαλοποιηθούν οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία και το παράθυρο ευκαιρίας κλείσει .