Τα τρία μεγάλα γεωπολιτικά μέτωπα του 2024

Το 2024 θα είναι αναμφίβολα η χρονιά δύο τουλάχιστον πολέμων με περιφερειακές και παγκόσμιες επιπτώσεις και πολλών ακόμη μικρότερων γεωπολιτικών και γεωοικονομικών κρίσεων. Δυστυχώς, τα ρολόγια συχνά σταματούν στο πεδίο της μάχης και αψηφούν τις συμβατικές αντιλήψεις του χρόνου.

Πιο συγκεκριμένα, στην ανατολική Ουκρανία, δεν διαφαίνεται τέλος στον πόλεμο φθοράς που συνεχίζεται εδώ και μήνες. Η στρατιωτική ισχύς της Ρωσίας έχει αποδειχθεί αναμφισβήτητα περιορισμένη, τουλάχιστον σε σχέση με την αντίληψη περί μεγάλης δύναμης που το καθεστώς της Μόσχας τόσο πρόθυμα καλλιεργεί, και η ουκρανική αντεπίθεση έχει επίσης δικαιώσει όλους εκείνους που αμφισβήτησαν εξαρχής τις υπερβολικές προσδοκίες του Κιέβου. Τα σύγχρονα βαρέα όπλα και η ικανή αεροπορική ισχύς που χρειάζεται η Ουκρανία δεν θα της δοθούν για καλά κατανοητούς λόγους που σχετίζονται με τη στρατηγική επιφυλακτικότητα που πάντα υπήρχε στις δυτικές δημοκρατικές κοινωνίες. Φυσικά, αυτό το επιχειρησιακό τέλμα θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν σημαντικό συμβιβασμό υπό διάφορες συνθήκες.

Η μεγαλύτερη “προγραμματισμένη” αναμέτρηση είναι οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ τον Νοέμβριο. Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα, είναι αρκετά ασφαλές να υποθέσουμε πως, θεσμικά, τα πράγματα θα εξελιχθούν όπως πρέπει. Ωστόσο, ακόμη και αν ο Ντόναλντ Τραμπ εκλεγεί, οι ΗΠΑ δεν θα εγκαταλείψουν την Ουκρανία. Ο Τραμπ θα προσπαθήσει να “εκβιάσει” και τις δύο πλευρές και δεν θα θελήσει να φανεί αδύναμος, κυρίως απέναντι στον Πούτιν. Ο Ρώσος πρόεδρος το γνωρίζει αυτό. Έτσι, ανάλογα με το πώς θα εξελιχθεί η προεκλογική εκστρατεία στις ΗΠΑ, η Μόσχα θα μπορούσε να αναζητήσει ένα άνοιγμα μέχρι το φθινόπωρο.

Στη Γάζα, η ισραηλινή στρατιωτική εμπλοκή είναι πολύ πιθανό να ολοκληρωθεί στις αρχές της άνοιξης. Η συντριβή της Χαμάς στη Γάζα είναι μόνο θέμα χρόνου. Η αποφασιστικότητα του ισραηλινού στρατού δεν αφήνει κανένα περιθώριο για μια ουσιαστική απάντηση εκ μέρους των εξτρεμιστών. Όσοι έχουν υποχωρήσει νότια και δεν έχουν ακόμη εγκαταλείψει την περιοχή θα αναγκαστούν σύντομα να φύγουν έξω. Το αποτέλεσμα είναι ίσως δεδομένο: θα περάσουν αρκετά χρόνια μέχρι η Χαμάς να είναι σε θέση να επιτεθεί στο Ισραήλ.

Το Ισραήλ και οι ενέργειές του έξω από τα παλαιστινιακά εδάφη είναι ένα άλλο θέμα και πολλά εξαρτώνται από τη στάση που πρόκειται να τηρήσει το Ιράν. Το Ιράν, μέσω των “ιεροκήρυκών” του, προσπαθεί ήδη να αποσταθεροποιήσει την ευρύτερη περιοχή και να προκαλέσει διεθνή αναταραχή, μεταξύ άλλων.

Οι Χούθι της Υεμένης, για λογαριασμό της Τεχεράνης, θα συνεχίσουν να προσπαθούν να καταστήσουν την Ερυθρά Θάλασσα, απαγορευμένη ζώνη για το παγκόσμιο θαλάσσιο εμπόριο. Η συγκέντρωση ισχυρών δυτικών ναυτικών δυνάμεων στην περιοχή θα λειτουργήσει αποτρεπτικά αλλά το γεγονός ότι η Υεμένη είναι ένα «αποτυχημένο κράτος» θα επιτρέπει στους Χούθι να επιχειρούν με σχετική ασφάλεια.

Ανατολικότερα, υπάρχει το ενδεχόμενο μιας μεγάλης κρίσης που θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει ολόκληρη την περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού και πέραν αυτής. Η Ταϊβάν θα πραγματοποιήσει προεδρικές εκλογές στις 13 Ιανουαρίου. Πρόκειται ίσως για την πιο τεταμένη περίοδο των τελευταίων ετών. Το κινεζικό πολεμικό ναυτικό διεξάγει συνεχώς ασκήσεις στο Στενό και μόλις πριν από δέκα ημέρες, στις 15 Δεκεμβρίου, η Ουάσιγκτον ενέκρινε περαιτέρω στρατιωτική βοήθεια ύψους 300 εκατομμυρίων δολαρίων. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις προβλέπουν μια στενή μάχη και ο πρόεδρος Σι έχει προειδοποιήσει ότι μια ανακήρυξη της ανεξαρτησίας θα σήμαινε “πόλεμο”. Για την παγκόσμια οικονομία, μια στρατιωτική κλιμάκωση στην Ταϊβάν θα σήμαινε ότι οι θαλάσσιοι εμπορικοί δρόμοι δεν θα ήταν πλέον ανοιχτοί, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ταϊβάν κατέχει ηγετική θέση στην παγκόσμια παραγωγή μικροτσίπ. Αυτά είναι ίσως τα τρία πιο σημαντικά γεωπολιτικά μέτωπα- το 2024 θα είναι ένα έτος συνέχειας.

Οι γεωπολιτικές εντάσεις και η αβεβαιότητα θα συνεχίσουν, λοιπόν, να κυριαρχούν στο παγκόσμιο στρατηγικό παιχνίδι.