Το «ήσυχο Εγώ» είναι η λύση στον ναρκισσισμό των social media

Στην εποχή μας, στην οποία κυριαρχούν τα social media, η αυτοπροβολή και οι διαρκείς συγκρίσεις, το παραφουσκωμένο μας Εγώ έχει καταστροφικό αντίκτυπο στην προσωπική μας ευτυχία και την ευημερία μας. Η διάχυτη έμφαση που δίνει η σύγχρονη κουλτούρα στον εαυτό μας –στη δημιουργία του προσωπικού μας brand, στις επιδόσεις μας και στην αναγνώριση που λαμβάνουμε− οδηγεί όλο και περισσότερους ανθρώπους στη δυστυχία και την απομόνωση. Η σύγχρονη εμμονή με τον εαυτό δεν είναι απλώς συναισθηματικά εξαντλητική αλλά μπορεί να είναι και θεμελιωδώς ασύμβατη με μια ικανοποιητική και ηθική ζωή.

Το «παράδοξο της αυτοπαρατήρησης», είναι μια έννοια της ψυχολογίας που περιγράφει την υπερβολική εστίαση στον εσωτερικό μας κόσμο. Το παράδοξο έγκειται στο γεγονός ότι η πολλή αυτοπαρατήρηση, αν και είναι χρήσιμη για να ενισχύσει την αυτογνωσία μας, μπορεί να μας οδηγήσει σε μεγαλύτερα ποσοστά άγχους, ανασφάλειας, ακόμα και ναρκισισμού. Ενώ ένας βαθμός αυτοπαρατήρησης χρειάζεται για την εξέλιξή μας, η υπερβολή μπορεί να μας παγιδέψει σε έναν φαύλο κύκλο αμφιβολίας, δυσαρέσκειας και ανάγκης για επιβεβαίωση. Η τεχνολογία –και ειδικά τα social media− έχει διογκώσει αυτή την ελεύθερη πτώση προς τα μέσα, ανταμείβοντας συμπεριφορές που έχουν στόχο να τραβήξουν την προσοχή και κάνοντας τις συγκρίσεις συνεχείς και αναπόφευκτες.

Πώς αποκτά όμως κανείς αυτό το «ήσυχο Εγώ»; Ένας τρόπος είναι η ενασχόληση με χόμπι που προϋποθέτουν ή προωθούν τη συνήθεια του αναστοχασμού, όπως το να κρατάς ημερολόγιο ή να διαλογίζεσαι, αλλά και ο εθελοντισμός.

Μια λύση σε αυτό το πρόβλημα θα ήταν η έννοια του «ήσυχου Εγώ», ενός όρου που επινοήθηκε από ψυχολόγους το 2008. Το «ήσυχο Εγώ» δεν έχει να κάνει με την άρνηση του εαυτού μας ή με την ταπεινότητα με την παραδοσιακή έννοια. Πρόκειται για μια ισορροπημένη ταυτότητα που συνδυάζει την αυτογνωσία με το ενδιαφέρον για τους άλλους. Όσοι έχουν ήσυχο Εγώ αυτοπαρατηρούνται χωρίς να τους απορροφά τελείως ο εαυτός τους. Διαθέτουν ταπεινότητα, συμπόνια και την ικανότητα να μπαίνουν στη θέση του άλλου. Θέλουν να εξελιχθούν ως άνθρωποι αλλά η φιλοδοξία τους δεν τρέφεται από την ανάγκη για επαίνους ή την κυριαρχία επί των άλλων.

Τα ψυχολογικά οφέλη ενός πιο «ήσυχου Εγώ» είναι τεκμηριωμένα. Έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που καλλιεργούν αυτή τη νοοτροπία είναι πιο ικανοποιημένοι με τη ζωή τους, είναι συναισθηματικά ανθεκτικοί και έχουν την ικανότητα να προχωρήσουν ακόμα και μετά από τραυματικές καταστάσεις. Αντί να αναλώνονται σε συγκρίσεις ή να παρακινούνται από εγωιστικές ανασφάλειες, βρίσκουν γαλήνη στην αποδοχή και τη σύνδεση με τους άλλους και έναν σκοπό στη ζωή τους έξω από τον εαυτό τους. Αυτή η στάση ζωής συνδέεται με τις αρχαίες φιλοσοφικές παραδόσεις όπως η στωική ή η βουδιστική σκέψη, οι οποίες δίνουν έμφαση στην αποστασιοποίηση από το εγώ και στην καλλιέργεια αρετών όπως η συμπόνια, η σοφία και η εσωτερική γαλήνη.

Πώς αποκτά όμως κανείς αυτό το «ήσυχο Εγώ»; Ένας τρόπος είναι η ενασχόληση με χόμπι που προϋποθέτουν ή προωθούν τη συνήθεια του αναστοχασμού, όπως το να κρατάς ημερολόγιο ή να διαλογίζεσαι, αλλά και ο εθελοντισμός. Μπορούμε επίσης να θέτουμε στον εαυτό μας τα εξής ερωτήματα: «Τι μοναδικό έχω να προσφέρω;» και «Πώς μπορώ να βελτιώσω τη ζωή των γύρω μου;». Όλες αυτές οι κινήσεις μεταθέτουν την έμφαση από τον εγωκεντρισμό στην ουσιαστική σύνδεση με τον κόσμο μας.

Υπάρχουν και δύο σκέψεις που πρέπει να επαναλαμβάνουμε συχνά, σαν μάντρα. Η πρώτη είναι μια υπενθύμιση της ατέλειάς μας: «Μπορεί να κάνω και λάθος». Η σκέψη αυτή μας βοηθά να έχουμε ανοιχτό μυαλό και μειώνει τις αμυντικές συμπεριφορές μας. Η δεύτερη είναι «Δεν είμαι αυτό που νιώθω», μια τεχνική που μας βοηθά να διαχωρίσουμε την ταυτότητά μας από την παροδική συναισθηματική κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε κάθε φορά.

Η προσπάθεια να καλλιεργήσουμε ένα πιο ήσυχο Εγώ δεν είναι καλή μόνο για την προσωπική μας ευτυχία αλλά και για την υγεία της κοινότητας και της κοινωνίας μας. Σε μια κουλτούρα εθισμένη στον θόρυβο, την αναγνώριση και την επιβεβαίωση, η ταπεινότητα, η περιέργεια και η ήρεμη δύναμη ίσως είναι η πιο ριζοσπαστική και ικανοποιητική επιλογή που μπορούμε να κάνουμε.

Πηγή: pagenews.gr