Ελλάδα: Έρχεται το τέλος κρουαζιέρας από τον Ιούνιο- Αντιδράσεις από τις εταιρείες

Το τέλος κρουαζιέρας ανέρχεται σε 20 ευρώ για Μύκονο και Σαντορίνη και 5 ευρώ για τα υπόλοιπα ελληνικά νησιά- Τι είπαν οι εταιρείες στο 8ο Posidonia Sea Tourism Forum

Αυτό το καλοκαίρι, τα ελληνικά νησιά θα γίνουν πιο ακριβά για τους τουρίστες που θα τα επισκεφτούν με κρουαζιερόπλοια.

Η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να επιβληθεί ένα «τέλος κρουαζιέρας», φόρος που, όπως υποστηρίζει, θα αξιοποιηθεί για να βελτιωθούν οι υποδομές στα λιμάνια της χώρας. Η απόφαση έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τις διεθνείς εταιρείες κρουαζιέρας.

«Η κρουαζιέρα στην Ελλάδα γίνεται πιο ακριβή» είπε στο euronews η Σάντι Γουίρ, διευθύντρια τμήματος Διεθνών Κυβερνητικών Σχέσεων και Δημοσίων Θεμάτων του ομίλου Norwegian Cruise Line Holdings σύμφωνα με το euronews.gr και τη Συμέλα Τουχτίδου.

«Σίγουρα θα παίξουν ρόλο επειδή γίνεται αρκετά ακριβό, και εμείς, ξέρετε, η Κάρι από την MSC σίγουρα είπαμε κάποια λόγια που μας εξέπληξαν. Πιστεύουμε ότι είναι αρκετά απότομο, και, εμμ, ελπίζαμε σε μια καλύτερη απάντηση από την κυβέρνηση, να συνεργαστεί μαζί μας περισσότερο για λύσεις παρά να επιβάλει έναν άμεσο, πολύ υψηλό φόρο. Εξακολουθούμε να ελπίζουμε ότι θα το επανεξετάσουν και θα μας αντιμετωπίσουν για τη συνολική μας συμβολή και θα συνεργαστούν μαζί μας σε πιο λεπτομερές επίπεδο ως προς το τι προσφέρουμε στη χώρα.»

Το τέλος κρουαζιέρας ανέρχεται σε 20 ευρώ για τη Μύκονο και τη Σαντορίνη και σε 5 ευρώ για τα υπόλοιπα ελληνικά νησιά.

Η ελληνική κυβέρνηση ανέφερε ότι το αυξημένο τέλος για Μύκονο και Σαντορίνη αποφασίστηκε για να αντιμετωπιστούν φαινόμενα υπερτουρισμού που παρατηρούνται στα δύο πιο δημοφιλή ελληνικά νησιά.

«Νομίζω ότι το τέλος κρουαζιέρας δεν θα αποθαρρύνει τον επισκέπτη από το να έχει την επιθυμία να επισκεφτεί ένα συγκεκριμένο μέρος όταν έχει μόνο ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα που μπορεί να ταξιδέψει» είπε στο euronews ο Μάρκους Πούτιχ, διευθυντής προορισμών της TUI Cruises. «Δεν είμαι λοιπόν σίγουρος αν αυτό θα ωφελήσει ή θα δυσφημίσει πραγματικά έναν συγκεκριμένο προορισμό. Καταλαβαίνουμε ότι προφανώς υπάρχει αντίκτυπος στη βιομηχανία κρουαζιέρας. Αμφιβάλλω όμως ότι η επιβολή ενός φόρου θα λύσει τα ερωτήματα που υπάρχουν σχετικά με το πόσους επισκέπτες έχετε σε συγκεκριμένους προορισμούς. Στο τέλος, είναι πάντα το λιμάνι που δέχεται κλήσεις κρουαζιέρας και το λιμάνι μπορεί να μην δεχθεί ένα συγκεκριμένο πλοίο ή έναν αριθμό πλοίων και έτσι δε θα βλέπουμε τους τουρίστες που έρχονται από τα κρουαζιερόπλοια. Και, τελικά, έχει ενδιαφέρον να εξετάσουμε ότι είναι η κρουαζιέρα που απομονώνεται, ενώ πολύς τουρισμός στην Ελλάδα δεν προέρχεται αναγκαστικά από τα κρουαζιερόπλοια.»

Οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας της κρουαζιέρας σημειώνουν ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να αντιμετωπιστούν φαινόμενα υπερτουρισμού είναι η ανάπτυξη εναλλακτικών προορισμών.

«Υπάρχουν λιμάνια που ανεβαίνουν, όπως τα έξι λιμάνια της Κρήτης, η Πάρος και η Μύλος» επεσήμανε στο euronews o Θοδωρής Βώκος, διευθύνων σύμβουλος της «Εκθέσεις Ποσειδώνια». «Όμως οι ξένοι επισκέπτες δεν τα γνωρίζουν, κυρίως οι Αμερικανοί, που είναι μεγάλο κομμάτι των επιβατών κρουαζιέρας. Άρα είναι δική μας δουλειά να προβάλλουμε αυτά τα νησιά, ώστε ο ξένος που θέλει να αγοράσει μία κρουαζιέρα να μην επιμένει ότι θέλει αποκλειστικά Μύκονο ή Σαντορίνη.»

8ο Posidonia Sea Tourism Forum: Οι προκλήσεις και ευκαιρίες για την κρουαζιέρα στην Ελλάδα

Το 8ο Posidonia Sea Tourism Forum (PSTF) πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης, σε μια κομβική στιγμή για τον τουρισμό κρουαζιέρας στη Μεσόγειο. Το Φόρουμ συγκέντρωσε πάνω από 200 κορυφαία στελέχη, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, λιμενικές αρχές και ειδικούς στον τουρισμό, προκειμένου να διερευνήσουν το μέλλον του βιώσιμου θαλάσσιου τουρισμού υπό τον γενικό τίτλο: «Μεσόγειος: Επιτακτική ανάγκη για νέα δημοφιλή λιμάνια και προορισμούς».

Ο Επίτροπος της Ε.Ε. για τις Βιώσιμες Μεταφορές και τον Τουρισμό, Απόστολος Τζιτζικώστας περιέγραψε το μέγεθος της ευκαιρίας –και της πρόκλησης– που αντιμετωπίζει ο κλάδος της κρουαζιέρας:

«Μόνο στην Ελλάδα, το 2024 υπήρξαν σχεδόν 5.500 επισκέψεις κρουαζιερόπλοιων σε λιμάνια, φέρνοντας περίπου οκτώ εκατομμύρια επιβάτες στις ακτές μας. Αυτός είναι ένας εντυπωσιακός αριθμός, που αντανακλά το πόσο ζωτικής σημασίας είναι αυτός ο κλάδος τόσο για την εθνική οικονομία όσο και για τις τοπικές. Αλλά η ανάπτυξη δεν μπορεί να γίνει εις βάρος της βιωσιμότητας. Η ανταγωνιστικότητα και η περιβαλλοντική ευθύνη πρέπει να συμβαδίζουν, αν θέλουμε να διασφαλίσουμε το μέλλον για την επόμενη γενιά ταξιδιωτών».

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος αναφέρθηκε και στην επικείμενη Στρατηγική της Ε.Ε. για τα Λιμάνια, η οποία αναμένεται να παρουσιαστεί εντός του 2025: «Αυτό το ολοκληρωμένο σχέδιο θα επικεντρωθεί στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών λιμένων, προωθώντας παράλληλα τη βιωσιμότητα, επιταχύνοντας την ενεργειακή μετάβαση, βελτιώνοντας τις συνθήκες εργασίας και αυξάνοντας την ανθεκτικότητα στις γεωπολιτικές και οικονομικές αναταραχές. Είναι σημαντικό ότι ο κλάδος της κρουαζιέρας θα έχει ουσιαστικό ρόλο στην ανάπτυξη και την εφαρμογή αυτής της στρατηγικής».

Ο κ. Τζιτζικώστας ολοκλήρωσε την ομιλία του με ένα ισχυρό μήνυμα για την ανάγκη ισορροπίας: «Καταλαβαίνουμε ότι χωρίς ανταγωνιστικότητα, δεν υπάρχει βιώσιμο μέλλον. Θα κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου για να διασφαλίσω ότι οι πράσινες πολιτικές μας έχουν σχεδιαστεί για να ενισχύουν —και όχι να εμποδίζουν— τη δύναμη αυτού του ζωτικού κλάδου».

Η συνεδρία που ακολούθησε –με τίτλο «Ισορροπώντας μεταξύ Ανάπτυξης και Βιωσιμότητας στον Τουρισμό Κρουαζιέρας στη Μεσόγειο»– εμβάθυνε στα πιεστικά ζητήματα που επηρεάζουν δημοφιλείς προορισμούς, όπως η συμφόρηση των επισκεπτών, η πίεση στις υποδομές και η ανάγκη υποστήριξης των τοπικών κοινοτήτων.

Η Julie Green, Deputy Director General της Διεθνούς Ένωσης Εταιρειών Κρουαζιέρας (CLIA), αμφισβήτησε τις δημόσιες αιτιάσεις για τον υπερτουρισμό: «Ο τουρισμός κρουαζιέρας αντιπροσωπεύει μόλις το 2% των παγκόσμιων τουριστικών μεγεθών, ωστόσο έχει σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο – σχεδόν 50 δισ. δολάρια ετησίως σε όλη την Ευρώπη. Μόνο στην Ελλάδα, το ποσό αυτό ανέρχεται σε περίπου 2 δισ. δολάρια. Οφείλουμε να επαναπροσδιορίσουμε τη συζήτηση: οι κρουαζιέρες δεν αποτελούν αιτία υπερτουρισμού – είναι συνήθως η πιο οργανωμένη και διαχειρίσιμη μορφή τουρισμού».

Από την πλευρά της, η Θεοδώρα Ρήγα, Πρόεδρος της MedCruise και του Οργανισμού Λιμένος Κέρκυρας, τόνισε την ανάγκη για στοιχεία και για τοπική συμβολή στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης: «Στη Σαντορίνη, μόνο το 5% των επισκεπτών φτάνουν με κρουαζιερόπλοιο, ωστόσο οι επιβάτες κρουαζιέρας συχνά χρεώνονται την ευθύνη για τη συμφόρηση. Πρέπει να παρουσιάζουμε καλύτερα τα στοιχεία και να καταδεικνύουμε τα κοινωνικοοικονομικά οφέλη. Στην Κέρκυρα, για παράδειγμα, ο τουρισμός κρουαζιέρας υποστηρίζει περίπου 1.500 θέσεις εργασίας κάθε χρόνο. Όταν οι κοινότητες είναι ενημερωμένες σωστά, η συνεργασία αντικαθιστά τις συγκρούσεις και μπορεί να επιτευχθεί αρμονία».

Ο Chris Theofilides, CEO της Celestyal, ζήτησε μεγαλύτερη ακρίβεια στον τρόπο με τον οποίο ο κλάδος ορίζει και αντιμετωπίζει τη συμφόρηση: «Πρέπει να σταματήσουμε να χρησιμοποιούμε αόριστους ή εντυπωσιακούς όρους όπως ‘υπερτουρισμός’. Το πραγματικό πρόβλημα είναι η διαχείριση των τουριστικών ροών κατά τις ώρες αιχμής. Οι επισκέπτες κρουαζιέρας συχνά αποτελούν ένα μικρό κλάσμα των καθημερινών επισκεπτών σε αυτούς τους προορισμούς. Συνεργαζόμενοι με τις λιμενικές αρχές, τους δήμους και τους ταξιδιωτικούς πράκτορες, και αξιοποιώντας την έξυπνη τεχνολογία, μπορούμε να διαχειριστούμε καλύτερα τις αφίξεις και να δημιουργήσουμε μια πιο ισορροπημένη, ευχάριστη εμπειρία για όλους».

Στην ίδια κατεύθυνση, ο Kerry Anastassiadis, Senior Advisor, Institutional & Maritime Affairs του MSC Group, περιέγραψε μια στρατηγική προσέγγιση που συνδυάζει την καινοτομία με τη φροντίδα των τοπικών κοινοτήτων: «Η μακροπρόθεσμη υγεία του κλάδου μας εξαρτάται από τρία πράγματα: την αποτελεσματική διαχείριση της χωρητικότητας, την ουσιαστική δέσμευση με τις τοπικές κοινότητες και τη στρατηγική ανάπτυξη εναλλακτικών προορισμών. Έχουμε δει πρόοδο – λιμάνια όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη εφαρμόζουν συστήματα κατανομής θέσεων ελλιμενισμού που μειώνουν την πίεση στις υποδομές. Αλλά αυτό πρέπει να προχωρήσει περισσότερο. Πρέπει από κοινού με τους δημάρχους, με τα τοπικά επιμελητήρια και τους κατοίκους, να συνδιαμορφώσουμε ολιστικά μοντέλα τουρισμού, που προσφέρουν μακροπρόθεσμα αξία – όχι μόνο μεγέθη».

Επίσης, το Φόρουμ εστίασε την προσοχή του στην εξέλιξη του θαλάσσιου τουρισμού, με μια δυναμική συζήτηση για το μέλλον της ανάπτυξης προορισμών κρουαζιέρας. Κορυφαία στελέχη από τις μεγαλύτερες εταιρείες κρουαζιέρας και εκπρόσωποι αναδυόμενων αγορών διερεύνησαν πώς ο κλάδος προσαρμόζεται για να ανταποκριθεί στις νέες προσδοκίες των ταξιδιωτών, ενώ παράλληλα ανταποκρίνεται στις προκλήσεις βιωσιμότητας και στις τοπικές ευκαιρίες.

Ένα από τα κεντρικά θέματα συζήτησης ήταν η ανάδειξη των ιδιωτικών νησιών σε δημοφιλή λιμάνια προς επίσκεψη —ιδίως η ικανότητά τους να προσφέρουν ελεγχόμενες, υψηλής ποιότητας εμπειρίες, ενώ παράλληλα ενσωματώνονται αρμονικά στην τοπική κουλτούρα και οικονομία.

Ο Marcus Puttich, Director of Destinations της TUI Cruises, τόνισε πώς τα μοντέλα ιδιωτικών προορισμών μπορούν να συνυπάρχουν με επιτυχία με τον τουρισμό σε ευρύτερες δημοφιλείς περιοχές. Η TUI έχει πρόσφατα αρχίσει να συμπεριλαμβάνει επισκέψεις σε ιδιωτικά νησιά στα δρομολόγιά της στην Αραβική Θάλασσα και ο κ. Puttich εκτίμησε ότι το μοντέλο είναι πολλά υποσχόμενο για αυτήν την περιοχή. «Αν το κάνετε σωστά και το συνδέσετε με την κουλτούρα και την τουριστική ελκυστικότητα της περιοχής, μπορεί να είναι μια αρκετά επιτυχημένη επιλογή», είπε.

Η Sandi Weir, Senior Director of Global Government Relations & Public Affairs της Norwegian Cruise Line Holdings (NCLH), υπογράμμισε τα ευρύτερα οφέλη από την ανάπτυξη των ιδιωτικών νησιών. Περιέγραψε πώς οι δραστηριότητες της εταιρείας στις Μπαχάμες και το Μπελίζ έχουν προσφέρει ευκαιρίες απασχόλησης στις τοπικές κοινότητες –από μηχανικούς έως εξειδικευμένους τεχνίτες–, ώστε οι τοπικές οικονομίες να μην εξαρτώνται μόνο από τον τουρισμό. «Τα οφέλη για τις τοπικές κοινότητες πηγαίνουν προς πολλές διαφορετικές κατευθύνσεις», σημείωσε, προτείνοντας ένα σχέδιο για το πώς ο τουρισμός κρουαζιέρας μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς.

Το πάνελ αναφέρθηκε επίσης στο μεταβαλλόμενο προφίλ των ταξιδιωτών κρουαζιέρας, ιδίως στις αυξημένες προσδοκίες των νεότερων γενεών ,που εκτιμούν τη βιωσιμότητα και τη σύνδεση με την κουλτούρα. Αυτή η τάση επηρεάζει ήδη τον τρόπο με τον οποίο οι εταιρείες κρουαζιέρας σχεδιάζουν τα δρομολόγια τους, αναπτύσσουν προορισμούς και επενδύουν στη μελλοντική ανάπτυξη.

Η Barbara Buczek, Chief Destination Experiences Officer της Cruise Saudi, σημείωσε ότι ο έντονα νεανικός πληθυσμός της Σαουδικής Αραβίας –σχεδόν 70% κάτω των 35 ετών– επαναπροσδιορίζει τον τρόπο με τον οποίο το κοινό της περιοχής ανακαλύπτει και απολαμβάνει τα ταξίδια κρουαζιέρας. «Ο τρόπος με τον οποίο οι νέοι μας βιώνουν τα ταξίδια είναι πολύ διαφορετικός από ό,τι στις παραδοσιακές αγορές κρουαζιέρας», εξήγησε. «Βλέπουμε π.χ. αγοραστικό ενδιαφέρον που επηρεάζεται από διαφημίσεις που τοποθετούνται σε εφαρμογές παράδοσης φαγητού, καθώς και μια αυξανόμενη τάση κρατήσεων της τελευταίας στιγμής. Υπάρχει, επίσης, μια σημαντική αύξηση στα σόλο ταξίδια και στη ζήτηση για ξεχωριστές, μοναδικές εμπειρίες. Αυτή η γενιά θέλει να ταξιδέψει πιο ψαγμένα, πιο γρήγορα και πιο μακριά – αναζητά ταξίδια με νόημα, όχι μόνο τυπικές διακοπές».