Μπορεί το Ισραήλ να καταστρέψει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν;

Η απόφαση του Ισραήλ να επιτεθεί στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν στις 12 Ιουνίου ενδέχεται να μείνει στην ιστορία ως η αρχή ενός σημαντικού περιφερειακού πολέμου και ως το σημείο καμπής που οδήγησε το Ιράν στην τελική απόκτηση πυρηνικών όπλων. Ωστόσο, οι επιθέσεις ενδέχεται επίσης να μείνουν στην ιστορία ως η πρώτη στιγμή μετά από δεκαετίες κατά την οποία ο κόσμος δεν αντιμετώπιζε πλέον τον κίνδυνο μιας ιρανικής βόμβας. Για χρόνια, οι αναλυτές διερωτήθηκαν ποιο θα ήταν το πιο πιθανό αποτέλεσμα και κατέληξαν σε πολύ διαφορετικές προβλέψεις. Τώρα, όλοι θα μάθουν ποια πρόβλεψη ήταν σωστή.

Όπως αναφέρει το foreign affairs, είναι ακόμη πολύ νωρίς για να πούμε ποιο θα είναι τελικά το αποτέλεσμα. Μπορεί να περάσουν εβδομάδες μέχρι οι ειδικοί να κατανοήσουν την πλήρη έκταση των ζημιών που προκάλεσε το Ισραήλ, πόσο μάλλον αν και πώς θα ανακάμψει η Τεχεράνη. Οι επιθέσεις, άλλωστε, δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί. Ωστόσο, αν και δεν είναι ακόμη δυνατό να εκτιμηθούν οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των επιθέσεων του Ισραήλ, οι αναλυτές γνωρίζουν τι πρέπει να αναζητήσουν κατά την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Με άλλα λόγια, οι ειδικοί μπορούν να προσδιορίσουν τους παράγοντες που θα καθορίσουν εάν οι επιθέσεις κατάφεραν να στερήσουν από το Ιράν την ικανότητα να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα.

Ορισμένοι από αυτούς τους παράγοντες είναι ποσοτικοποιήσιμοι. Για να σταματήσει ή να καθυστερήσει σοβαρά την ικανότητα του Ιράν να κατασκευάσει όπλα, για παράδειγμα, οι επιθέσεις του Ισραήλ έπρεπε να στερήσουν από το Ιράν τα υλικά που χρειάζονται για την κατασκευή πυρηνικών όπλων. Έπρεπε να καταστρέψουν τον εξοπλισμό που είναι απαραίτητος για την κατασκευή όπλων. Και έπρεπε να στερήσουν, τουλάχιστον εν μέρει, από το Ιράν τις γνώσεις που απαιτούνται για να μετατρέψει όλα τα υλικά του σε βόμβες. Ωστόσο, ο τελικός παράγοντας είναι λιγότερο απτός. Για να είναι πλήρως επιτυχής, η επίθεση του Ισραήλ πρέπει επίσης να έχει πείσει το Ιράν να επανεξετάσει τη βιωσιμότητα του προγράμματος πυρηνικών όπλων του.

Μέχρι στιγμής, οι επιθέσεις του Ισραήλ έχουν καταφέρει να καταστρέψουν πολλά από τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, τα κτίρια και τις υποδομές που χρειαζόταν το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Το Ισραήλ έχει επίσης αποδείξει την ικανότητά του να επιτίθεται σε στόχους στο Ιράν κατά το δοκούν. Ωστόσο, η επιτυχία δεν είναι καθόλου εξασφαλισμένη, δεδομένων των σημαντικών επενδύσεων του Ιράν σε αμυντικά οχυρωματικά έργα, της δέσμευσής του στο πρόγραμμα, των εφεδρικών συστημάτων του και της εγγενούς δυσκολίας του εγχειρήματος του Ισραήλ.

Μέχρι στιγμής, οι ζημιές από τις επιθέσεις του Ισραήλ στις εγκαταστάσεις του Ιράν φαίνονται ασαφείς. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας, η πιο επικίνδυνη εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν στο Φόρντο έχει δεχτεί επίθεση, αλλά δεν υπάρχει επιβεβαίωση ότι η άμυνά της έχει παραβιαστεί ή ότι οι χιλιάδες φυγοκεντρικοί διαχωριστές της έχουν καταστραφεί. Επίσης, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το Ισραήλ έχει καταστήσει άχρηστο το απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου του Ιράν. Εάν τα αποθέματα αυτά είναι ακόμα διαθέσιμα και οι φυγοκεντρωτές του Ιράν είναι ακόμα στη θέση τους, η Τεχεράνη μπορεί να είναι σε θέση να ανασυγκροτήσει ένα πρόγραμμα πυρηνικών όπλων σε λίγες μόνο εβδομάδες. Το Ιράν θα μπορούσε, για παράδειγμα, να μεταφέρει το απόθεμα του εμπλουτισμένου κατά 60% ουρανίου στο Φόρντοου (ή σε μια μυστική εγκατάσταση) για περαιτέρω εμπλουτισμό, αποκτώντας γρήγορα αρκετό ουράνιο για την κατασκευή μιας βόμβας.

Ωστόσο, για να κατασκευάσει πραγματικά ένα πυρηνικό όπλο, το Ιράν χρειάζεται κάτι περισσότερο από εμπλουτισμένο ουράνιο κατάλληλο για όπλα. Χρειάζεται επίσης εξοπλισμό επεξεργασίας που μπορεί να μετατρέψει το ουράνιο σε μέταλλο, να το διαμορφώσει σε εξαρτήματα όπλων και, στη συνέχεια, να κατασκευάσει το ίδιο το όπλο. Το να γίνει όλο αυτό εν μέσω πολέμου θα είναι δύσκολο, ειδικά δεδομένης της δεκαετούς προσπάθειας της διεθνούς κοινότητας να στερήσει από το Ιράν τον απαραίτητο εξοπλισμό. Οι αναλυτές δεν γνωρίζουν επίσης πόσο κοντά ήταν το Ιράν στην παραγωγή μιας κεφαλής πυραύλου, αν και οι υπηρεσίες πληροφοριών εκτιμούν ότι θα χρειαστούν μήνες για να το επιτύχει.

Ωστόσο, υπάρχουν πολλά που οι ειδικοί δεν γνωρίζουν για το πρόγραμμα όπλων του Ιράν. Λίγο πριν από τις επιθέσεις, για παράδειγμα, ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας δημοσίευσε μια ολοκληρωμένη έκθεση σχετικά με τα πολλά εκκρεμή ζητήματα που περιβάλλουν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και ιδίως τις προηγούμενες δραστηριότητές του στον τομέα των όπλων. Ορισμένα από αυτά τα ερωτήματα επικεντρώνονται στην τοποθεσία του εξοπλισμού που θα ήταν χρήσιμος για την παραγωγή όπλων — εξοπλισμός που το Ιράν θα μπορούσε ενδεχομένως να χρησιμοποιήσει τώρα. Οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες ενδέχεται να γνωρίζουν πού είναι αποθηκευμένος αυτός ο εξοπλισμός και ενδέχεται να τον κατέστρεψαν χθες το βράδυ (ή θα το κάνουν σύντομα). Είναι ανόητο να υποτιμά κανείς τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες στο Ιράν, δεδομένων όλων των επιχειρησιακών επιτυχιών που έχουν σημειώσει. Ωστόσο, το Ιράν είναι μια μεγάλη χώρα, με πολλά μέρη όπου μπορεί να κρυφτεί και να χρησιμοποιηθεί εξοπλισμός.

Το Ιράν διαθέτει επίσης ένα σημαντικό σώμα πυρηνικών επιστημόνων και τεχνικών, και δεν είναι ακόμη σαφές πόσοι από αυτούς έχουν σκοτωθεί. Το Ισραήλ έχει δολοφονήσει τον Φερεϊντούν Αμπάσι, τον πρώην επικεφαλής της Οργάνωσης Ατομικής Ενέργειας του Ιράν, και τον Μοχάμαντ Μεχντί Τεχεράντζι, φυσικό και πρόεδρο του Ισλαμικού Πανεπιστημίου Αζάντ στην Τεχεράνη, καθώς και διάφορους στρατιωτικούς ηγέτες. Ωστόσο, αυτοί οι θάνατοι από μόνοι τους δεν θα αρκέσουν για να εκτροχιάσουν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Όσο η χώρα διατηρεί ένα σώμα από κινητοποιημένους, εξειδικευμένους και εκπαιδευμένους τεχνικούς, θα είναι σε θέση να προχωρήσει γρήγορα προς την κατασκευή πυρηνικών όπλων.

Υπάρχει τεράστια αβεβαιότητα σχετικά με το μέγεθος της ζημίας που προκάλεσε το Ισραήλ στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Ωστόσο, το πιο σημαντικό ερώτημα είναι αν η επίθεση του Ισραήλ κατέστρεψε τη βούληση του Ιράν να προχωρήσει.

Αρχικά, μπορεί να φαίνεται παράλογο να πιστεύει κανείς ότι το Ιράν θα ανταποκριθεί σε μια ισραηλινή επίθεση με οτιδήποτε άλλο εκτός από επιθετικότητα. Ωστόσο, αν η ζημιά στο πυρηνικό πρόγραμμα και στον στρατό του Ιράν είναι μεγαλύτερη από ό,τι φαίνεται σήμερα, η Τεχεράνη μπορεί να αναζητήσει διέξοδο. Το Ιράν μπορεί επίσης να εξετάσει το ενδεχόμενο της διπλωματίας, καθώς η ζημιά συνεχίζει να αυξάνεται. Το Ισραήλ, άλλωστε, δεν έχει τελειώσει ακόμα και οι επιθέσεις του μπορεί να γίνουν ακόμη πιο καταστροφικές τις επόμενες ημέρες. Ο ισραηλινός στρατός έχει καταστρέψει εντελώς την αεροπορική άμυνα του Ιράν, και έτσι θα μπορούσε να επιτεθεί σε ακόμη πιο κεντρικές κυβερνητικές δομές και αξιωματούχους του καθεστώτος. Το Ισραήλ θα μπορούσε επίσης να καταστρέψει τμήματα του ιρανικού τομέα πετρελαίου και φυσικού αερίου, που είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομία της χώρας. Αντιμέτωπη με τέτοιες ζημιές, η Τεχεράνη θα μπορούσε να επιλέξει να ζητήσει ειρήνη, οδηγώντας σε μια συμφωνία που θα περιορίζει το πυρηνικό της πρόγραμμα.

Ωστόσο, είναι λογικό να είμαστε σκεπτικοί ως προς το ενδεχόμενο το Ιράν να αποδεχθεί μια συμφωνία υπό την απειλή των όπλων. Ακόμη και αν το Ιράν καταλήξει σε συμφωνία, η χώρα ενδέχεται να μην την εφαρμόσει πιστά. Αντίθετα, το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι το Ιράν να συνεχίσει τα αντίποινα, προσπαθώντας να πείσει τον υπόλοιπο κόσμο ότι το Ισραήλ είναι ένας παράνομος παράγοντας, ο οποίος χρησιμοποίησε βία λίγες μόνο ημέρες πριν από την επανέναρξη των συνομιλιών μεταξύ Τεχεράνης και Ουάσιγκτον. Η απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να διεκδικήσει μέρος της ευθύνης για τις επιθέσεις θα δυσκολέψει επίσης την επίτευξη συμφωνίας, παρόλο που η κυβέρνησή του είχε προηγουμένως προσπαθήσει να αποστασιοποιηθεί από τις επιθέσεις.

Οι επιθέσεις του Ισραήλ κατά του Ιράν φαίνεται να ήταν τακτικά έξυπνες και καλά ενημερωμένες. Ωστόσο, η ικανότητά του να πραγματοποιεί εξελιγμένες επιθέσεις δεν αμφισβητήθηκε ποτέ. Οι αναλυτές γνώριζαν ότι ο ισραηλινός στρατός ήταν εξαιρετικά ικανός και είχε άσσο στο μανίκι του. Αντίθετα, το ερώτημα ήταν πάντα αν μια επίθεση μόνο από το Ισραήλ – ή ακόμη και μια κοινή επιχείρηση ΗΠΑ-Ισραήλ – θα μπορούσε να αποτρέψει ουσιαστικά την ιρανική προσπάθεια για την απόκτηση πυρηνικών όπλων. Ο κόσμος θα μάθει σύντομα την απάντηση.

Πηγή: Pagenews.gr