Τουρισμός: Προς θετικό πρόσημο η χρονιά και φέτος

Η ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού αναμένεται να κυμανθεί μεταξύ 2% και 3%, με συγκρατημένη αισιοδοξία, αν και η εικόνα διαφέρει ανά προορισμό. Αυτή είναι η κατάσταση που διαμορφώνεται μέχρι στιγμής για την αρχή της θερινής σεζόν του 2025, μετά την χρονιά-ρεκόρ του 2024, η οποία έχει καθιερωθεί ως το νέο έτος αναφοράς για τον κλάδο. Το 2024, οι αφίξεις ξεπέρασαν τα 40 εκατομμύρια, συμπεριλαμβανομένων των κρουαζιέρων, υπερβαίνοντας νωρίτερα τον στόχο που είχε θέσει ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) για το 2030.

Η φετινή σεζόν θα εξαρτηθεί κυρίως από τις κρατήσεις της τελευταίας στιγμής κατά τη διάρκεια του ισχυρού δίμηνου Ιουλίου – Αυγούστου, με την ελπίδα ότι θα υπάρξει επιμήκυνση, όπως συνέβη και πέρυσι, και το φθινόπωρο. Ο γεωπολιτικός παράγοντας παραμένει κρίσιμος, όπως αποδείχθηκε από τις πρόσφατες εξελίξεις στο Ισραήλ, οι οποίες οδήγησαν στην αναστολή πτήσεων για τις επόμενες εβδομάδες, επηρεάζοντας και γειτονικές αγορές λόγω του κλεισίματος του εναέριου χώρου. Παρά το γεγονός ότι αυτή η αγορά αντιπροσωπεύει μόλις το 2% των συνολικών αφίξεων και εισπράξεων (621.000 το 2024 και 419 εκατομμύρια), επιβεβαιώνεται για άλλη μια φορά η ευθραυστότητα του γεωπολιτικού σκηνικού.

Το 2025 ξεκίνησε δυνατά τους πρώτους, αδύναμους λόγω εποχικότητας, χειμερινούς μήνες με όχημα τη μεγάλη άνοδο της Αθήνας, ενώ συνέχισε πιο χλιαρά στην εκκίνηση της θερινής σεζόν στα νησιά, με μεγάλη χαμένη τη Σαντορίνη λόγω της σεισμικής δραστηριότητας των προηγούμενων μηνών. Με το άνοιγμα των εποχιακών ξενοδοχείων, ο Μάιος ήταν πιο μέτριος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι και για τη συνέχεια, όπως φαίνεται σε αυτή τη συγκυρία, το θέμα του κόστους και των τιμών θα αποτελέσουν τον Νο 1 παράγοντα που θα καθορίσει το 2025 τις διακοπές των Ευρωπαίων, οι οποίοι αποτελούν και τη βασική δεξαμενή του εισερχόμενου τουρισμού για τη χώρα μας.

Μέσα σε ένα περιβάλλον οικονομικών πιέσεων και αβεβαιότητας, οι Ευρωπαίοι διατηρούν φέτος έντονη επιθυμία για ταξίδια, μια τάση που έχει συμβάλει σημαντικά στην ανάκαμψη του τουρισμού μετά την πανδημία.

Ωστόσο, προσπαθούν να περιορίσουν τις δαπάνες τους, επιλέγοντας πιο προσιτούς προορισμούς, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, ή μειώνοντας τη διάρκεια των διακοπών τους. Η μικρότερη διάρκεια παραμονής στους προορισμούς αναμένεται να είναι ο κύριος παράγοντας που θα συγκρατήσει τη μέση δαπάνη ανά ταξίδι για τους επισκέπτες στην Ελλάδα φέτος, κάτι που ήδη επιβεβαιώνεται από τις παρατηρήσεις στον τομέα της εστίασης και του εμπορίου στους προορισμούς.

Το στίγμα για τη φετινή τουριστική περίοδο στους ελληνικούς προορισμούς καθορίστηκε την περασμένη εβδομάδα κατά τη διάρκεια της συνέλευσης του ΣΕΤΕ. Οι μέχρι τώρα υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης στον κλάδο, που οδήγησαν σε εξαιρετικές επιδόσεις το 2024, δεν είναι βιώσιμοι σε αυτά τα επίπεδα. Παρά την αναμενόμενη επιβράδυνση μετά από χρόνια συνεχούς ανόδου, ο ελληνικός τουρισμός εξακολουθεί να παρουσιάζει θετικά αποτελέσματα φέτος.

Ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, Γιάννης Παράσχης, εκφράζει «συγκρατημένη αισιοδοξία» στηριζόμενος σε δύο κύριους παράγοντες: πρώτον, την αύξηση 7% στις αεροπορικές αφίξεις από την αρχή του έτους, και δεύτερον, τον προγραμματισμό αεροπορικών θέσεων για την περίοδο Μαρτίου – Οκτωβρίου 2025, ο οποίος δείχνει αύξηση 5,3% στο πλαίσιο του θερινού προγράμματος των αεροπορικών εταιρειών.

Αντίστοιχα, από το βήμα της γενικής συνέλευσης του ΣΕΤΕ ο πρόεδρος της AEGEAN και αντιπρόεδρος του Συνδέσμου, Ευτύχης Βασιλάκης, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι ο κλάδος κινείται φέτος σε ένα γενικότερα θετικό πλαίσιο, «όμως δεν μπορούμε να συνεχίζουμε να αναπτυσσόμαστε με τους υψηλούς ρυθμούς που είχαμε συνηθίσει τα προηγούμενα χρόνια».

Οι θεσμικοί φορείς του κλάδου θεωρούν ότι υπάρχουν σύνθετες προκλήσεις, ενδογενείς αλλά και εξωγενείς, π.χ. ο γεωπολιτικός παράγοντας, το αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον, ο εμπορικός πόλεμος από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού που επηρεάζει τα ταξίδια μεταξύ ΗΠΑ – Γηραιάς Ηπείρου κ.τ.λ., «οι οποίες ρίχνουν ήδη τη σκιά τους και θα μας επηρεάσουν ακόμα περισσότερο από το 2026 και μετά και τις οποίες δεν μπορούμε να αγνοήσουμε», σύμφωνα με τον κ. Παράσχη. Αντίστοιχα, ο κ. Βασιλάκης δηλώνει ότι «είναι κρίσιμη η άμεση αξιοποίηση και επένδυση των διαφόρων τελών που καταβάλλονται τοπικά από τους επισκέπτες μας για ανταποδοτικές επενδύσεις, εκεί όπου εισπράττονται τα τέλη, για υποδομές αναγκαίες για τις τοπικές κοινωνίες, αλλά και για την ποιότητα του προϊόντος που θα στηρίξει τη διαχρονική ανταγωνιστικότητα».

Οι θεσμικοί φορείς, σε αυτή τη φάση της πιο ήπιας ανάπτυξης του κλάδου, συμμετέχουν ενεργά στη συζήτηση για την ανάγκη αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου της χώρας, απομακρυνόμενοι από την «μονοκαλλιέργεια» του τουρισμού.

«Το αναπτυξιακό και παραγωγικό μοντέλο δεν επιβάλλεται ούτε διατάσσεται μέσω νομοθεσίας, αλλά προκύπτει από τη λειτουργία της αγοράς», δηλώνει ο γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου ΣΕΤΕ, Ηλίας Κικίλιας. «Ο τουρισμός είναι ένας σημαντικός παραγωγικός τομέας, καθώς η Ελλάδα διαθέτει ένα αναμφισβήτητο συγκριτικό πλεονέκτημα, το οποίο απαιτεί στρατηγική για να διατηρηθεί, κάτι που αυτή τη στιγμή λείπει. Οι τουριστικές επιχειρήσεις είναι διεθνώς ανταγωνιστικές και, όσο η διεθνής ανταγωνιστικότητα του τομέα -κατατάσσεται 21η παγκοσμίως- υπερβαίνει την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας -η οποία κυμαίνεται από 52η έως 59η θέση-, το μερίδιο του τουρισμού στην οικονομία θα συνεχίσει να διευρύνεται. Ο τουρισμός όχι μόνο υποστηρίζει, αλλά και αποτελεί προϋπόθεση για την περαιτέρω ανάπτυξη της βιομηχανίας και της πρωτογενούς παραγωγής».

Τα δεδομένα του Μαίου

Οι εκτιμήσεις των τουριστικών φορέων επιβεβαιώνονται από τα επίσημα στοιχεία του Μαΐου σχετικά με την αεροπορική κίνηση, τα οποία δείχνουν μια πιο ήπια αύξηση τόσο στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια όσο και στο «Ελευθέριος Βενιζέλος». Στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια που διαχειρίζεται η Fraport Greece, η συνολική επιβατική κίνηση τον Μάιο ανήλθε σε 3,69 εκατομμύρια ταξιδιώτες, από 3,65 εκατομμύρια τον Μάιο του 2024, καταγράφοντας μια οριακή αύξηση 1%. Στο μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας, στην Αθήνα, η αύξηση για τον Μάιο ήταν 2,9%, με 3,1 εκατομμύρια ταξιδιώτες. Αντίθετα, τον Απρίλιο η αύξηση είχε φτάσει το 9,1%, τον Μάρτιο το 10,8%, τον Φεβρουάριο το 9% και τον Ιανουάριο το 14,5%.

Τον Μάιο, στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια (Ακτίου, Χανίων, Κέρκυρας, Καβάλας, Κεφαλονιάς, Θεσσαλονίκης, Ζακύνθου, Κω, Μυτιλήνης, Μυκόνου, Ρόδου, Σάμου, Σαντορίνης, Σκιάθου), η συνολική επιβατική κίνηση ανήλθε σε 3,69 εκατομμύρια επιβάτες. Από αυτούς, οι 2,99 εκατομμύρια ήταν διεθνείς επιβάτες, σημειώνοντας αύξηση 2,7%. Αντίθετα, η εσωτερική κίνηση, που ξεπέρασε ελαφρώς τις 696.000 επιβάτες, παρουσίασε πτώση 5,6% σε σύγκριση με τον Μάιο του 2024, όταν η αύξηση των επιβατών είχε επηρεαστεί από το Ορθόδοξο Πάσχα στις αρχές του μήνα. Για την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου, η επιβατική κίνηση στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια έφτασε τα 7,6 εκατομμύρια επιβάτες, καταγράφοντας αύξηση 2,4%, εκ των οποίων σχεδόν 5 εκατομμύρια αφορούσαν τη διεθνή κίνηση, με αύξηση 3,9%.

Για τον Μάιο, το αεροδρόμιο που υπέστη τη μεγαλύτερη πτώση ήταν αυτό της Σαντορίνης, με συνολικά λιγότερους από 250.000 επιβάτες και πτώση 21,4% σε σύγκριση με τον Μάιο του 2024. Φέτος, το νησί υποδέχτηκε 68.000 λιγότερους επιβάτες, με μείωση τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό. Αντίθετα, η Μύκονος κατέγραψε οριακή αύξηση 0,8%, φτάνοντας σχεδόν τους 128.000 επιβάτες συνολικά. Ιδιαίτερα θετική είναι η αύξηση 9,4% στην κίνηση από το εξωτερικό, που αγγίζει τις 70.000 επιβάτες, με τους Βρετανούς και τους Ισραηλινούς να ενισχύουν τις αφίξεις τους στο νησί.

Στο Ιόνιο, η Κέρκυρα παρουσίασε αύξηση 7,1% στη συνολική κίνηση, φτάνοντας τους 446.000 επιβάτες, ενώ η Κεφαλονιά σημείωσε άνοδο 9,5%, με πάνω από 84.000 επιβάτες. Τα Χανιά καταγράφουν επίσης θετική εικόνα, με αύξηση 5,6% και 435.000 επιβάτες συνολικά. Η Ρόδος παραμένει σχεδόν στα ίδια επίπεδα με πέρυσι, με ελαφρά αύξηση, φτάνοντας τους 795.000 επιβάτες από 792.000 τον Μάιο του 2024. Σύμφωνα με πληροφορίες, κύρια αιτία της πτώσης στη Σαντορίνη είναι η σημαντική μείωση της δραστηριότητας της εταιρείας χαμηλού κόστους Ryanair στην ιταλική αγορά (-92,2%), γεγονός που οδήγησε σε λιγότερους Ιταλούς επισκέπτες στο νησί, αν και οι Βρετανοί αύξησαν το μερίδιό τους μέσω της Ryanair και της Jet2.

Πηγή: Pagenews.gr