Al Jazeera: Τελείωσε πράγματι ο 12ήμερος πόλεμος Ισραήλ-Ιράν – και ποιος κέρδισε τι;

Πώς εξελίχθηκαν τα γεγονότα;

Εν τω μεταξύ, ο Τραμπ, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου και οι ηγέτες του Ιράν ισχυρίστηκαν όλοι ότι η παύση στη σύγκρουση συνέβη με τους όρους τους.

Ο Τραμπ το αποκάλεσε «τον Πόλεμο των 12 Ημερών… που θα μπορούσε να συνεχιστεί για χρόνια και να καταστρέψει τη Μέση Ανατολή».

Τέσσερις ώρες αφότου η εκεχειρία επρόκειτο να τεθεί σε ισχύ, το Ισραήλ εξαπέλυσε αεροπορική επίθεση εναντίον του Ιράν σε αντίποινα για αυτό που ισχυρίστηκε ότι ήταν δύο βαλλιστικοί πύραυλοι που εισήλθαν στον εναέριο χώρο του, οι οποίοι εκτοξεύτηκαν από το Ιράν. Και οι δύο αναχαιτίστηκαν. Τα αντίποινα του Ισραήλ κατέστρεψαν έναν σταθμό ραντάρ κοντά στην Τεχεράνη.

Ο Τραμπ ήταν έξαλλος. «Είμαι πραγματικά δυσαρεστημένος που το Ισραήλ βγήκε σήμερα το πρωί», δήλωσε στους δημοσιογράφους.

«Έχουμε δύο χώρες που πολεμούν τόσο σκληρά και για τόσο καιρό, που δεν ξέρουν τι στο καλό κάνουν».

Το Ιράν δήλωσε ότι δεν εκτόξευσε αυτούς τους πυραύλους. Μέχρι τις 11:30 GMT η εκεχειρία είχε επανέλθει σε ισχύ. Ο Τραμπ μίλησε στον Νετανιάχου.

«ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ δεν πρόκειται να επιτεθεί στο Ιράν. Όλα τα αεροπλάνα θα γυρίσουν πίσω και θα επιστρέψουν στην πατρίδα τους, ενώ παράλληλα θα κάνουν ένα φιλικό «Κύμα Αεροπλάνων» στο Ιράν. Κανείς δεν θα πληγωθεί, η Εκεχειρία είναι σε ισχύ!», έγραψε ο Τραμπ στο Truth Social.

Τι πέτυχε το Ισραήλ;

Το Ισραήλ ισχυρίζεται εδώ και καιρό ότι το Ιράν είναι η υπαρξιακή απειλή νούμερο ένα, αλλά ποτέ πριν δεν έχει χτυπήσει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις της Τεχεράνης. Στις 13 Ιουνίου, πέρασε αυτή την κόκκινη γραμμή, βομβαρδίζοντας τις επιφανειακές εγκαταστάσεις του εργοστασίου εμπλουτισμού καυσίμων Νατάνζ και το πυρηνικό τεχνολογικό συγκρότημα του Ισφαχάν. Το Ιράν ανταπέδωσε εκτοξεύοντας drones και πυραύλους κατά του Ισραήλ.

Το Ισραήλ είχε χτυπήσει πυρηνικές εγκαταστάσεις στη Συρία και το Ιράκ στο παρελθόν, αλλά τώρα έχει αποδείξει ότι μπορεί να εκτελέσει μια σύνθετη αποστολή πολύ πιο μακριά. Αντέδρασε επίσης στις διεθνείς κατηγορίες ότι η αποστολή του δεν ήταν νόμιμη. Το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι ήταν προληπτική αυτοάμυνα, αλλά δεν συμφωνούν όλοι ότι το Ιράν αναπτύσσει πυρηνική βόμβα ή ότι σχεδίαζε να τη χρησιμοποιήσει εναντίον του Ισραήλ άμεσα.

«Μιλώ με παγκόσμιους ηγέτες και είναι πολύ εντυπωσιασμένοι από την αποφασιστικότητά μας και τα επιτεύγματα των δυνάμεών μας», δήλωσε ο Νετανιάχου στις 18 Ιουνίου.

Τέλος, το Ισραήλ απέδειξε ότι μπορεί να πείσει τις ΗΠΑ να εισέλθουν σε μια περιορισμένη επίθεση στη Μέση Ανατολή που έχει ξεκινήσει. Σε προηγούμενους πολέμους το 1967 και το 1973, οι ΗΠΑ είχαν παράσχει υλική υποστήριξη στο Ισραήλ όταν δέχτηκε επίθεση, αλλά δεν το είχαν βοηθήσει με άμεση επιχειρησιακή εμπλοκή.

Ο Νετανιάχου ευχαρίστησε τον Τραμπ που «στάθηκε στο πλευρό μας».

Η επιχείρηση Rising Lion εναντίον του Ιράν έλαβε χώρα μετά τις συγκρούσεις που έχει εξαπολύσει το Ισραήλ εναντίον των περιφερειακών συμμάχων του Ιράν – των Χούθι στην Υεμένη, της Χαμάς στη Γάζα και της Χεζμπολάχ στον Λίβανο. Η Χαμάς και η Χεζμπολάχ έχουν αποδυναμωθεί τα τελευταία δύο χρόνια.

Κατάφερε το Ιράν να υπερασπιστεί το πυρηνικό του πρόγραμμα;

Το Ισραήλ κατάφερε να καταστρέψει σημαντικά επιφανειακούς στόχους στο Ιράν και οι ΗΠΑ ισχυρίζονται ότι κατέστρεψαν υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις. Αλλά ενώ οι δορυφορικές φωτογραφίες δείχνουν ότι οι πύραυλοί τους έπληξαν τον στόχο τους, δεν υπάρχει ανεξάρτητη επιβεβαίωση για να επαληθευτεί τι καταστράφηκε. Αυτό θα απαιτήσει επιτόπιες επιθεωρήσεις.

«Αυτή τη στιγμή, κανείς – συμπεριλαμβανομένης της ΙΑΕΑ – δεν είναι σε θέση να έχει αξιολογήσει πλήρως τις υπόγειες ζημιές στο Φορντόου», δήλωσε ο Ραφαέλ Γκρόσι, διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, του πυρηνικού φορέα των Ηνωμένων Εθνών, τη Δευτέρα, μετά τις αμερικανικές επιθέσεις. «Δεδομένου του εκρηκτικού φορτίου που χρησιμοποιήθηκε και της εξαιρετικά ευαίσθητης στις δονήσεις φύσης των φυγοκεντρητών, αναμένεται να έχουν προκληθεί πολύ σημαντικές ζημιές», είπε.

Επίσης, άγνωστο είναι το πού βρίσκονται τα 400 κιλά ουρανίου υψηλού εμπλουτισμού που η ΔΟΑΕ έχει δηλώσει ότι το Ιράν κατέχει τώρα.

Ο Μοχάμεντ Εσλάμι, επικεφαλής του Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας του Ιράν, άφησε να εννοηθεί ότι το πυρηνικό πρόγραμμα θα βγει αλώβητο. «Οι προετοιμασίες για την ανάκαμψη είχαν ήδη προβλεφθεί και το σχέδιό μας είναι να αποτρέψουμε οποιαδήποτε διακοπή στην παραγωγή ή τις υπηρεσίες», δήλωσε την Τρίτη σε δήλωση που μεταδόθηκε από το ημιεπίσημο πρακτορείο ειδήσεων Mehr.

Η σύγχυση παραμένει σχετικά με την πηγή των δύο βαλλιστικών πυραύλων που έπληξαν το Ισραήλ το πρωί της Τρίτης, τρεισήμισι ώρες μετά την έναρξη της εκεχειρίας. Η κυβέρνηση του Ιράν αρνήθηκε επίσημα ότι εκτόξευσε τους πυραύλους.

Πόσο πιθανό είναι ένα άλλο χτύπημα στο Ιράν;

Αυτό στο οποίο έχουν συμφωνήσει το Ισραήλ και το Ιράν είναι μια εκεχειρία. Δεν έχουν κάνει ειρήνη. Σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, οι ειδικοί λένε ότι υπάρχουν – γενικά – δύο πιθανές μελλοντικές οδοί.

Οι ανανεωμένες επιθεωρήσεις των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων από τον ΟΗΕ και μια νέα συνθήκη με το Ιράν, που ίσως μοιάζει με το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα του 2015, θα μπορούσαν να βοηθήσουν την Τεχεράνη να μειώσει την παγκόσμια πίεση στο πρόγραμμά της, αν και ο Τραμπ ήταν αυτός που αποχώρησε από το JCPOA, όχι το Ιράν.

Εδώ είναι που οι ευρωπαϊκές δυνάμεις μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο. Τρεις από αυτές, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Γερμανία, συναντήθηκαν με τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί στις 20 Ιουνίου, μαζί με την επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Κάγια Κάλας, σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν τις αμερικανικές επιθέσεις. Αυτή η προσπάθεια απέτυχε, αλλά παρόλο που η ΕΕ δεν μπορεί μόνη της να αξιοποιήσει το Ιράν για συμβιβασμό, μπορεί να λειτουργήσει ως αντίβαρο στη σκληρή ισχύ ΗΠΑ-Ισραήλ.

«Το Ιράν θα προσπαθήσει να εμπλέξει τους Ευρωπαίους διπλωματικά προτείνοντας ενισχυμένη παρακολούθηση και αναλαμβάνοντας δεσμεύσεις στο πυρηνικό του πρόγραμμα», δήλωσε στο Al Jazeera ο Ιωάννης Κωτούλας, επίκουρος λέκτορας γεωπολιτικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

«Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αποδεχτούν ένα ειρηνικό πυρηνικό πρόγραμμα – ο [Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο] Ρούμπιο το έχει ήδη δηλώσει. Το πιθανότερο είναι ότι οι ΗΠΑ δεν θα προσπαθήσουν να επιβάλουν αλλαγή καθεστώτος», είπε. «Η Ευρώπη είναι πλέον η μόνη διέξοδος του Ιράν. Η Ρωσία είναι αναξιόπιστη».

Το Ισραήλ έχει προσπαθήσει στο παρελθόν να ακυρώσει οποιαδήποτε πυρηνική συμφωνία μεταξύ της Δύσης και του Ιράν και είναι απίθανο να αποδεχτεί μια νέα συμφωνία. Μέχρι στιγμής, το Ιράν φαίνεται άκαμπτο στην επιδίωξη του πυρηνικού του προγράμματος.

Εν τω μεταξύ, ο Τραμπ τόνισε την Τρίτη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι δεν θα επιτρέψει την επανέναρξη του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Εάν αυτή η θεμελιώδης ένταση παραμείνει άθικτη, ένας ακόμη γύρος επιθέσεων και αντεπιθέσεων που θα βλάψουν τις ΗΠΑ μπορεί να είναι μόνο θέμα χρόνου.

Πηγή: pagenews.gr