Πόλεμος δασμών και ελέγχων: Η Ουάσιγκτον στήνει τείχος κατά του Πεκίνου

Αν και η εμπορική εκεχειρία μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου παραμένει σε ισχύ προς το παρόν, η Κίνα εμφανίζεται ολοένα και πιο ανήσυχη αναφορικά με μια νέα απειλή που προκύπτει από τις τακτικές του Λευκού Οίκου: την προσπάθεια που καταβάλλει για την επίτευξη εμπορικών συμφωνιών με χώρες-κλειδιά στην Ευρώπη και την Ασία, που θα μπορούσαν να απομονώσουν τις κινεζικές επιχειρήσεις από τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες.

Λίγες ημέρες πριν την προθεσμία της 9ης Ιουλίου, οι ΗΠΑ εντείνουν τις διαπραγματεύσεις με βασικούς εμπορικούς εταίρους, επιδιώκοντας συμφωνίες που θα περιλαμβάνουν δεσμεύσεις για περιορισμό του κινεζικού περιεχομένου σε εξαγόμενα προϊόντα, καθώς και μέτρα κατά των πρακτικών που θεωρούνται αθέμιτες από την Ουάσιγκτον.

Ο Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε την Τετάρτη την πρώτη τέτοια συμφωνία, αποκαλύπτοντας ένα πολυεπίπεδο δασμολογικό σχήμα με το Βιετνάμ.

Σύμφωνα με την ανάρτησή του, οι εξαγωγές από το Βιετνάμ προς τις ΗΠΑ θα υπόκεινται σε δασμό 20%, ενώ προϊόντα με εξαρτήματα από την Κίνα ή άλλες χώρες, που περνούν απλώς από το Βιετνάμ με ελάχιστη τελική μεταποίηση, θα επιβαρύνονται με δασμό 40%. Η προσέγγιση θυμίζει ρήτρες της συμφωνίας ΗΠΑ–Μεξικού–Καναδά.

Η Ινδία βρίσκεται επίσης κοντά σε συμφωνία, αλλά αντιτίθεται στους κανόνες προέλευσης που προτείνει η Ουάσιγκτον: τουλάχιστον το 60% της προστιθέμενης αξίας ενός προϊόντος πρέπει να προέρχεται από την Ινδία ώστε να θεωρείται «Made in India». Το Νέο Δελχί πιέζει για όριο στο 35%.

«Το δίλημμα της Ασίας σε σχέση με τον εμπορικό πόλεμο του Τραμπ αφορά κυρίως την εξάρτηση από την τελική ζήτηση των ΗΠΑ, ενώ ταυτόχρονα βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην προστιθέμενη αξία που παρέχει η Κίνα στην εγχώρια παραγωγή», σχολίασε η Αλίθια Γκαρθία Ερέρο, επικεφαλής οικονομολόγος Ασίας-Ειρηνικού της Natixis SA. Πρόσθεσε δε, ότι το Βιετνάμ, η Καμπότζη και η Ταϊβάν είναι από τις πιο εκτεθειμένες χώρες.

Βέβαια, από την πλευρά του το Πεκίνο δεν θα μείνει με… σταυρωμένα τα χέρια, προειδοποιώντας με αντίποινα κυρίως έτερες ασιατικές οικονομίες που έχουν μεγαλύτερη εμπορική εξάρτηση από την Κίνα σε σχέση με τις ΗΠΑ.

Το υπουργείο Εμπορίου τόνισε πως «αν υπάρξουν συμφωνίες σε βάρος των κινεζικών συμφερόντων, η Κίνα δεν θα τις αποδεχθεί και θα απαντήσει αποφασιστικά για να διασφαλίσει τα νόμιμα δικαιώματά της».

Το θέμα αναμένεται να θέσει, κατά την περιοδεία του στην Ευρώπη, ο υπουργός Εξωτερικών Γουάνγκ Γι, ο οποίος θα έχει συναντήσεις στις Βρυξέλλες, τη Γερμανία και τη Γαλλία.

Πάντως, στη συνάντηση του νωρίτερα στις Βρυξέλλες με την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, η Κάγια Κάλας του επεσήμανε ότι το Πεκίνο πρέπει να εξισορροπήσει εκ νέου την εμπορική του σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μάλιστα, τον προειδοποίησε επίσης ότι η υποστήριξη κινεζικών εταιριών στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία θέτει σοβαρή απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.

Θυμίζουμε ότι η περίοδος χάριτος 90 ημερών που είχε ανακοινώσει ο Τραμπ τον Απρίλιο για τις δασμολογικές ρυθμίσεις λήγει στις 9 Ιουλίου. Όσες χώρες δεν καταλήξουν σε συμφωνία με τις ΗΠΑ έως τότε, ενδέχεται να αντιμετωπίσουν γενικευμένες επιβαρύνσεις.

Ορισμένες κυβερνήσεις έχουν ήδη λάβει μέτρα για να συμμορφωθούν. Το Βιετνάμ, η Ταϊλάνδη και η Νότια Κορέα ενίσχυσαν τους ελέγχους ώστε να αποτραπεί η επανεξαγωγή προϊόντων κινεζικής προέλευσης με ελάχιστη μεταποίηση. Η Ταϊβάν απαιτεί πλέον από όλες τις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ να φέρουν δήλωση γνησιότητας κατασκευής.

Ένα ακόμη πεδίο ανησυχίας για το Πεκίνο είναι η περίπτωση η Ουάσιγκτον να επιχειρήσει να πείσει έτερες χώρες να επιβάλουν ή να ενισχύσουν ελέγχους στις εξαγωγές εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας, γεγονός που θα επιβράδυνε σημαντικά τις φιλοδοξίες της Κίνας στην παραγωγή προηγμένων ημιαγωγών. Η Ταϊβάν έχει ήδη εντάξει τις Huawei και SMIC στη «μαύρη λίστα» της.

Ωστόσο, η πίεση δεν περιορίζεται στην Ασία, αλλά φτάνει και στην Ευρώπη, η οποία καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στις εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ και την Κίνα.

Η Κίνα αποτελεί τον μεγαλύτερο εξαγωγικό προορισμό για τα ηλεκτρικά οχήματα της ΕΕ, ενώ οι κινεζικές επενδύσεις σε Ευρωπαϊκή Ένωση και Βρετανία έφτασαν τα 10 δισ. ευρώ το 2024, σύμφωνα με το Rhodium Group.

Ωστόσο, οι εντάσεις αυξάνονται. Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατηγόρησε το Πεκίνο ότι «εργαλειοποιεί» τις σπάνιες γαίες και προειδοποίησε για τους κινδύνους της κινεζικής υπερπαραγωγής. Το Πεκίνο ανησυχεί ότι η ΕΕ θα υιοθετήσει ρήτρες αντίστοιχες με εκείνες της συμφωνίας Βρετανίας-ΗΠΑ, που περιλαμβάνουν ελέγχους στην εφοδιαστική αλυσίδα, τους εξαγωγικούς περιορισμούς και κανόνες ιδιοκτησίας σε κρίσιμους τομείς όπως ο χάλυβας, το αλουμίνιο και τα φαρμακευτικά προϊόντα.

«Η Κίνα φοβάται ότι η ΕΕ θα αποδεχθεί διατυπώσεις αντίστοιχες με αυτές της βρετανικής συμφωνίας», τονίζει ο Γεργκ Βούτκε της Albright Stonebridge Group. «Πιέζει έντονα τις Βρυξέλλες να μην το κάνουν, ενώ οι ΗΠΑ πιέζουν να το κάνουν».

Η πίεση αυξάνεται καθώς πλησιάζει η 9η Ιουλίου, ημερομηνία κατά την οποία οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να επιβάλουν δασμούς 50% σχεδόν σε όλα τα προϊόντα της ΕΕ. Δεδομένου ότι οι εξαγωγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς τις ΗΠΑ υπερβαίνουν κατά το διπλάσιο τις αντίστοιχες προς την Κίνα, η Ουάσιγκτον απολαμβάνει πλεονεκτική θέση στη διαπραγμάτευση.

«Η ανακοίνωση του Σαββάτου από το Πεκίνο στοχεύει ξεκάθαρα τις Βρυξέλλες», εξήγησε ο Χοσούκ Λι-Μακιάμα, διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Πολιτική Οικονομία. Ο ίδιος είχε πρόσφατα επαφές στο Πεκίνο ενόψει της Συνόδου Κορυφής ΕΕ–Κίνας. «Η Κίνα ανησυχεί ιδιαίτερα για το τι μπορεί να συμφωνήσει η ΕΕ με τις ΗΠΑ».

Το μακροπρόθεσμο ρίσκο για το Πεκίνο δεν είναι μόνο η απομόνωση από τις ΗΠΑ, αλλά η αναδιάταξη του παγκόσμιου εμπορίου γύρω από ένα νέο μοντέλο «αξιόπιστων αλυσίδων», με την Κίνα στο περιθώριο.

Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, σε επίσκεψή του στη Νοτιοανατολική Ασία, κάλεσε τις χώρες της περιοχής να σταθούν ενωμένες ως «ασιατική οικογένεια», προειδοποιώντας για τον κίνδυνο κατακερματισμού του εμπορίου.

Το Πεκίνο έχει ήδη αντιδράσει σε τέτοιες πρακτικές με στοχευμένα εμπορικά μέτρα: από αντι-ντάμπινγκ έρευνες στο ευρωπαϊκό κονιάκ και τα χοιρινά προϊόντα έως περιορισμούς σε θαλασσινά από την Ιαπωνία και εμπόδια στις εξαγωγές κρασιών και κριθαριού από την Αυστραλία.

«Αν κάποιες συμφωνίες κατονομάζουν ρητά την Κίνα ως στόχο και δείχνουν ότι κάποιες χώρες συνεργάζονται με τις ΗΠΑ για να την “περιορίσουν”, τότε η απάντηση θα είναι αναπόφευκτη», προειδοποιεί ο Τού Σινκουάν, κοσμήτορας του Ινστιτούτου Μελετών ΠΟΕ στο Πανεπιστήμιο Διεθνούς Εμπορίου και Οικονομίας του Πεκίνου.

Πηγή: pagenews.gr