Η βαλίτσα του Γεραπετρίτη στη Λίβύη

Με στρατηγικό στόχο την έναρξη συνομιλιών για την οριοθέτηση της ελληνολιβυκής ΑΟΖ και τη συμφωνία της Λιβύης για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης θα ταξιδέψει την Κυριακή στη Βεγγάζη.

Στο πρόγραμμα του περιλαμβάνεται συνάντηση με τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, τον γιο του Μπελκασέν Χαφτάρ, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, καθώς και με τον πρόεδρο της ελληνικής κοινότητας, Κανάκη Μανδαλιό. Ο Κανάκης Μανδαλιός είναι Έλληνας επιχειρηματίας που τον Σεπτέμβριο του 2023 έχασε τα δύο παιδιά του σε τροχαίο δυστύχημα, ενώ συμμετείχε σε εθελοντική αποστολή βοήθειας μετά τις καταστροφές που προκάλεσε ο κυκλώνας Daniel στη βορειοανατολική Λιβύη.

Η προετοιμασία για την επίσκεψη του Γιώργου Γεραπετρίτη στην Ανατολική Λιβύη απαιτούσε προσεκτικό σχεδιασμό, καθώς η διπλωματική επαναπροσέγγιση με την κυβέρνηση του στρατηγού Χαφτάρ είναι ιδιαίτερα δύσκολη, λόγω της αυξανόμενης επιρροής που ασκεί η Τουρκία στην περιοχή.

Σύμφωνα με πηγές από το υπουργείο Εξωτερικών, στην πραγματικότητα οι διπλωματικές σχέσεις Αθήνας – Βεγγάζης δεν έχουν διακοπεί καθώς το Προξενείο της Ελλάδας στη Βεγγάζη, το οποίο ήταν από τα πρώτα που λειτούργησαν το 2021 με την εγκαθίδρυση της κυβέρνησης Χαφτάρ, έχει συνεχείς συνομιλίες με αξιωματούχους της κυβέρνησης.

Οι απόψεις της ελληνική πλευράς στη Βεγγάζη

Σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές, η Αθήνα επιδιώκει να στείλει το μήνυμα ότι η Ελλάδα ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα, όπως αυτά προκύπτουν από το Δίκαιο της Θάλασσας, και δεν διστάζει να το πράξει, ανταποκρινόμενη στις επιθέσεις που δέχεται από αξιωματούχους της κυβέρνησης της Βεγγάζης.

Επιπλέον, όπως αναφέρουν, η Λιβύη έχει υπογράψει το Δίκαιο της Θάλασσας (αν και η κύρωσή του από τη Βουλή των Αντιπροσώπων εκκρεμεί), σε αντίθεση με την Τουρκία. Αυτό σημαίνει ότι είναι εφικτό να βρεθεί ένας δίαυλος επικοινωνίας για να ξεκινήσει ο διάλογος σχετικά με τον καθορισμό των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (ΑΟΖ) μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης. Η χάραξη της ΑΟΖ Λιβύης – Μάλτας έγινε επίσης με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας. Υπό αυτό το πρίσμα, υπάρχει αισιοδοξία για μια θετική έκβαση του διαλόγου. Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι η αμερικανική εταιρεία Chevron έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για έρευνες σε δύο οικόπεδα νοτιοδυτικά της Κρήτης. Αξιοσημείωτο είναι ότι η αλλαγή στάσης της κυβέρνησης της Ανατολικής Λιβύης σχετικά με τη δικαιοδοσία της Ελλάδας στα προς εξερεύνηση οικόπεδα προήλθε μετά την δημόσια πρόσκληση της χώρας μας για ενδιαφέρον σε ευρωπαϊκή εφημερίδα. Η Chevron ήταν η πρώτη που εκδήλωσε ενδιαφέρον, ενώ δεν αποκλείεται και άλλες μεγάλες εταιρείες να θελήσουν να δραστηριοποιηθούν στην περιοχή.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών δεν αναμένεται να θέσει προς συζήτηση το θέμα του τουρκολιβυκού μνημονίου, καθώς η Ελλάδα το θεωρεί διαχρονικά ανυπόστατο και άκυρο. Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι ο στρατηγός Χαλίφα Χαφτάρ έχει από την αρχή μια σαφή και ξεκάθαρη θέση, σχεδόν ταυτόσημη με αυτήν της Ελλάδας. Επιπλέον, τονίζουν ότι μέχρι σήμερα ο στρατάρχης Χαφτάρ δεν έχει εκφράσει δημόσια καμία άποψη που να αναιρεί τη θέση του, κάτι που ισχύει και για τον πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης, Ακίλα Σάλεχ. Αντίθετα, υπέρ του τουρκολιβυκού μνημονίου έχουν ταχθεί δημόσια ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης της Βεγγάζης, οι οποίοι ζήτησαν τη σύσταση Επιτροπής από τη Βουλή για να εξετάσει τη νομιμότητα του μνημονίου.

Η Ελλάδα, σε αυτή τη συγκυρία, συνεργάζεται με την Αίγυπτο, καθώς ο υπουργός Εξωτερικών Μπαντρ Αμπντελαάτι θέτει το ζήτημα της ακύρωσης του τουρκολιβυκού μνημονίου στον ανώτερο Αμερικανό σύμβουλο για την Αφρική, Μόσαντ Μπούλο. Η Αίγυπτος εκφράζει ανησυχία για τις αλλαγές στο καθεστώς των θαλάσσιων ζωνών, μετά τη συμφωνία μεταξύ τουρκικών και λιβυκών εταιρειών για έρευνες σε θαλάσσια οικόπεδα, που ενδέχεται να επικαλύπτουν την αιγυπτιακή ΑΟΖ. Παράλληλα, η διπλωματική αποστολή δίνει ιδιαίτερη σημασία στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ρεύματος. Το θέμα αυτό θα συζητηθεί εν όψει της επίσκεψης του Ευρωπαϊκού Επιτρόπου Μετανάστευσης, Μάγκνους Μπρούνερ, στη Λιβύη, την Τρίτη 8 Ιουλίου, με τους υπουργούς Μετανάστευσης της Ελλάδας, της Ιταλίας και της Μάλτας.

Πηγή: Pagenews.gr