Τουρκία και Συρία σε μυστικές συνομιλίες για συμφωνία περί θαλάσσιων συνόρων

Η επιστολή αποκαλύπτει ότι πολλαπλοί τουρκικοί φορείς έχουν λάβει εντολή να συντάξουν συμφωνία για την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) με τη Συρία.

Όπως αναφέρει το nord monitor, στόχος είναι η διασφάλιση των συμφερόντων τόσο της Τουρκίας όσο και της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου, που αναγνωρίζεται μόνο από την Άγκυρα. «Με την ανατροπή του καθεστώτος Μπαάθ και τη μεταβίβαση της εξουσίας σε μια μεταβατική κυβέρνηση, καταβάλλονται προσπάθειες σε συντονισμό με τους αρμόδιους φορείς μας για τον καθορισμό των θαλάσσιων συνόρων με τη Συρία και την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών δικαιοδοσίας πέραν των χωρικών υδάτων, με τρόπο που να προστατεύει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της χώρας μας», έγραψε ο Φιντάν στην επιστολή του, με ημερομηνία 16 Ιουνίου, που απευθύνθηκε στο Γραφείο του Προέδρου του Τουρκικού Κοινοβουλίου.

Ο Φιντάν τόνισε επίσης ότι η Τουρκία είναι αποφασισμένη να υπερασπιστεί τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου σε οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία θαλάσσιας οριοθέτησης με τη Δαμασκό. Ο Φιντάν απέρριψε επίσης τους ισχυρισμούς ότι η Τουρκία είχε δεσμευτεί να μην επιδιώξει θαλάσσια συμφωνία με τη Συρία κατά τη συνάντησή του στις 12 Ιανουαρίου 2025 στο Ριάντ με την Κάγια Κάλας, την ύπατη εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας και αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

«Θα ήταν σκόπιμο να ληφθούν υπόψη οι επίσημες δηλώσεις και ανακοινώσεις του υπουργείου μας σχετικά με το θέμα αυτό», ανέφερε ο Φιντάν στην επιστολή του, προσθέτοντας ότι «η ΕΕ δεν έχει κανένα δικαίωμα να σχολιάσει μια ενδεχόμενη συμφωνία μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών σχετικά με τις θαλάσσιες περιοχές δικαιοδοσίας τους».

Μια θαλάσσια συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και Συρίας θα μπορούσε να αλλάξει σημαντικά τη γεωπολιτική δυναμική της ανατολικής Μεσογείου, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί σε σημείο ανάφλεξης περιφερειακών διαφορών. Η ανακάλυψη πλούσιων αποθεμάτων υδρογονανθράκων στον βυθό της θάλασσας έχει οδηγήσει σε αλληλεπικαλυπτόμενες διεκδικήσεις από διάφορα παράκτια κράτη, με την Τουρκία στο επίκεντρο των διαφορών που αφορούν την Ελλάδα, την Κύπρο και την Αίγυπτο.

Κίνδυνος περαιτέρω εντάσεων

Δεδομένης της περίπλοκης ιστορίας της περιοχής και των αλληλεπικαλυπτόμενων διεκδικήσεων ΑΟΖ, οποιαδήποτε συμφωνία μεταξύ της Τουρκίας και της Συρίας θα μπορούσε να οξύνει περαιτέρω τις εντάσεις μεταξύ της Άγκυρας και των κρατών μελών της ΕΕ, της Ελλάδας και της Κύπρου, οδηγώντας τις Βρυξέλλες σε μια ακόμη αντιπαράθεση με τη μακροχρόνια προβλη

Η Τουρκία φαίνεται να εκμεταλλεύεται μια στρατηγική ευκαιρία στη μετα-Ασάντ Συρία, η οποία τώρα ηγείται από τον πρόεδρο Αχμάντ αλ-Σαράα, με τον οποίο οι τουρκικές αρχές έχουν μακροχρόνια, αν και μυστική, συνεργασία. Από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου στη Συρία το 2011, η Τουρκία έχει υποστηρίξει και οπλίσει διάφορες τζιχαντιστικές ομάδες σε μια προσπάθεια να ανατρέψει τον Άσαντ. Η Άγκυρα είχε προηγουμένως προσπαθήσει να καταλήξει σε συμφωνία για την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων με την κυβέρνηση Άσαντ, αλλά οι προσπάθειες αυτές ματαιώθηκαν λόγω της έκρηξης της συριακής σύγκρουσης το 2011.

Όπως αναφέρει το nordic monitor, αυτή τη φορά, μια επιτυχής συμφωνία όχι μόνο θα επισημοποιήσει τα θαλάσσια σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία, αλλά θα ενισχύσει και τις νομικές αξιώσεις της Άγκυρας στην περιοχή, θα προσφέρει de facto αναγνώριση στην ΤΔΚ και ενδεχομένως θα ανοίξει νέους τομείς για την εξερεύνηση ενεργειακών πόρων. Η συμφωνία θα μπορούσε επίσης να ανοίξει τον δρόμο για την από κοινού εξερεύνηση και εκμετάλλευση των διασυνοριακών πόρων υδρογονανθράκων από την Τουρκία και τη Συρία. Δεδομένου ότι η Δαμασκός δεν διαθέτει επί του παρόντος την ικανότητα να πραγματοποιήσει υπεράκτιες γεωτρήσεις, η Άγκυρα θα αναλάβει πιθανότατα την τεχνική και επιχειρησιακή ευθύνη στο πλαίσιο μιας τέτοιας συμφωνίας.

Ωστόσο, η προτεινόμενη συμφωνία αναμένεται να περιπλέξει περαιτέρω τις σχέσεις της Τουρκίας με τρίτες χώρες όπως η Κύπρος, το Ισραήλ και ο Λίβανος, οι οποίες έχουν όλες τα δικά τους συμφέροντα στα αμφισβητούμενα ύδατα της Μεσογείου και είναι επιφυλακτικές απέναντι σε οποιαδήποτε κίνηση που θα μπορούσε να αλλάξει την ισορροπία των θαλάσσιων διεκδικήσεων. Η Τουρκία αντιτίθεται εδώ και καιρό στις συμφωνίες θαλάσσιας οριοθέτησης που υπέγραψε η Κύπρος με την Αίγυπτο το 2003, τον Λίβανο το 2007 και το Ισραήλ το 2010, υποστηρίζοντας ότι οι συμφωνίες αυτές παραβιάζουν τα δικαιώματα της ΤΔΒΚ. Η Άγκυρα και η ΤΔΒΚ έχουν επίσης επικρίνει την απόφαση της Λευκωσίας να χορηγήσει άδειες εξερεύνησης για υπεράκτια κοιτάσματα υδρογονανθράκων.

Η Τουρκία φαίνεται να ακολουθεί ένα σχέδιο παρόμοιο με αυτό που εφάρμοσε με την Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA) της Λιβύης, το οποίο κορυφώθηκε με μια αμφιλεγόμενη θαλάσσια συμφωνία το 2019. Η συμφωνία αυτή οδήγησε σε έντονη κλιμάκωση των εντάσεων με την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε απάντηση στο θαλάσσιο μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δήλωσε στις 12 Δεκεμβρίου 2019 ότι η συμφωνία παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας των Ηνωμένων Εθνών και δεν μπορεί να έχει νομικές συνέπειες για τρίτα κράτη.

Πηγή: Pagenews.gr