Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν είναι «μία από τα ίδια», ούτε μια ακόμη περίπτωση κακοδιοίκησης. Πρόκειται για μια θεσμική νάρκη, που σκάει στα χέρια μιας κυβέρνησης η οποία πόνταρε πολιτικά στην εικόνα της αποτελεσματικότητας και της ηθικής ανωτερότητας. Η κοινωνία δεν βλέπει απλώς διοικητική αποτυχία — βλέπει πολιτική συνενοχή.
Η φθορά μονόδρομος για την κυβέρνηση Μητσοτάκη;
Η πολιτική φθορά έχει ήδη αρχίσει να καταγράφεται. Η Νέα Δημοκρατία δείχνει πτώση τόσο στην πρόθεση όσο και στην εκτίμηση ψήφου, ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποχωρεί στη δεύτερη θέση όσον αφορά την καταλληλότητα για πρωθυπουργός, πίσω από τον «κανέναν». Η δυσπιστία επεκτείνεται ακόμη και μέσα στο κομματικό ακροατήριο της ΝΔ.
ΟΠΕΚΕΠΕ ή «παλιά μου τέχνη κόσκινο»
Όλοι όσοι βίωσαν τα δύσκολα χρόνια των μνημονίων και υπέστησαν τις συνέπειες της χρεοκοπίας της χώρας γνωρίζουν (ή θα έπρεπε να γνωρίζουν) ότι από αυτή την περιπέτεια τουλάχιστον κάτι έχει αλλάξει στην ελληνική δημόσια διοίκηση, προς το καλύτερο.
Δυστυχώς, το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ αποκάλυψε ότι, παρά την πρόοδο που επιτεύχθηκε –η οποία είχε υψηλό κόστος–, κάποιοι, μόλις βγήκαμε από τα μνημόνια, επέστρεψαν στις παλιές τους πρακτικές, εκμεταλλευόμενοι ευρωπαϊκούς πόρους και κονδύλια που προορίζονταν για τη στήριξη του αγροτικού τομέα. Είναι προφανές ότι αυτό το σκάνδαλο δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνει ανεκτό από κανέναν, ούτε φυσικά από την κυβέρνηση, η οποία έσπευσε να δικαιολογηθεί με γενικόλογες αναφορές σε «γόρδιο δεσμό» και στη συνέχεια παρέδωσε τη διαχείριση των κονδυλίων στην ΑΑΔΕ.
Δεν πρέπει να γίνει ανεκτό, όχι μόνο λόγω των ποσών που αναφέρονται στα δημοσιεύματα ή των διαλόγων των εμπλεκομένων, οι οποίοι, όπως παρατήρησε και ο Πρωθυπουργός, είναι εξοργιστικοί και έχουν εκφυλιστική επίδραση στη δημόσια σφαίρα, αλλά και γιατί ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν χρειαζόταν να λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο!
Αντίθετα, υπήρχαν διαθέσιμα εργαλεία ελέγχου στη δημόσια διοίκηση και ο εκσυγχρονισμός του κράτους ήταν πράγματι στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας.
Ποια πολιτικο – διοικητικά μέσα;
Για να είμαστε σαφείς: Αν κάτι θετικό προέκυψε από την περίοδο των μνημονίων ως «αντάλλαγμα» για τη σφοδρή δημοσιονομική προσαρμογή και τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής δημόσιας διοίκησης, αυτό ήταν το ολοκληρωμένο σύστημα ελέγχου των κρατικών δαπανών.
Στο δεύτερο μνημόνιο, μετά το 2012 και αφού είχε προηγηθεί η σημαντική μείωση μισθών και συντάξεων, η τρόικα επέβαλε και χρηματοδότησε την προμήθεια πληροφοριακών συστημάτων και προγραμμάτων, ενώ παράλληλα εκπαίδευσε τα στελέχη του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, ώστε να μπορούν να συντάσσουν και να παρακολουθούν την εκτέλεση του προϋπολογισμού μέσω υπολογιστών.
Αυτή ήταν μια «χαμηλόφωνη», αλλά ίσως η πιο σημαντική μεταρρύθμιση στη δημόσια διοίκηση που έχει πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια: το υπουργείο Οικονομικών απέκτησε τη δυνατότητα να παρακολουθεί όχι μόνο την πορεία των εσόδων, αλλά κυρίως όλες τις δαπάνες του κράτους (ποσά που σήμερα ξεπερνούν τα 70 δισ. ευρώ ετησίως), όπως οι τράπεζες παρακολουθούν τις κινήσεις των λογαριασμών των πελατών τους. Δηλαδή, σε πραγματικό χρόνο.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο έρχεται να βάλει νέα φωτιά με αναφορές σε νέο σκάνδαλο
Και σαν να μην έφτανε το τερατώδες σκάνδαλο των αγροτικών επιδοτήσεων, μια νέα υπόθεση έρχεται να ρίξει τη σκιά της στα πεπραγμένα του κυβερνώντος κόμματος.
Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα νέο, αλλά απολύτως αναμενόμενο σκάνδαλο, μετά τη δημοσιοποίηση της απόφασης του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Σύμφωνα με αυτήν την απόφαση, 79 δημόσιες συμβάσεις, συνολικού ύψους 336,5 εκατομμυρίων ευρώ, κρίνονται παράνομες, καθώς παραβιάζουν το ενωσιακό και εθνικό δίκαιο που διέπει τις δημόσιες προμήθειες.
Η απόφαση δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας: πρόκειται για συστηματικές παρατυπίες και όχι για μεμονωμένες αστοχίες. Το ανώτατο ελεγκτικό όργανο διαπιστώνει επαναλαμβανόμενα μοτίβα, καταδεικνύοντας μια παγιωμένη πρακτική παρακάμψεων και παράκαμψης της νομιμότητας.
Η πολιτική αντιδικία για τον τρόπο ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων έχει ξεκινήσει ήδη από την περίοδο της πανδημίας, όταν η κυβέρνηση προέβη σε μαζικές δαπάνες χωρίς διαγωνισμούς και με τη ρητορική του κατεπείγοντος. Όμως πλέον, το φαινόμενο δεν είναι απλώς πολιτικά καταγγελλόμενο — είναι και θεσμικά δηλωμένο.
Η απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά συμβάσεις που συνήφθησαν μεταξύ Ιουλίου 2023 και Δεκεμβρίου 2024, δηλαδή επί των ημερών της δεύτερης θητείας της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Παρότι χρονικά περιορισμένη, φανερώνει ένα modus operandi με χαρακτηριστικά διοικητικής μεθόδευσης, ιεραρχικής ανοχής και ενδεχομένως προώθησης.
Ο διεθνής αντίκτυπος και η παρέμβαση της «Καθημερινής»
Επιπλέον, τα πορίσματα του Ελεγκτικού Συνεδρίου δεν αφορούν μόνον την εσωτερική πολιτική σκηνή. Επηρεάζουν και την εξωτερική εικόνα της χώρας. Ο τρόπος διαχείρισης του δημοσίου χρήματος συνιστά κρίσιμο δείκτη για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τους διεθνείς επενδυτές και τους οίκους αξιολόγησης.
Η θέση της Ελλάδας σε κρίσιμους δείκτες, όπως εκείνοι της Transparency International, της Παγκόσμιας Τράπεζας ή του ΟΟΣΑ, επηρεάζει τη χρηματοδότηση, τις επενδύσεις και την πιστοληπτική ικανότητα. Σε ένα περιβάλλον διεθνούς αστάθειας, η θεσμική αξιοπιστία γίνεται στρατηγικό πλεονέκτημα — ή μειονέκτημα.
Ξεχωριστή, δε, σημασία λαμβάνει η δημοσιογραφική παρέμβαση της εφημερίδας “Καθημερινή”, η οποία ανέδειξε το ζήτημα με ασυνήθιστα έντονους τόνους. Δεν πρόκειται απλώς για ρεπορτάζ ή σχολιασμό. Όταν μια εφημερίδα με παραδοσιακά συστημικό προφίλ ασκεί δημόσια πίεση, το μήνυμα είναι σαφές: η ανοχή εξαντλείται.
Η “Καθημερινή” λειτουργεί ιστορικά ως αισθητήρας του επιχειρηματικού και πολιτικού κατεστημένου, ως η επικοινωνιακή ομάδα κρούσης του καθεστωτικού λόγου. Όταν σπάει την ουδετερότητα και “δείχνει” το Μαξίμου, κλιμακώνεται η κρίση ηγεσίας. Πλέον, η πίεση δεν είναι μόνο κοινοβουλευτική — είναι συστημική και διαμπερής.
Η αλλαγή ατζέντας και οι ακροδεξιές καντρίλιες του υπουργού Μετανάστευσης
Αντί λοιπόν η σημερινή κυβερνητική πλειοψηφία να αντιμετωπίσει το σκάνδαλο των αγροτικών επιδοτήσεων σαν μια ευκαιρία για ένα ξεκαθάρισμα με τους λογαριασμούς του χθες, επέλεξε να τσαλαβουτήσει – για ακόμη μια φορά – θολά νερά του άκαμπτου δεξιού λόγου, προκειμένου να συσπειρώσει ό,τι είναι δυνατόν να συσπειρωθεί από το συντηρητικό και πατριωτικό ακροατήριο.
Η επιλογή αυτή εικονογραφείται με άψογο τρόπο στο πρόσφατο αντιμεταναστευτικό παραλήρημα του Θάνου Πλεύρη.
Το πρόβλημα της μετανάστευσης υπαρκτό, αλλά η ρητορική Πλεύρη υπερέβη κατά πολύ τα εσκαμμένα του σύγχρονου δημοκρατικού – φιλελεύθερου λόγου.
Η αλλαγή ατζέντας και οι ακροδεξιές καντρίλιες του υπουργού Μετανάστευσης
Τι κάνει η κυβέρνηση απέναντι σε όλα αυτά; Απέναντι σε αυτό τον ωρυμαγδό εκατοντάδων εκατομμυρίων, που κυκλοφορούν παράνομα από τσέπη σε τσέπη ημετέρων και που, αν μη τι άλλο, προκαλούν το κοινό αίσθημα, σε περίοδο (νέας) οικονομικής ύφεσης; Μάλλον στρουθοκαμηλίζει, δίδοντας ιδιαίτερο βάρος στην επικοινωνιακή διαχείριση και την περίφημη «αλλαγή ατζέντας»;
Έτσι, αντί η σημερινή κυβερνητική πλειοψηφία να αντιμετωπίσει το σκάνδαλο των αγροτικών επιδοτήσεων σαν μια ευκαιρία για ένα ξεκαθάρισμα με τους λογαριασμούς του χθες, επέλεξε να τσαλαβουτήσει – για ακόμη μια φορά – θολά νερά του άκαμπτου δεξιού λόγου, προκειμένου να συσπειρώσει ό,τι είναι δυνατόν να συσπειρωθεί από το συντηρητικό και πατριωτικό ακροατήριο.
Η επιλογή αυτή εικονογραφείται με άψογο τρόπο στο πρόσφατο αντιμεταναστευτικό παραλήρημα του Θάνου Πλεύρη.
Το πρόβλημα της μετανάστευσης υπαρκτό, αλλά η ρητορική Πλεύρη υπερέβη κατά πολύ τα εσκαμμένα του σύγχρονου δημοκρατικού – φιλελεύθερου λόγου.
Το ατόπημα Πλεύρη
Το πρωταρχικό ατόπημα του Πλεύρη συντελέστηκε σε χθεσινή συνέντευξή του, όπου δήλωσε ότι ζήτησε να «επανεξεταστεί το μενού στις δομές», καθώς «δεν είναι δυνατόν κάποιος να υποβάλει αίτηση ασύλου, να κάθεται, να τρώει, να πίνει και να επιδοτείται, ενώ εμείς δεν μπορούμε ούτε να τον κρατήσουμε ούτε να τον επιστρέψουμε» .Λες και οι άνθρωποι που διέσχισαν τη Σαχάρα με τα πόδια έρχονται εδώ μόνο για να μας πάρουν τις δουλειές, αλλά και για να καταναλώσουν το φαγητό μας.
«Ζήτησα να επανεξεταστεί το μενού που προσφέρεται στις δομές, το οποίο αυτή τη στιγμή είναι ξενοδοχειακού τύπου… Από το παξιμάδι μέχρι το να έχεις τρεις επιλογές γεύματος, τέσσερις φορές κρέας και ένα ψάρι, δεν υπάρχει κάποια ενδιάμεση κατάσταση;» αναρωτήθηκε ο κ. Πλεύρης μπροστά στην κάμερα. Ανατριχιαστικό… Με αυτές τις δηλώσεις, ο υπουργός Μετανάστευσης φαίνεται να μην έχει μελετήσει ούτε καν την ορολογία που χρησιμοποιεί ο αρχηγός του κόμματός του, και να βαδίζει στα σκοτεινά μονοπάτια της τραμπικής πολιτικής.
Μόνο που αυτά τα μονοπάτια ούτε λύση προσφέρουν στο μεταναστευτικό (ένα από τα μαθήματα που αντλήσαμε από την πρώτη διακυβέρνηση Τραμπ), ούτε, όμως, λύνουν το γόρδιο δεσμό του σκανδάλου των αγροτικών επιδοτήσεων στον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Πηγή: pagenews.gr