Τσεχία: Έκκληση του Συνταγματικού Δικαστηρίου στη Βουλή να εξετάσει την ευθανασία

Η Τσεχία βρίσκεται στα πρόθυρα της έναρξης μιας ανοιχτής πολιτικής συζήτησης σχετικά με την πιθανή νομιμοποίηση της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας ή ευθανασίας.

Σε πρόσφατη απόφασή του, το Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας κάλεσε το Κοινοβούλιο να ασχοληθεί με το θέμα, μετά από την υπόθεση ενός άνδρα του οποίου το αίτημα για ευθανασία απορρίφθηκε από τα δικαστήρια. Ορισμένα από τα πολιτικά κόμματα ετοιμάζουν ήδη τις δικές τους προτάσεις.

Το δικαστήριο αναγνώρισε ότι οι αποφάσεις για το τέλος της ζωής αποτελούν θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου. Αλλά μόνο για έναν περιορισμένο αριθμό ατόμων σε πολύ σοβαρές καταστάσεις. “Νομίζω ότι η απόφασή μας συνεπάγεται έκκληση προς τον νομοθέτη να ασχοληθεί με το θέμα αυτό”, δήλωσε η δικαστής του Συνταγματικού Δικαστηρίου, Λούσι Ντολάνσκα Μπανιαγιόβα.

Η ευθανασία και η ιατρικά υποβοηθούμενη αυτοκτονία αποτελούν ευαίσθητα και πολυσυζητημένα θέματα, με διαφορετικές νομικές ρυθμίσεις ανά χώρα. Παρακάτω σου παρουσιάζω έναν πίνακα με ορισμένες χώρες όπου επιτρέπεται κάποια μορφή ευθανασίας ή υποβοηθούμενης αυτοκτονίας:

Χώρες όπου επιτρέπεται η ευθανασία (ενεργητική, από γιατρό):

• Ολλανδία – Από το 2002, πρώτη χώρα που την νομιμοποίησε πλήρως.

• Βέλγιο – Από το 2002, και για ανηλίκους υπό προϋποθέσεις.

• Λουξεμβούργο – Από το 2009.

• Κολομβία – Νομιμοποιήθηκε με δικαστικές αποφάσεις (από το 1997 και 2015).

• Καναδάς – Από το 2016 (Medical Assistance in Dying – MAiD).

• Ισπανία – Από το 2021.

• Νέα Ζηλανδία – Από το 2021.

Χώρες όπου επιτρέπεται η υποβοηθούμενη αυτοκτονία (όχι ευθανασία από γιατρό):

1. Ελβετία – Νομιμοποιημένη εδώ και δεκαετίες, και για αλλοδαπούς (με την οργάνωση Dignitas).

2. Γερμανία – Επιτρέπεται η παροχή μέσων για αυτοκτονία (απόφαση Συνταγματικού Δικαστηρίου 2020).

3. Αυστρία – Από το 2022.

4. Ηνωμένες Πολιτείες – Σε συγκεκριμένες πολιτείες όπως:

   • Όρεγκον

   • Ουάσινγκτον

   • Καλιφόρνια

   • Κολοράντο

   • Χαβάη

   • Βερμόντ

   • Μέιν

   • Νιου Τζέρσεϊ

   • Νέο Μεξικό (σε όλες αυτές, επιτρέπεται η υποβοηθούμενη αυτοκτονία υπό αυστηρές προϋποθέσεις)

Πού απαγορεύεται πλήρως:

• Στις περισσότερες χώρες του κόσμου, όπως η Ελλάδα, η Τσεχία (μέχρι σήμερα), η Ιρλανδία, η Ιταλία, οι περισσότερες χώρες της Ασίας, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής.

Η συζήτηση γύρω από την ευθανασία και την υποβοηθούμενη αυτοκτονία παραμένει ένα από τα πιο σύνθετα και ηθικά φορτισμένα ζητήματα της εποχής μας. Καθώς εξελίσσεται η ιατρική επιστήμη και αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής, το ερώτημα της αξιοπρεπούς αποχώρησης από τη ζωή αποκτά νέα βαρύτητα. Ορισμένες χώρες έχουν προχωρήσει στη νομιμοποίηση είτε της ευθανασίας είτε της ιατρικώς υποβοηθούμενης αυτοκτονίας, θέτοντας αυστηρές νομικές προϋποθέσεις και διαδικασίες ελέγχου.

Η Ολλανδία, για παράδειγμα, ήταν η πρώτη χώρα που νομιμοποίησε την ευθανασία το 2002, ακολουθούμενη από το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, ενώ ο Καναδάς καθιέρωσε το 2016 το πλαίσιο του “Medical Assistance in Dying” (MAiD), το οποίο επεκτείνεται σταδιακά ακόμα και σε ψυχικά νοσήματα. Στην Ελβετία, η υποβοηθούμενη αυτοκτονία επιτρέπεται εδώ και χρόνια, χωρίς να απαιτείται η συμμετοχή γιατρού, ενώ είναι γνωστές και οργανώσεις όπως η Dignitas, που παρέχουν τέτοιες υπηρεσίες και σε μη Ελβετούς πολίτες.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η νομοθεσία διαφέρει ανά πολιτεία, με την Όρεγκον να είναι η πρώτη που ψήφισε τον νόμο “Death with Dignity Act” το 1997. Άλλες πολιτείες έχουν ακολουθήσει, ωστόσο η ευθανασία (ενεργητική παρέμβαση από γιατρό) παραμένει απαγορευμένη σε ομοσπονδιακό επίπεδο.

Στον αντίποδα, σε πολλές χώρες –συμπεριλαμβανομένων της Ελλάδας, της Τσεχίας (όπου πρόσφατα το Συνταγματικό Δικαστήριο κάλεσε τη Βουλή να εξετάσει το θέμα), και των περισσότερων κρατών της Ασίας και της Αφρικής– τόσο η ευθανασία όσο και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία θεωρούνται ποινικά αδικήματα.

Πηγή: pagenews.gr