ΗΑΕ – Τουρκία: Συμφωνία για μυστικά αμυντικά προγράμματα

Η Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) υπέγραψαν διμερή συμφωνία για την προστασία των διαβαθμισμένων πληροφοριών στο πλαίσιο της συνεργασίας στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας, ανοίγοντας το δρόμο για στενότερη συνεργασία σε κοινά στρατιωτικά προγράμματα

Η συμφωνία ανάμεσα σε Τουρκία και ΗΑΕ, με επίσημο τίτλο «Συμφωνία για την αμοιβαία προστασία διαβαθμισμένων πληροφοριών στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας», καθορίζει τις διαδικασίες για την ασφάλεια των διαβαθμισμένων πληροφοριών που ανταλλάσσονται ή παράγονται μέσω κοινών αμυντικών έργων. Καλύπτει θέματα όπως ο έλεγχος της πρόσβασης και η διαβίβαση, καταστροφή και προστασία εγγράφων και υλικού που σχετίζονται με την άμυνα. Η συμφωνία ευθυγραμμίζεται με παρόμοιες συμβάσεις που έχει υπογράψει πρόσφατα η Τουρκία με άλλες χώρες στις οποίες πούλησε στρατιωτικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Όπως αναφέρει το nordic monitor, η συμφωνία οριστικοποιήθηκε στην Άγκυρα στις 16 Ιουλίου από τον Τούρκο υπουργό Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ και τον υπουργό Άμυνας των ΗΑΕ Μοχάμεντ μπιν Μουμπάρακ Αλ Μαζρούι, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του προέδρου των ΗΑΕ Σέιχ Μοχάμεντ μπιν Ζαγιέντ Αλ Ναχάν στην Τουρκία.

Το κείμενο θεσπίζει κοινούς ορισμούς και ταξινομήσεις για τις ευαίσθητες πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων τυποποιημένων επιπέδων — «άκρως απόρρητο», «απόρρητο», «εμπιστευτικό» και «περιορισμένης πρόσβασης» — με πλήρη αμοιβαία αναγνώριση των εθνικών ισοδύναμων. Καθορίζει επίσης λεπτομερείς κανόνες για τη διαχείριση εγγράφων, την εξασφάλιση των διαβαθμίσεων προσωπικού και την εκτέλεση βιομηχανικών συμβάσεων που αφορούν ευαίσθητο περιεχόμενο.

Και τα δύο μέρη δεσμεύονται να μεριμνούν ώστε οι διαβαθμισμένες πληροφορίες να μην αποκαλύπτονται σε μη εξουσιοδοτημένα πρόσωπα ή τρίτους και να χρησιμοποιούνται αυστηρά για τον σκοπό για τον οποίο κοινοποιήθηκαν. Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας, οι ανάδοχοι και οι υπεργολάβοι που συμμετέχουν σε διαβαθμισμένα αμυντικά έργα υποχρεούνται να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια ασφαλείας που καθορίζονται από τις εθνικές αρχές κάθε χώρας.

Η συμφωνία επιτρέπει την αμοιβαία αναγνώριση των διαβαθμίσεων ασφαλείας των εγκαταστάσεων και του προσωπικού. Κάθε πρόσωπο ή ίδρυμα που ζητά πρόσβαση σε διαβαθμισμένες αμυντικές πληροφορίες πρέπει να υποβληθεί σε εθνικό έλεγχο και να λάβει την επίσημη έγκριση της αρμόδιας αρχής ασφαλείας.

Οι πληροφορίες θα διαβιβάζονται μέσω διπλωματικών διαύλων ή μέσω στρατιωτικών ακόλουθων με πρόσθετα πρωτόκολλα που επιτρέπουν την επείγουσα παράδοση από εξουσιοδοτημένο προσωπικό. Τα αντίγραφα ή οι μεταφράσεις εγγράφων που φέρουν την ένδειξη «εμπιστευτικό» ή υψηλότερη απαιτούν προηγούμενη γραπτή άδεια από τον αποστολέα. Η καταστροφή υλικού που υπόκειται σε περιορισμούς πρέπει να ακολουθεί διαδικασίες που αποσκοπούν στην αποτροπή μερικής ή πλήρους ανακατασκευής.

Το νομικό πλαίσιο διασφαλίζει ότι όλη η ευαίσθητη συνεργασία στον τομέα της άμυνας μεταξύ των δύο χωρών λειτουργεί με αμοιβαία προστασία και σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία της κάθε χώρας. Το πεδίο εφαρμογής περιλαμβάνει την έρευνα και ανάπτυξη, την ενοποίηση των συστημάτων προμηθειών άμυνας και τις δραστηριότητες συμπαραγωγής.

Η υπογραφή έρχεται σε μια περίοδο ταχείας βελτίωσης των σχέσεων μεταξύ της Άγκυρας και του Αμπού Ντάμπι. Οι διπλωματικές σχέσεις, που ήταν τεταμένες για σχεδόν μια δεκαετία λόγω περιφερειακών πολιτικών αντιπαλοτήτων και αντίθετων θέσεων σε συγκρούσεις όπως η Λιβύη και η Αίγυπτος, έφτασαν σε σημείο καμπής μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 στην Τουρκία, όταν η Άγκυρα κατηγόρησε τα ΗΑΕ για υποστήριξη αντικυβερνητικών ομάδων. Οι προσπάθειες για την αποκατάσταση των σχέσεων άρχισαν να αποκτούν δυναμική στα τέλη του 2021, με επισκέψεις υψηλού επιπέδου και ακολουθούμενες από αυξανόμενη οικονομική συνεργασία και διάλογο για θέματα άμυνας.

Αλλαγή τακτικής από τον Ερντογάν

Η απομόνωση του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον ισλαμικό κόσμο έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ομαλοποίηση των σχέσεων. Η ζημιά στην εικόνα της Τουρκίας, η οποία φαινόταν να έχει συγκρούσεις με σχεδόν όλες τις χώρες της περιοχής, ξεπέρασε τα προσωπικά συμφέροντα του Ερντογάν. Εν τω μεταξύ, η σταδιακή οικονομική παρακμή της Τουρκίας και η αυξανόμενη ανάγκη της για ξένο κεφάλαιο την ανάγκασαν να αλλάξει πολιτική.

Οι αμοιβαίες επισκέψεις του Προέδρου Ερντογάν και του Προέδρου των ΗΑΕ Αλ Νάχιαν εδραίωσαν περαιτέρω τη διαδικασία ομαλοποίησης.

Το 2022, τα ΗΑΕ δεσμεύτηκαν να επενδύσουν 10 δισεκατομμύρια δολάρια στην Τουρκία σε τομείς όπως η άμυνα, η αεροπορία και η τεχνολογία. Οι τουρκικές εταιρείες άμυνας, ιδίως εκείνες που ασχολούνται με τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον των κρατών του Κόλπου που επιδιώκουν να επεκτείνουν τις εγχώριες στρατιωτικές τους δυνατότητες και να μειώσουν την εξάρτησή τους από τους παραδοσιακούς προμηθευτές.

Η συμφωνία δεν κατονομάζει συγκεκριμένα συστήματα, αλλά παρέχει νομική βάση για την επέκταση της ασφαλούς συνεργασίας σε ευαίσθητες πλατφόρμες. Τουρκικές εταιρείες όπως η Baykar, που ανήκει στον γαμπρό του Ερντογάν και είναι γνωστή για τα drones Bayraktar TB2, καθώς και οι κρατικές Aselsan και TAI έχουν ήδη καθιερωθεί ως βασικοί παράγοντες στις διεθνείς αγορές άμυνας, συμπεριλαμβανομένης της Μέσης Ανατολής.

Αν και η συμφωνία για τις διαβαθμισμένες πληροφορίες δεν καλύπτει άμεσα τις πωλήσεις, θεσπίζει βασικές προϋποθέσεις για τη σύναψη μελλοντικών βιομηχανικών συνεργασιών. Αυτές περιλαμβάνουν προγράμματα κοινής ανάπτυξης, τεχνική βοήθεια και μεταφορά τεχνολογίας που αφορούν ευαίσθητο περιεχόμενο ή συστήματα διπλής χρήσης.

Το νομικό κείμενο αφορά επίσης τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και την προστασία των δεδομένων στη διασυνοριακή συνεργασία. Οι διαβαθμισμένες συμβάσεις που αφορούν κατοχυρωμένες με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας τεχνολογίες ή ιδιόκτητες μεθόδους θα υπόκεινται σε αμοιβαίο νομικό σεβασμό, και η χρήση προσωπικών δεδομένων, όπως πληροφορίες για τους επισκέπτες ή τα διαπιστευτήρια των αναδόχων, πρέπει να συμμορφώνεται με τους εθνικούς κανόνες για την προστασία των δεδομένων.

Το νέο νομικό πλαίσιο μεταξύ της Τουρκίας και των ΗΑΕ αναμένεται να διευκολύνει τα κοινά προγράμματα, να εξασφαλίσει την ασφαλή ανταλλαγή τεχνικών προδιαγραφών και να επιτρέψει ένα υψηλότερο επίπεδο εμπορίου αμυντικού εξοπλισμού. Και οι δύο χώρες επιδιώκουν τον εκσυγχρονισμό σε κρίσιμους τομείς όπως η αεροπορική άμυνα, οι ναυτικές πλατφόρμες και τα συστήματα κυβερνοπολέμου, όπου η ευαισθησία των πληροφοριών και η συμβατότητα των κανονιστικών ρυθμίσεων είναι ζωτικής σημασίας.

Η τελευταία συμφωνία βασίζεται σε ένα αναπτυσσόμενο μοτίβο αμυντικής συνεργασίας μεταξύ της Τουρκίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Το 2022 υπογράφηκαν δύο μνημόνια κατανόησης μεταξύ της Προεδρίας της Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκίας και της αρχής προμηθειών άμυνας των ΗΑΕ, Tawazun, κατά τη διάρκεια επίσκεψης αξιωματούχων της αμυντικής βιομηχανίας των Εμιράτων. Το 2024, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ συναντήθηκε με τον υπουργό Άμυνας των ΗΑΕ Αλ Μαζρούι στην έκθεση άμυνας Saha Expo στην Κωνσταντινούπολη. Μετά τη συνάντησή τους στο Εκθεσιακό Κέντρο της Κωνσταντινούπολης, οι δύο υπουργοί υπέγραψαν συμφωνία-πλαίσιο στρατιωτικής συνεργασίας. Η Edge Group, μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες του τομέα της αμυντικής βιομηχανίας των ΗΑΕ, η οποία ιδρύθηκε το 2019, έχει εκφράσει έντονο ενδιαφέρον για συνεργασίες με τουρκικές εταιρείες, στο πλαίσιο των προσπαθειών του Αμπού Ντάμπι να διαφοροποιήσει τις αμυντικές του σχέσεις και να αναπτύξει εγχώριες δυνατότητες.

Πηγή: Pagenews.gr