Μετωπική της Μελόνι κατά απόφασης του Ευρωδικαστηρίου για το μεταναστευτικό

Σε κόντρα τόσο με τα ιταλικά όσο και με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο η ιταλίδα πρωθυπουργός, αναφορικά με τις κλειστές δομές μεταναστών που έχουν μεταφερθεί στην Αλβανία

Σφοδρή κριτική άσκησε η ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι στο ανώτατο δικαστήριο της ΕΕ, μετά από απόφαση που υπονομεύει τη ναυαρχίδα του μεταναστευτικού της σχεδίου, δηλαδή τη συμφωνία με την Αλβανία για επεξεργασία αιτήσεων ασύλου εκτός ιταλικού εδάφους, όπως σημειώνουν οι Financial Times.

Η συμφωνία, που υπογράφηκε το 2023, προβλέπει τη μεταφορά μεταναστών που διασώζονται στη Μεσόγειο σε κέντρα στην Αλβανία υπό ιταλική διοίκηση, ώστε να αξιολογούνται επιταχυνόμενα οι αιτήσεις ασύλου, κυρίως όσων προέρχονται από χώρες που η Ρώμη χαρακτηρίζει «ασφαλείς».

Ομως, ιταλικά δικαστήρια έκριναν ότι η κυβέρνηση δεν αιτιολόγησε επαρκώς τον χαρακτηρισμό χωρών όπως το Μπανγκλαντές και η Αίγυπτος ως ασφαλείς για επιστροφή μεταναστών. Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Eνωσης (ΔΕΕ), στην απόφασή του, έκρινε ότι τα κράτη-μέλη έχουν το δικαίωμα να χαρακτηρίζουν τρίτες χώρες ως ασφαλείς, υπό την προϋπόθεση ότι η απόφαση αυτή βασίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια, είναι δημοσίως αιτιολογημένη και μπορεί να προσβληθεί δικαστικά. «Το δίκαιο της ΕΕ δεν εμποδίζει ένα κράτος-μέλος να χαρακτηρίσει μια τρίτη χώρα ως ασφαλή χώρα καταγωγής, εφόσον η απόφαση αυτή υπόκειται σε αποτελεσματικό δικαστικό έλεγχο», ανέφερε το ΔΕΕ., σημειώνουν οι FT.

Υπέρβαση αρμοδιοτήτων

Η κυβέρνηση Μελόνι κατηγόρησε το Δικαστήριο για υπέρβαση αρμοδιοτήτων και παρεμβατισμό σε ζητήματα μεταναστευτικής πολιτικής, που –όπως υποστηρίζει– είναι αποκλειστική αρμοδιότητα των εθνικών κυβερνήσεων. «Η απόφαση αποδυναμώνει τις πολιτικές καταπολέμησης της μαζικής παράνομης μετανάστευσης και υπεράσπισης των εθνικών συνόρων», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το πρωθυπουργικό γραφείο.

Το κυβερνητικό ανακοινωθέν σημειώνει ότι «η απόφαση επιτρέπει σε απόψεις δικαστών να υπερισχύσουν των πολύπλοκων αξιολογήσεων που διενεργούν τα αρμόδια υπουργεία και εγκρίνει το κυρίαρχο Κοινοβούλιο». Προειδοποιεί δε ότι η απόφαση «μειώνει περαιτέρω το ήδη περιορισμένο περιθώριο αυτονομίας κυβερνήσεων και κοινοβουλίων». Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και ηγέτης της Λέγκα, Ματέο Σαλβίνι, χαρακτήρισε την απόφαση «σκάνδαλο» που «διαγράφει την εθνική κυριαρχία», ενώ επιτέθηκε γενικότερα στην ΕΕ λέγοντας πως «είναι άλλη μία απόδειξη μιας Ευρώπης που δεν λειτουργεί».

Η υπόθεση ξεκίνησε έπειτα από προσφυγή δύο υπηκόων Μπανγκλαντές, των οποίων οι αιτήσεις ασύλου απορρίφθηκαν στην Αλβανία επειδή η Ρώμη είχε χαρακτηρίσει τη χώρα τους ασφαλή. Οι ίδιοι προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη, υποστηρίζοντας ότι η ιταλική κυβέρνηση δεν αιτιολόγησε τον χαρακτηρισμό και δεν προέβλεψε διαδικασία προσβολής του. Σύμφωνα με την οργάνωση Freedom House, το Μπανγκλαντές θεωρείται «εν μέρει ελεύθερη» χώρα, με πολιτικές διώξεις και βία να παραμένουν, ιδίως μετά την πτώση της 15χρονης διακυβέρνησης του κόμματος Awami League.

Το ΔΕΕ επισήμανε ότι η απόφαση για χαρακτηρισμό μιας χώρας ως ασφαλούς πρέπει να βασίζεται σε σαφή, αντικειμενικά κριτήρια, ενώ τόνισε ότι δεν μπορεί μια χώρα να κριθεί ασφαλής αν τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν προστατεύονται σε ολόκληρο τον πληθυσμό — απορρίπτοντας τον όρο «μερικώς ασφαλής χώρα». Η νομολογία αυτή θα αναθεωρηθεί με νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία που αναμένεται να τεθεί σε ισχύ το 2026. Η συμφωνία Μελόνι-Ράμα προέβλεπε τη δημιουργία δύο ιταλικών δομών στα αλβανικά παράλια, σε Γιάδερ και Σενγκίν, για γρήγορη επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου. Από τον Οκτώβριο του 2024 έως τον Ιανουάριο του 2025, τρεις αποστολές μεταναστών μεταφέρθηκαν στην Αλβανία, κυρίως από το Μπανγκλαντές, την Αίγυπτο, την Ακτή Ελεφαντοστού και τη Γκάμπια.

Ωστόσο, ιταλικά δικαστήρια επανειλημμένα δικαίωσαν τους μετανάστες, υποστηρίζοντας ότι οι χώρες προέλευσής τους δεν χαρακτηρίστηκαν βάσει διαφανών διαδικασιών και ότι οι αιτήσεις τους έπρεπε να εξεταστούν στην Ιταλία, όπου λειτουργούν κανονικά τα κέντρα υποδοχής, σε αντίθεση με τις κλειστού τύπου δομές στην Αλβανία. Η Μελόνι κατηγόρησε και την ιταλική Δικαιοσύνη, υποστηρίζοντας ότι ο καθορισμός ασφαλών χωρών είναι αποκλειστική ευθύνη της εκτελεστικής εξουσίας.

Ηταν άλλωστε η ίδια η ιταλική Δικαιοσύνη που προσέφυγε στο ΔΕΕ ζητώντας ερμηνεία. Η αντιπολίτευση χαιρέτισε την απόφαση του ΔΕΕ ως επιβεβαίωση των ενστάσεών της για το «αλβανικό μοντέλο», το οποίο χαρακτήριζε εξαρχής «επικοινωνιακό πυροτέχνημα». «Η κυβέρνηση Μελόνι έκανε λάθος. Το μοντέλο Αλβανίας απέτυχε – βασίστηκε σε κατάχρηση εξουσίας», δήλωσε ο βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος Ματέο Ορφίνι, όπως τονίζουν οι Financial Times.

«Οδήγησε σε παραβίαση δικαιωμάτων και σπατάλη σχεδόν 1 δισ. ευρώ δημόσιου χρήματος. Θα ζητήσει κάποιος συγγνώμη; Θα παραιτηθεί κάποιος;». Η Μελόνι, πάντως, επιμένει πως θα δώσει μάχη για να λειτουργήσουν τα κέντρα στην Αλβανία όπως τα είχε σχεδιάσει, θεωρώντας ότι θα αποθαρρύνουν τις επικίνδυνες διελεύσεις μεταναστών από τη Μεσόγειο. Εν αναμονή της απόφασης του ΔΕΕ, η Ρώμη χρησιμοποιεί ήδη τα κέντρα για προσωρινή κράτηση μεταναστών των οποίων οι αιτήσεις έχουν απορριφθεί και επίκειται η απέλασή τους.

Πηγή: Pagenews.gr