ΟΗΕ vs Τουρκία: Ανθρώπινα Δικαιώματα σε Κρίση – Άγκυρα σε Πλήρη Άρνηση

Μετωπική απόρριψη των συστάσεων Ελλάδας και Κύπρου από την Τουρκία – Αντιπαράθεση με φόντο την 49η Σύνοδο του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ

Η Τουρκία στο Μικροσκόπιο του ΟΗΕ

Στην πιο πρόσφατη Έκθεση της Ομάδας Εργασίας για την Οικουμενική Περιοδική Αξιολόγηση (UPR), η Τουρκία βρέθηκε ξανά στο επίκεντρο έντονης κριτικής για σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με φόντο τις συστάσεις από περισσότερες από 120 χώρες, αλλά και την απόλυτη απόρριψη κάθε ελληνικής και κυπριακής πρότασης.

Η Έκθεση, που αναρτήθηκε ενόψει της 49ης Συνόδου του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (8 Σεπτεμβρίου – 3 Οκτωβρίου 2025), φωτίζει ένα τοπίο συγκρούσεων, ανελευθερίας και έντονων γεωπολιτικών εντάσεων.

Ελλάδα & Κύπρος: Συστάσεις με Στόχευση – Άγκυρα: Απόρριψη με Προκατάληψη

Η Ελλάδα υπέβαλε έξι σαφείς και στοχευμένες συστάσεις προς την Τουρκία, εστιάζοντας:

• στην προστασία της ελληνικής μειονότητας και των πολιτιστικών της μνημείων,
• στη συμμόρφωση με αποφάσεις του ΕΔΑΔ,
• στη θρησκευτική ελευθερία και τα δικαιώματα ΛΟΑΤΚΙ και γυναικών.

Η Κυπριακή Δημοκρατία αντίστοιχα κάλεσε την Άγκυρα:

• να λογοδοτήσει για τους αγνοούμενους,
• να σεβαστεί τη θρησκευτική και πολιτιστική κληρονομιά στις κατεχόμενες περιοχές,
• και να επιστρέψει στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.

Τι απάντησε η Τουρκία; Όλα απορρίπτονται. Η Άγκυρα αμφισβήτησε τη νομιμότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας, μιλώντας για «ανύπαρκτη αναγνώριση» και επικαλέστηκε το καθεστώς εγγυήτριας δύναμης του 1960 για την παρουσία της στην Κύπρο.

Ανεξαρτησία Δικαιοσύνης ή Πολιτικός Έλεγχος;

Στο επίκεντρο της Έκθεσης: η διάβρωση του κράτους δικαίου στην Τουρκία. Πλήθος κρατών – από τη Γερμανία, τη Νορβηγία και τη Γαλλία μέχρι τον Καναδά και την Ινδία – κάλεσαν την Τουρκία:

• Να διασφαλίσει την ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος
• Να αναμορφώσει το Συμβούλιο Δικαστών και Εισαγγελέων
• Να τροποποιήσει τη νομοθεσία κατά της παραπληροφόρησης και της δυσφήμισης

Η Τουρκία, αν και επικαλείται την έναρξη της Τέταρτης Στρατηγικής Δικαστικής Μεταρρύθμισης (2025-2029), δέχεται διεθνή πίεση για έλλειμμα δικαιοσύνης και ενίσχυση του αυταρχισμού.

Έμφυλη Βία & ΛΟΑΤΚΙ Δικαιώματα: Το «Αγκάθι» της Κωνσταντινούπολης

Παρά την υποτιθέμενη «δέσμευσή της», η Τουρκία παραμένει εκτός της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, γεγονός που καταγγέλλεται από δεκάδες κράτη.

• Η εφαρμογή KADES και η 24ωρη γραμμή βοήθειας θεωρούνται ελλιπείς χωρίς θεσμική θωράκιση.
• Η γυναικοκτονία παραμένει μη αναγνωρισμένο έγκλημα, ενώ διατηρούνται ελαφρυντικά για «εγκλήματα τιμής».
• Καμία νομική προστασία για τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα – η Τουρκία απορρίπτει προτάσεις για αναθεώρηση του Ποινικού Κώδικα.

Η Ιρλανδία, η Ουρουγουάη, η Σουηδία και άλλες χώρες ζήτησαν ευθέως:

Να συμπεριληφθεί η ταυτότητα φύλου και ο σεξουαλικός προσανατολισμός στις διατάξεις περί προστασίας από διακρίσεις.

Προσφυγικό: Οι «Σιωπηρές» Συστάσεις και οι Πραγματικές Πιέσεις

Αν και λιγότερο προβεβλημένο, το προσφυγικό αποτέλεσε επίσης πεδίο διεθνούς κριτικής. Ερυθραία, Λίβανος και Ευρωπαϊκές χώρες ζήτησαν:

• βελτίωση πρόσβασης σε υγεία, παιδεία και δικαιοσύνη,
• ενίσχυση της κοινωνικής ένταξης,
• διαφάνεια στη διαχείριση κονδυλίων και διεθνών συμφωνιών.

Η γεωστρατηγική θέση της Τουρκίας καθιστά το θέμα κρίσιμο για την ΕΕ, ειδικά ενόψει αναθεώρησης της Κοινής Δήλωσης για το Μεταναστευτικό.

Γεωπολιτική Σημασία της Άρνησης

Η συστηματική απόρριψη των συστάσεων Ελλάδας και Κύπρου από την Τουρκία δεν αφορά μόνο ζητήματα εσωτερικής πολιτικής.

Αντικατοπτρίζει:

• Τη στρατηγική απαξίωση των ευρωπαϊκών θεσμών από πλευράς Άγκυρας
• Τη μονιμοποίηση του status quo στην Κύπρο
• Την επιλογή γεωπολιτικής σύγκρουσης έναντι διπλωματικής προσέγγισης

Μια Χώρα σε Σύγκρουση με τον Διεθνή Κανόνα

Η Έκθεση του ΟΗΕ καταγράφει κάτι περισσότερο από νομικά ή θεσμικά ζητήματα. Καταγράφει τη γεωπολιτική πραγματικότητα μιας Τουρκίας που επιλέγει τη ρήξη αντί της συμμόρφωσης.

Σε μια περίοδο ανασφάλειας, ενεργειακών ανταγωνισμών και αυξανόμενου αυταρχισμού στην ευρύτερη περιοχή, η θέση της Τουρκίας απέναντι στα Ανθρώπινα Δικαιώματα παύει να είναι εσωτερική υπόθεση.

Είναι πλέον διεθνές διακύβευμα. Και το τίμημα, γεωπολιτικό όσο και ηθικό.

Πηγή: Pagenews.gr