Ακραία ζέστη: Έχει παραβιαστεί ο στόχος του 1,5°C της Συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα;

Τους τελευταίους 25 μήνες, μόνο τέσσερις δεν είδαν τη μέση θερμοκρασία να υπερβαίνει τον 1,5°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Αυτό σημαίνει ότι η συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα απέτυχε;

Παρακολουθώντας τα πολλά κύματα καύσωνα που έπληξαν μεγάλα τμήματα της Ευρώπης κατά τη διάρκεια των πρώτων καλοκαιρινών εβδομάδων, τα ευρήματα του δελτίου για το κλίμα του Ιουλίου που δημοσίευσε η υπηρεσία Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το κλίμα δεν αποτελούν έκπληξη.

Ο περασμένος μήνας ήταν ο τέταρτος θερμότερος Ιούλιος που έχει καταγραφεί στην Ευρώπη, με τη μέση θερμοκρασία να φτάνει τους 21,12°C, 1,30°C πάνω από τον μέσο όρο του Ιουλίου 1991-2020.

“Υπήρχαν κάποιες περιφερειακές αντιθέσεις, όπως συμβαίνει συχνά στην Ευρώπη“, δήλωσε στο Euronews ο Ζουλιέν Νικολά, ανώτερος επιστήμονας του Copernicus. Ο μήνας ξεκίνησε εξαιρετικά ζεστά στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, ιδιαίτερα στο δυτικό τμήμα. “Καθώς προχωρούσε, οι θερμοκρασίες κάπως μειώθηκαν και οι συνθήκες έγιναν πιο υγρές στο δυτικό και κεντρικό τμήμα της Ευρώπης”.

Οι «ανωμαλίες» που ξεχώρισαν τον Ιούλιο ήταν οι πολύ υψηλότερες του μέσου όρου θερμοκρασίες που καταγράφηκαν στη Σκανδιναβία, όπου οι θερμοκρασίες έφτασαν τους 30°C για αρκετές εβδομάδες. “Αυτό είναι αρκετά σημαντικό και δεν είναι ο καιρός που θα περιμέναμε να διατηρηθεί σε αυτά τα γεωγραφικά πλάτη”. Εν τω μεταξύ, στην Τουρκία, η θερμοκρασία έφτασε τους 50°C.

Μακροπρόθεσμη τάση αύξησης της θερμοκρασίας

Ένα από τα βασικά ευρήματα της έκθεσης ότι, σε παγκόσμιο επίπεδο, ο Ιούλιος του 2025 ήταν 1,25°C πάνω από τον εκτιμώμενο μέσο όρο του 1850-1900 που χρησιμοποιείται για τον καθορισμό του προβιομηχανικού επιπέδου. Σε 21 από τους τελευταίους 25 μήνες, η μέση παγκόσμια θερμοκρασία ήταν 1,5°C ή περισσότερο πάνω από αυτό το επίπεδο.

Αυτό εγείρει το ερώτημα: Σημαίνει αυτό ότι η συμφωνία του Παρισιού, η οποία έχει επικυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και αποσκοπεί στον περιορισμό της μακροπρόθεσμης αύξησης της μέσης θερμοκρασίας σε 1,5°C πάνω από το προβιομηχανικό επίπεδο, απέτυχε;

“Αυτό είναι ένα ερώτημα που συζητείται προς το παρόν”, δήλωσε ο Nicolas. “Νομίζω ότι πρέπει να θυμόμαστε ότι η συμφωνία του Παρισιού αναφέρεται σε μια μακροπρόθεσμη μέση θερμοκρασία 1,5°C που δεν πρέπει να ξεπεραστεί για να αποφευχθούν οι πιο καταστροφικές και μη αναστρέψιμες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Αυτό που έχουμε δει τα τελευταία δύο χρόνια είναι προσωρινές παραβιάσεις αυτού του ορίου”.

Εξήγησε ότι γενικά, ο μακροπρόθεσμος μέσος όρος θα θεωρείται ότι έχει ξεπεραστεί μόνο όταν το επίπεδο έχει παραβιαστεί σε μέσο όρο 20 ετών – το χρονικό διάστημα που θεωρείται κατάλληλο για να χαρακτηρίσει το κλίμα και να εξομαλύνει τη φυσική διακύμανση της παγκόσμιας θερμοκρασίας.

“Μόλις φτάσουμε σε αυτόν τον 20ετή μέσο όρο αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας πάνω από τον 1,5°C, τότε είναι που μπορούμε να θεωρήσουμε ότι έχουμε υπερβεί το όριο της Συμφωνίας του Παρισιού”, πρόσθεσε ο Nicolas.

Οι πρόσφατες προβλέψεις των μοντέλων δείχνουν ότι το όριο αυτό μπορεί να επιτευχθεί ήδη από το 2030. “Αυτό απέχει μόλις λίγα χρόνια. Αλλά δεν το έχουμε φτάσει ακόμη”.

Οι επιστήμονες του Copernicus σημείωσαν ότι το πρόσφατο σερί των παγκόσμιων ρεκόρ θερμοκρασίας έχει τελειώσει – προς το παρόν. Θα υπάρξουν περίοδοι “ψύξης”, όπως τον Ιούλιο του 2025, όταν η μέση παγκόσμια θερμοκρασία ήταν “μόλις” 1,25°C πάνω από τον εκτιμώμενο μέσο όρο της περιόδου 1850-1900. Αυτό οφείλεται στις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος.

“Αλλά αυτό έρχεται να προστεθεί στη μακροπρόθεσμη τάση θέρμανσης που σχετίζεται άμεσα με τη συσσώρευση των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα“. Με άλλα λόγια, η κλιματική αλλαγή δεν έχει σταματήσει.

Καταστροφικές συνέπειες

Σε αυτό το σημείο, οι επιστήμονες του κλίματος επισημαίνουν τακτικά τις επιπτώσεις ενός θερμαινόμενου κόσμου που παρατηρούνται σε όλες τις γωνιές της Ευρώπης. Τον Ιούλιο, θανατηφόρες αιφνίδιες πλημμύρες έπληξαν τμήματα της Ρουμανίας, ενώ ένας ακραίος καύσωνας στοίχισε τη ζωή σε παραλίες της Ιταλίας.

“Ένα πράγμα που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι αυτά τα ακραία κλιματικά φαινόμενα δεν ξεκίνησαν πριν από δύο χρόνια- τα βλέπουμε να συμβαίνουν εδώ και πολλά χρόνια“, δήλωσε ο Nicolas. “Έχουμε δει τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Αυτό περιλαμβάνει επίσης το λιώσιμο των παγετώνων και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Αλλά το γεγονός ότι η μέση παγκόσμια θερμοκρασία έφτασε σε επίπεδα ρεκόρ καθιστά αυτά τα ακραία κλιματικά φαινόμενα πιο πιθανά”.

Ο ίδιος τόνισε ότι αυτή η μακροπρόθεσμη τάση αύξησης της θερμοκρασίας και οι καταστροφικές συνέπειές της δεν θα σταματήσουν σύντομα, όσο τα αέρια του θερμοκηπίου συνεχίζουν να συσσωρεύονται στην ατμόσφαιρα.

Αυτό ισχύει ακόμη και αν ξεπεραστεί το όριο του 1,5°C που έχει τεθεί από τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. “Πρέπει να συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, διότι, όπως λέμε συχνά, κάθε κλάσμα του βαθμού έχει σημασία“.

Σε αυτό το πλαίσιο, διάφορες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και ο ακαδημαϊκός κόσμος εξέφρασαν την ανησυχία τους και την αντίθεσή τους στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να επιτραπούν τα διεθνή αντισταθμιστικά στοιχεία άνθρακα για να βοηθήσουν στην επίτευξη των κλιματικών στόχων της ΕΕ για το 2040.

Η κίνηση αυτή δημιούργησε ανησυχίες σχετικά με την ανάθεση των δράσεων μείωσης των εκπομπών σε τρίτους, γεγονός που, σύμφωνα με τους επικριτές, ουσιαστικά μειώνει τις κλιματικές φιλοδοξίες.

Πηγή: Pagenews.gr