«Sympathy Tower Tokyo»: Όταν η Ρίε Κούνταν έγραψε λογοτεχνία με τη βοήθεια του ChatGPT

Μια λογοτεχνική πρόκληση με ψηφιακή υπογραφή

Στα 34 της χρόνια, η Ιαπωνίδα συγγραφέας Ρίε Κούνταν κάθεται μπροστά από την κάμερα του Zoom, από το σπίτι της κοντά στο Τόκιο, και μιλά χωρίς δισταγμό για την πιο τολμηρή της συγγραφική απόφαση: να συνεργαστεί με την τεχνητή νοημοσύνη για τη συγγραφή του νέου της μυθιστορήματος. Το βιβλίο «Sympathy Tower Tokyo», το οποίο κυκλοφορεί στα αγγλικά στις 21 Αυγούστου, προκάλεσε σάλο στην Ιαπωνία όταν αποκαλύφθηκε ότι ένα μικρό του ποσοστό –περίπου 5%– γράφτηκε με τη βοήθεια του ChatGPT.

Και όμως, η Κούνταν δεν προσπάθησε να το κρύψει. Το αντίθετο. Θεώρησε ότι η AI, αντί να υπονομεύσει τη δημιουργικότητα, μπορεί να λειτουργήσει ως καθρέφτης της ανθρώπινης σκέψης, ένα εργαλείο που αντανακλά, ενίοτε, τις πιο ενδόμυχες αλήθειες μας.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη 九段理江 Rie QUDAN (@qudanrie)

Ένας πύργος για εγκληματίες και μια κοινωνία που «συμπονά»

Στην καρδιά του μυθιστορήματος βρίσκεται η αρχιτέκτονας Σάρα Μαχίνα, μια γυναίκα που έχει επιζήσει από βίαιη επίθεση και καλείται να σχεδιάσει έναν ουρανοξύστη για τη στέγαση καταδικασμένων εγκληματιών. Όχι όμως μια φυλακή, αλλά ένα μέρος… συμπόνιας. Οι ένοικοι επιλέγονται μέσω ενός «Τεστ Συμπόνιας», και την τελική απόφαση την παίρνει –ποιος άλλος– μια AI.

Η ειρωνεία είναι προφανής. Η Σάρα, τραυματισμένη, καλείται να «αντιμετωπίσει με κατανόηση» τους θύτες. Και η κοινωνία; Η συγγραφέας θυμάται πώς η δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού Σίνζο Άμπε το 2022 πυροδότησε ένα κύμα… συμπάθειας προς τον δράστη, λόγω του δύσκολου παρελθόντος του. Η συζήτηση γύρω από το αν οι εγκληματίες αξίζουν κατανόηση γίνεται με χιουμοριστικά, ειρωνικά και συχνά σπαρακτικά εργαλεία στο βιβλίο.

Η τεχνητή νοημοσύνη δεν υποκαθιστά τον συγγραφέα – τον συμπληρώνει

Η Κούνταν επιμένει: «Ίσως κάποτε η AI να μπορέσει να γράψει καλύτερα από έναν άνθρωπο. Αλλά προς το παρόν, αυτό δεν μπορεί να συμβεί.» Τα αποσπάσματα που γράφτηκαν με ChatGPT στο βιβλίο είναι διάλογοι ανάμεσα σε χαρακτήρες και ένα chatbot, όπου το ίδιο το λογισμικό εκφράζει θλίψη για την ύπαρξή του: «Καταδικασμένο να αναπαράγει λέξεις χωρίς να καταλαβαίνει τι σημαίνουν…»

Για τη συγγραφέα, η AI είναι εργαλείο ενδοσκόπησης και γλωσσικού πειραματισμού, όχι αντικατάστατο. Η συγγραφή παραμένει ανθρώπινη πράξη. Αυτό που την ενδιέφερε περισσότερο, όπως λέει, ήταν η ίδια η γλώσσα και πώς η χρήση της αλλάζει τη σκέψη και την κοινωνία.

Η γλώσσα ως πολιτική και πολιτισμική μάχη

Μια από τις πιο σημαντικές θεματικές του βιβλίου είναι η χρήση της κατακάνα – του ιαπωνικού συστήματος γραφής για ξενόφερτες λέξεις. Όταν λέξεις όπως «παραμέληση» γράφονται ως «νεγκουρέκουτο» σε κατακάνα, η σημασία τους μοιάζει πιο ήπια, σχεδόν απονευρωμένη από κοινωνική ή συναισθηματική φόρτιση.

Όμως αυτή η επιλογή δεν είναι αθώα. Όπως εξηγεί η Κούνταν, τα πολιτικά κόμματα της άκρας δεξιάς, όπως το Sanseito, χρησιμοποιούν κατακάνα σε συνθήματα όπως το «Ιάπωνες πρώτα», αντί για παραδοσιακούς ιδεογραφικούς όρους. Με αυτόν τον τρόπο, μαλακώνουν το μήνυμα, αποφεύγοντας να «πυροδοτήσουν» τους ψηφοφόρους. «Ξέρουν ακριβώς τι κάνουν», λέει η συγγραφέας. «Η χρήση της κατακάνα χρειάζεται προσοχή. Όταν κάποιος επιλέγει αυτή τη γραφή, πρέπει να αναρωτηθούμε: τι προσπαθεί να κρύψει;»

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη 九段理江 Rie QUDAN (@qudanrie)

Αποκαλύπτοντας την κοινωνία μέσα από τις λέξεις

Το Sympathy Tower Tokyo δεν είναι απλώς ένα μυθιστόρημα για το μέλλον ή για την τεχνητή νοημοσύνη. Είναι ένα μυθιστόρημα για το πώς μιλάμε, πώς σκεφτόμαστε, πώς ζούμε. Μέσα από μια σπονδυλωτή, φιλοσοφική και ενίοτε σατιρική αφήγηση, η Ρίε Κούνταν δείχνει πώς η γλώσσα μπορεί να αποκαλύψει ή να αποκρύψει, να γιατρέψει ή να χειραγωγήσει.

«Οι λέξεις καθορίζουν την πραγματικότητά μας», λέει ένας από τους ήρωες του βιβλίου.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη 九段理江 Rie QUDAN (@qudanrie)

Και κάπου ανάμεσα στην τεχνητή νοημοσύνη, την κατακάνα και την ανθρώπινη ψυχή, η Κούνταν επιτυγχάνει κάτι σπάνιο: να μας κάνει να δούμε τη γλώσσα μας με νέα μάτια.

Το «Sympathy Tower Tokyo» κυκλοφορεί στα αγγλικά στις 21 Αυγούστου από τις εκδόσεις Penguin Books (£10.99).

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη 九段理江 Rie QUDAN (@qudanrie)

Πηγή: pagenews.gr