Παναγιώτης Κυριακόπουλος: Νέα έρευνα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις την περίοδο της πανδημίας

Η έρευνα εξετάζει πώς οι μικρο-πολυεθνικές (mMNEs) και οι εξαγωγικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) στην Ελλάδα αντέδρασαν στις προκλήσεις της πανδημίας COVID-19. Μέσα από συνεντεύξεις με στελέχη και ιδιοκτήτες επιχειρήσεων, αναδεικνύεται ότι η κρίση οδήγησε πολλές ΜΜΕ σε αποδιεθνοποίηση – δηλαδή σε μείωση ή αναδιάρθρωση της διεθνούς τους δραστηριότητας – με σκοπό την επιβίωση και προσαρμογή στις νέες συνθήκες. Το φαινόμενο αυτό είναι σύμφωνο με όσα παρατηρήθηκαν και σε αντίστοιχες μικρομεσαίες επιχειρήσεις του εξωτερικού, αναδεικνύοντας έτσι τη διεθνή διάσταση του ζητήματος.

Τα σημαντικά ευρήματα δείχνουν ότι οι μικρο-πολυεθνικές (mMNEs) έφεραν μέρος των δραστηριοτήτων τους πιο κοντά στις εγχώριες αγορές, ενώ οι εξαγωγικές ΜΜΕ προχώρησαν σε στρατηγικές near–reshoring, περιορίζοντας τις εξαγωγές και επαναφέροντας λειτουργίες πιο κοντά στη βάση τους. Ως αρχική αντίδραση, οι mMNEs μετακίνησαν δραστηριότητες εντός της περιφέρειάς τους, ενώ οι εξαγωγικές ΜΜΕ διατήρησαν τις εξαγωγές με έμφαση σε κοντινότερες αγορές. Στο επόμενο στάδιο, όταν προέκυψε ανάγκη για μεγαλύτερη ρευστότητα, καταγράφηκαν πιο ριζικές προσαρμογές: οι mMNEs επαναπατρίζουν πλήρως τις δραστηριότητές τους στην εγχώρια αγορά, ενώ οι εξαγωγικές ΜΜΕ μειώνουν την ένταση των εξαγωγικών τους δραστηριοτήτων στο εξωτερικό.

Η ανάλυση δείχνει ότι υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι αντίδρασης, ανάλογα με τη σοβαρότητα της επίδρασης και τα διαθέσιμα οικονομικά μέσα. Επιχειρήσεις με περισσότερους πόρους ή δραστηριότητα σε λιγότερο πληγείσες αγορές μπόρεσαν να προχωρήσουν απευθείας στο επόμενο στάδιο, παρακάμπτοντας το αρχικό, ενώ όσες διέθεταν λιγότερους πόρους αρκέστηκαν σε περιορισμένες προσαρμογές. Αυτό ενισχύει το συμπέρασμα ότι η διαθεσιμότητα πόρων προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία στην αντιμετώπιση της αβεβαιότητας. Για παράδειγμα, κάποιες εξαγωγικές ΜΜΕ που υιοθέτησαν στρατηγικές επαναπατρισμού (back re-shoring) αποτελούν πιο «ώριμες» περιπτώσεις, εγγύτερες στη λογική των mMNEs, ή δραστηριοποιούνται σε κλάδους όπως η τεχνολογία, όπου η προσαρμοστικότητα είναι υψηλότερη. Η διαφοροποίηση των στρατηγικών αντιδράσεων καταδεικνύει ότι η οικονομική θέση αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στη διαμόρφωση της αποδιεθνοποιητικής συμπεριφοράς.

Όπως δήλωσε στο Pagenews ο Δρ. Παναγιώτης Κυριακόπουλος: ¨Αξίζει να τονίσουμε πως οι μικρο-πολυεθνικές (mMNEs) και οι εξαγωγικές ΜΜΕ αξιοποίησαν αποτελεσματικά τις κρατικές παρεμβάσεις και τα μέτρα ενίσχυσης στην Ελλάδα — όπως η επιδότηση του μισθολογικού κόστους, οι ρυθμίσεις για επιχειρηματικά δάνεια, καθώς και άλλες πολιτικές ανάκαμψης. Η υποστήριξη αυτή διαμόρφωσε καθοριστικά το μέγεθος, την ένταση και τη διάρκεια της αποδιεθνοποίησης, εξασφαλίζοντας στις επιχειρήσεις την απαιτούμενη προσαρμοστικότητα και ανθεκτικότητα ώστε να αντεπεξέλθουν στις πρωτόγνωρες συνθήκες της πανδημίας¨.

Η πλήρης μελέτη είναι διαθέσιμη εδώ.

Για την πλήρη αναφορά του άρθρου: Panagiotis Kyriakopoulos; Quō vādis de-internationalisation? A typology of de-internationalisation patterns of micro-multinationals (mMNEs) and exporting SMEs during the COVID-19 crisis. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research 2025; https://doi.org/10.1108/IJEBR-10-2024-1039.

Βιογραφικό

Ο Δρ. Παναγιώτης Κυριακόπουλος είναι Μεταδιδακτορικός Ερευνητής στο King’s Business School και κάτοχος διδακτορικού στη Διοίκηση Επιχειρήσεων από το Adam Smith Business School – University of Glasgow. Έχει τιμηθεί με πολυάριθμα και σημαντικά βραβεία, μεταξύ των οποίων το Adam Smith Business School Award for Excellence in Research για δύο συνεχόμενες χρονιές, το British Council’s Business and Innovation Alumni Award, το Engaged Scholarship Award από το Innovation and Research Caucus, το Pavlos Dimitratos Dissertation Award, καθώς και το Adam Smith Business School PhD Prize for Excellence. Έχει συμπεριληφθεί στη λίστα του Forbes 30 Under 30 στην Ελλάδα, αναγνωρίζοντας την ακαδημαϊκή και επαγγελματική του συμβολή στον χώρο της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας. Οι ερευνητικές του εργασίες έχουν δημοσιευθεί σε έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά με κριτές, όπως τα International Business Review, Journal of Business Research, International Journal of Entrepreneurial Behaviour and Research και Journal of Rural Studies.

Πηγή: pagenews.gr