Η Τουρκία εποφθαλμιά την αυξημένη δυναμική για ταχύτερο εμπόριο μεταξύ Κίνας και Ευρώπης μέσω ενός διαδρόμου στον Νότιο Καύκασο, ο οποίος πρόκειται να ανοίξει ως αποτέλεσμα της ειρηνευτικής συμφωνίας που επιτεύχθηκε αυτό το μήνα με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν — εάν η Ουάσιγκτον δεν περιορίσει τη χρήση του.
Η «Διαδρομή Τραμπ για τη Διεθνή Ειρήνη και Ευημερία» (TRIPP), η οποία συνδέει το ηπειρωτικό Αζερμπαϊτζάν με τα αποσπασμένα εδάφη της Ναχτσεβάν στα σύνορα με την Τουρκία μέσω της Αρμενίας, θα κάνει «την ανατολική-δυτική γραμμή από το Πεκίνο στο Λονδίνο να λειτουργεί πιο αποτελεσματικά», δήλωσε πρόσφατα ο υπουργός Μεταφορών της Τουρκίας, Αμπντουλκαδίρ Ουραλόγλου.
Ωστόσο, οι ΗΠΑ έχουν αποκτήσει τα αποκλειστικά δικαιώματα ανάπτυξης του διαδρόμου, γνωστού και ως Διάδρομος Ζανγκεζούρ, γεγονός που θα μπορούσε να επηρεάσει την έκταση της χρήσης του. Ο όρος αυτός περιλαμβάνεται στην ειρηνευτική διακήρυξη που υπογράφηκε στις 8 Αυγούστου στην Ουάσινγκτον από τον πρωθυπουργό της Αρμενίας και τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν, υπό την αιγίδα του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, με στόχο τον τερματισμό της δεκαετούς σύγκρουσης.
Η ρύθμιση του διαδρόμου που ελέγχεται από τις ΗΠΑ θα είναι κρίσιμη για να καθοριστεί αν οι μεγάλοι εξαγωγείς, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, θα επιλέξουν να τον χρησιμοποιήσουν, δήλωσαν Τούρκοι αξιωματούχοι στο Bloomberg.
Οι ΗΠΑ χαιρέτισαν τη συμφωνία ως διπλωματική νίκη για την Ουάσινγκτον και ως πλήγμα για τη Ρωσία, το Ιράν και την Κίνα. Ο έλεγχός της επί της TRIPP θα μπορούσε να περιθωριοποιήσει τη Μόσχα και να φέρει την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν πιο κοντά στη Δύση. Η διαδρομή αναμένεται να μειώσει σταδιακά την πολιτική επιρροή τόσο της Ρωσίας όσο και του Ιράν στον Καύκασο, όταν το εμπόριο ανθίσει.
Ενώ το υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν καλωσόρισε την κίνηση, ανώτερος σύμβουλος του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, καταδίκασε το σχέδιο, προειδοποιώντας για την κυριαρχία των ΗΠΑ στον διάδρομο δίπλα στα βόρεια ιρανικά σύνορα.
Η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν, δύο πρώην σοβιετικές γειτονικές χώρες, βρίσκονται σε σύγκρουση εδώ και δεκαετίες για την περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ένα έδαφος με πλειοψηφία αρμενικού πληθυσμού εντός του Αζερμπαϊτζάν. Έχουν εμπλακεί σε πολέμους που στοίχισαν τη ζωή σε περισσότερους από 30.000 ανθρώπους στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και τουλάχιστον 6.000 κατά τη διάρκεια μιας σύγκρουσης 44 ημερών το 2020.
Εν τω μεταξύ, η Τουρκία προχωρά με την κατασκευή υποδομών για την υποστήριξη του διαδρόμου. Σύντομα θα ξεκινήσει η κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής μήκους 224 χιλιομέτρων που θα συνδέει το Ναχτσεβάν με το Καρς στην ανατολική Τουρκία, η οποία θα χρηματοδοτηθεί με 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ από ξένα δάνεια. Η γραμμή θα έχει ετήσια μεταφορική ικανότητα 15 εκατομμυρίων επιβατών και 2 εκατομμυρίων τόνων φορτίου, όταν ολοκληρωθεί το 2029, σύμφωνα με τον Ουραλόγλου.
«Αυτός ο σιδηρόδρομος θα ενισχύσει τα δίκτυα εφοδιασμού και logistics της Ευρασίας, τοποθετώντας την Τουρκία στο επίκεντρο της περιφερειακής συνεργασίας», δήλωσε. Ο διάδρομος μέσω της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν θα ενισχύσει τον όγκο των εμπορευματικών μεταφορών κατά μήκος του Μεσαίου Διαδρόμου», μιας βασικής εμπορικής οδού μεταξύ Ασίας και Ευρώπης, συμπλήρωσε.