Ο Ντόναλντ Τραμπ κινήθηκε για να απομακρύνει τη Λίζα Κουκ, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ομοσπονδιακής κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ (Federal Reserve), έπειτα από κατηγορίες ότι υπέβαλε ψευδή έγγραφα σε αιτήσεις στεγαστικών δανείων – μια δραματική κλιμάκωση στην προσπάθειά του αρχηγού του αμερικανικού κράτους να ασκήσει μεγαλύτερο έλεγχο στην κεντρική τράπεζα της χώρας.
Σε επιστολή που δημοσιεύτηκε στο Truth Social, ο Τραμπ δήλωσε ότι είχε “επαρκή λόγο” για την απόλυση της Κουκ – της πρώτης Αφροαμερικανίδας που διορίστηκε στο Διοικητικό Συμβούλιο της Fed – βασιζόμενος σε ισχυρισμούς ότι δήλωσε ψευδώς δύο ακίνητα ως κύριες κατοικίες για να εξασφαλίσει ευνοϊκότερους όρους δανεισμού. Η ενέργεια αυτή άσκησε πιέσεις στο δολάριο και θα μπορούσε να δώσει στον Τραμπ την ευκαιρία να διορίσει ένα νέο μέλος στο Δ.Σ. της Fed, εντείνοντας τις πιέσεις για μείωση των επιτοκίων.
Η Κουκ δήλωσε ότι ο Τραμπ δεν έχει την εξουσία να την απολύσει και ότι δεν πρόκειται να παραιτηθεί. Ο δικηγόρος της, Άμπε Λόουελ, ανακοίνωσε ότι θα ληφθούν όλα τα απαραίτητα νομικά μέτρα για να αποτραπεί η “παράνομη ενέργεια”.
Η ίδια τόνισε ότι “θα συνεχίσω να επιτελώ τα καθήκοντά μου για την ενίσχυση της οικονομίας“, υπογραμμίζοντας ότι δεν υπάρχει νομικός λόγος για την απόλυσή της.
Αν η αποπομπή προχωρήσει, ο Τραμπ θα έχει την ευκαιρία να διαμορφώσει πλειοψηφία τεσσάρων μελών στο επταμελές Δ.Σ. της Fed. Η θητεία της Κουκ έληγε το 2038. Η Fed δεν σχολίασε το περιστατικό.
Ο Τραμπ υποστήριξε ότι λόγω της “παραπλανητικής και πιθανώς εγκληματικής” συμπεριφοράς της Κουκ, έχει χαθεί η εμπιστοσύνη στην ακεραιότητά της και συνεπώς δεν μπορεί να παραμείνει στη θέση της.
Η Κουκ μπορεί να ζητήσει άμεσα ασφαλιστικά μέτρα για την αποκατάσταση της θέσης της. Αν και δεν έχουν απαγγελθεί κατηγορίες, το Υπουργείο Δικαιοσύνης έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θα ξεκινήσει προκαταρκτική έρευνα.
Ο Άαρον Κλάιν του Brookings Institution χαρακτήρισε την κίνηση ως “ευθεία επίθεση στην ανεξαρτησία της Fed” και ερμήνευσε την ενέργεια ως απόπειρα πολιτικής παρέμβασης στη νομισματική πολιτική.
Οι αγορές αντέδρασαν αρνητικά: υποχώρησαν ο δείκτης δολαρίου Bloomberg, οι αποδόσεις διετών ομολόγων και τα futures του S&P 500, ενώ οι αποδόσεις 10ετών κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ αυξήθηκαν ελαφρώς.
Εύθραυστη ανεξαρτησία
Παρότι κανένας πρόεδρος δεν έχει αποπέμψει ποτέ μέλος της διοίκησης της Fed, ο νόμος επιτρέπει την απομάκρυνση “για σημαντικό λόγο” – δηλαδή για αναποτελεσματικότητα, αμέλεια καθηκόντων ή κατάχρηση εξουσίας κατά την άσκηση καθηκόντων.
Ο Τραμπ είχε ζητήσει την παραίτηση της Κουκ μετά από καταγγελίες του Μπιλ Πάλτε, διευθυντή της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Χρηματοδότησης Κατοικίας, ότι δήλωσε δύο διαφορετικά ακίνητα ως κύρια κατοικία της την ίδια χρονιά για να πετύχει καλύτερους όρους δανεισμού.
Στην επιστολή του, ο Τραμπ χαρακτήρισε τη συμπεριφορά της ως ένδειξη σοβαρής αμέλειας που υπονομεύει την αξιοπιστία της Fed ως ρυθμιστικής αρχής.
Η ανεξαρτησία της Fed θεωρείται θεμέλιο της εμπιστοσύνης των επενδυτών. Ο οίκος S&P Global Ratings, παρότι διατήρησε τη βαθμολογία των ΗΠΑ στο AA+, προειδοποίησε ότι πολιτικές παρεμβάσεις θα μπορούσαν να επιβαρύνουν την πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας.