«Η Νάπολη είναι νεκρή»: Ο υπερτουρισμός μεταμορφώνει τις ιταλικές πόλεις

Ρεπορτάζ του Politico αναδεικνύει πώς ο ανεξέλεγκτος τουρισμός αδειάζει τα ιστορικά κέντρα από ζωή, αυξάνει το κόστος στέγασης και αλλοιώνει τον κοινωνικό ιστό

Στη Νάπολη, ο υπερτουρισμός έχει γίνει μόνιμο στοιχείο της καθημερινότητας, μετατρέποντας τις γειτονιές σε «υπαίθρια εμπορικά κέντρα» και αφήνοντας ολοένα λιγότερο χώρο στους μόνιμους κατοίκους.

Οι δρόμοι του ιστορικού κέντρου κατακλύζονται από τουρίστες που συρρέουν σε «παραδόσεις» που δημιουργήθηκαν πρόσφατα, όπως η ουρά μισού χιλιομέτρου για να αγγίξουν τη μύτη του μπρούντζινου Πουλτσινέλα — ενός αγάλματος που στήθηκε μόλις τη δεκαετία του 2010, αγνοήθηκε αρχικά από τους Ναπολιτάνους και έγινε τουριστικό «must» έπειτα από την ανάδειξή του από influencers.

Ο κοινωνιολόγος Φραντσέσκο Καλίκια περιγράφει: «Το ιστορικό κέντρο της Νάπολης είναι νεκρό. Δεν υπάρχουν πια Νεαπολίτες, δεν υπάρχει πραγματική ζωή».

Οι κάτοικοι μιλούν για μια πόλη που ζει μέσα σε ακραίες αντιφάσεις: ζωντανό «σκηνικό» για τους επισκέπτες, αλλά όλο και πιο δύσκολη για τους ίδιους.

Η πιο άμεση επίπτωση αφορά τη στέγαση. Η δημοτική σύμβουλος Κιάρα Καπρέτι, μέλος της οργάνωσης «Resta Abitante», τονίζει ότι σε ορισμένες εργατικές συνοικίες υπάρχει ένα B&B ανά τρία σπίτια. Αυτό οδηγεί σε μαζικές εξώσεις και εκτόπιση κατοίκων.

«Η περιοχή παραμένει φτωχή, αλλά τώρα είναι και τουριστική», σχολιάζει ο πολεοδόμος Ίβαν Αβέλα απο την Ιταλία.

Ο ξεναγός Τζουζέπε Τζίλιο περιέγραψε πώς εκδιώχθηκε από το διαμέρισμά του όταν ο ιδιοκτήτης αποφάσισε να το μετατρέψει σε τουριστικό κατάλυμα.

«Ξαφνικά όλα τα διαμερίσματα του κτιρίου πέρασαν σε βραχυχρόνιες μισθώσεις ή φοιτητική στέγαση», λέει.

Για τους πιο αδύναμους οικονομικά, η δυνατότητα αντίστασης είναι σχεδόν ανύπαρκτη.

Παρότι οι πλατφόρμες -όπως το Airbnb– παρουσιάζονται ως ευκαιρία για μικροϊδιοκτήτες, τα στοιχεία δείχνουν ότι τα κέρδη συγκεντρώνονται στους μεγάλους παίκτες.

Το 2023, τα δύο τρίτα των οικοδεσποτών στη Νάπολη είχαν πάνω από ένα ακίνητο και οι πέντε μεγαλύτεροι έλεγχαν περίπου 500 καταχωρήσεις.

Αλλοίωση της ταυτότητας

Η υπερπροσφορά καταλυμάτων συνοδεύεται από μαζική εξάπλωση εστιατορίων και fast food.

Στην οδό Τολέδο, το 2015 υπήρχε μία επιχείρηση εστίασης σε 46 μέτρα, ενώ το 2023 πέντε.

Παραδοσιακά σημεία αναφοράς εξαφανίζονται, όπως το ιστορικό βιβλιοπωλείο Πιρόντι στην Πλατεία Δάντη που μετατράπηκε σε ταβέρνα.

Η κατάσταση αυτή προκαλεί σωρεία προβλημάτων: βουνά απορριμμάτων από συσκευασίες μιας χρήσης, μόνιμη μυρωδιά τηγανίσματος σε δρόμους και πλατείες, περιορισμός δημόσιων υποδομών (παγκάκια, τουαλέτες).

Οι άστεγοι έχουν εξαναγκαστεί να εγκαταλείψουν το κέντρο, καθώς η παρουσία τους θεωρείται «ανεπιθύμητη για τους τουρίστες».

Η αυθεντικότητα, ο κύριος λόγος που προσελκύει επισκέπτες, υπονομεύεται. «Η πόλη μετατρέπεται σε υπαίθριο φαστ φουντ», λένε οι επικριτές, την ώρα που ακόμη και τουρίστες αρχίζουν να παραπονιούνται ότι η Νάπολη γίνεται μονότονα εμπορική.

Οι εκκλησίες, που παραδοσιακά λειτουργούσαν ως κοινοτικοί χώροι, έχουν καταστεί τουριστικά αξιοθέατα, με αποτέλεσμα να χάσουν το εκκλησίασμά τους.

«Όταν οι νέες γενιές αναγκάζονται να ζουν μακριά από το κέντρο, οι θρησκευτικοί θεσμοί μετατρέπονται σε φορείς πρόνοιας», εξηγεί ο καθηγητής κανονικού δικαίου Ντομένικο Μπιλότι.

Η πολιτιστική ζωή προσαρμόζεται κι αυτή στις ανάγκες του τουρισμού. Δραστηριότητες που παλαιότερα ήταν δωρεάν, πλέον κοστολογούνται.

Η ακτιβίστρια Μαρίνα Μινίτι επισημαίνει ότι «ο πολιτισμός γίνεται προϊόν, υπερβολικά ακριβό για τους ντόπιους».

Οι προσπάθειες ορισμένων ιταλικών πόλεων και περιφερειών να περιορίσουν τη βραχυχρόνια μίσθωση μπλοκάρονται από την κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι.

Το 2024, νομοσχέδιο του Ματέο Σαλβίνι απλοποίησε τις διαδικασίες αλλαγής χρήσης κτιρίων, ενώ η κυβέρνηση ακύρωσε περιφερειακό νόμο της Τοσκάνης που έθετε ζώνες περιορισμού για τα Airbnb.

«Δεν υπάρχει εθνική νομοθεσία και οι δήμοι είναι με δεμένα χέρια», σημειώνει η Καπρέτι.

Ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης στο δημοτικό συμβούλιο Νάπολης, Τζενάρο Ακαμπόρα, ζητά θεσμοθέτηση ανώτατου ποσοστού βραχυχρόνιων μισθώσεων για να προστατευθούν οι κάτοικοι.

Πηγή: Pagenews.gr