Ένα σαφές πεδίο σύγκρουσης μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας είναι η επιθυμία της Τουρκίας να ενταχθεί και να λάβει ένα μέρος του ευρωπαϊκού αμυντικού προγράμματος SAFE, το οποίο αποτιμάται σε 150 δισεκατομμύρια ευρώ, σε απάντηση στο ελληνικό ΜΣΠ και τα Θαλάσσια Πάρκα και την «απαγόρευση» της Τουρκίας στην έρευνα για την ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ Κύπρου και Κρήτης.
Η Τουρκία ήδη από τον Ιούνιο έχει καταθέσει πρόταση για χρηματοδότησή της από το SAFE, σε μια συγκυρία που θεωρεί ότι είναι ευνοϊκή, καθώς ακόμη και σημαντικές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αλλά και η Κομισιόν βλέπουν ολοένα και περισσότερο την Τουρκία ως αναπόσπαστο μέρος της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Επίσης, αναγνωρίζεται ρόλος στην Τουρκία σε μια μελλοντική ρύθμιση του Ουκρανικού, ενώ χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία έχουν ήδη αναπτύξει ένα εξαιρετικά υψηλό επίπεδο συνεργασίας στον αμυντικο-εξοπλιστικό τομέα.
Η Αθήνα έχει διαμηνύσει σε ανώτατο επίπεδο, με τη δήλωση του ίδιου του πρωθυπουργού Κυρ. Μητσοτάκη, ότι δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί η αμυντική βιομηχανία μιας χώρας η οποία διατηρεί απειλή πολέμου έναντι κράτους-μέλους. Επίσης, και η Κυπριακή Δημοκρατία είναι προφανές ότι δεν μπορεί να αποδεχθεί τη χρηματοδότηση με ευρωπαϊκά κεφάλαια μάλιστα, της πολεμικής μηχανής που συντηρεί τη δύναμη κατοχής στο βόρειο τμήμα του νησιού.
Πλέον είναι σαφές ότι σε κάθε βήμα από εδώ και πέρα ξεκινά μια μεγάλη προσπάθεια από την Αθήνα και τη Λευκωσία, προκειμένου να αποτρέψουν το ενδεχόμενο έγκρισης «από το παράθυρο» και χωρίς προϋποθέσεις της συμμετοχής της Τουρκίας στο SAFE.
Καθώς για την Τουρκία η συμμετοχή στο πρόγραμμα είναι υψηλής συμβολικής αλλά και οικονομικής σημασίας -ώστε να ενισχύσει το αφήγημα της «αυτόνομης στρατηγικής» της, η οποία όμως μπορεί άνετα να συνυπάρχει με το ΝΑΤΟ και τις ευρωπαϊκές διεργασίες και ταυτόχρονα να «φλερτάρει» με Ρωσία, Ιράν και Κίνα, ακολουθώντας δική της ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική- η ένταξή της στο SAFE ανοίγει τον δρόμο για ουσιαστική εμπλοκή της στην ευρωπαϊκή άμυνα, με χρηματοδότηση της αμυντικής της βιομηχανίας από ευρωπαϊκά κονδύλια. Κάτι που τη φέρνει πιο κοντά σε μια «ειδική σχέση» με την ΕΕ, την οποία επιδιώκει τουλάχιστον τις δύο τελευταίες δεκαετίες.
«Η Τουρκία, ως υποψήφια χώρα, έχει επίσης πρόσβαση σε δάνεια SAFE, για παράδειγμα για κοινά έργα με ευρωπαϊκές χώρες», δήλωσε η Kaya Kalas, Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, τον Ιούνιο, δείχνοντας την υποστήριξή της προς την Τουρκία. «.».
Επιπλέον, Δεδομένου ότι η Τουρκία είναι πιθανό να προσπαθήσει να παρακάμψει τα εμπόδια υποβάλλοντας κοινή πρόταση με μια ευρωπαϊκή εταιρεία, η επίσκεψη του Fidan στη Ρώμη την Πέμπτη είχε ως στόχο να μεταφέρει το μήνυμα της έντονης αμυντικής συνεργασίας που ξεκίνησε με την εξαγορά της Piaggio Aerospace από την Baykar και την κοινοπραξία με τη Leonardo.
Το άρθρο 16 του Κανονισμού SAFE θέτει συγκεκριμένους όρους, τονίζοντας ότι «…οι ανάδοχοι και οι υπεργολάβοι που συμμετέχουν στην κοινή προμήθεια δεν αντιστρατεύονται τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας της Ένωσης και των κρατών-μελών της…». Αυτό, κατ’ αρχήν, δημιουργεί την ανάγκη εξαντλητικού ελέγχου κάθε εταιρείας από κάθε χώρα που θα συμμετέχει στο SAFE, ώστε να διαπιστωθεί ότι πίσω της δεν κρύβεται κάποια τουρκική εταιρεία, καθώς μόνο τότε θα μπορούσαν Αθήνα και Λευκωσία να επικαλεστούν τον όρο του άρθρου 16.