Η αυξημένη επίγνωση της κινητικότητας που αναδύεται στο Αιγαίο αντικατοπτρίζεται στην ατμόσφαιρα συναγερμού που επικράτησε στην ατμόσφαιρα για λίγες ώρες χθες, μετά την ανακοίνωση το πρωί ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις είχαν λάβει εντολή να διεξάγουν διακλαδική άσκηση ετοιμότητας. Σε χθεσινή του συνέντευξη, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης χαμήλωσε γρήγορα τον πήχη σε μια προσπάθεια, όπως δήλωσε, να στείλει μήνυμα ηρεμίας σε όλους τους Έλληνες. Οι ασκήσεις που πραγματοποιούμε είναι όλες προκαθορισμένες. Τις ολοκληρώνουμε πάντα μεταξύ 15 Σεπτεμβρίου και 30 Σεπτεμβρίου.
Η αναφορά στην ανακοίνωση του ΓΕΕΘΑ ότι διατάχθηκε αιφνιδιαστικά η εκτέλεση διακλαδικής άσκησης ετοιμότητας ήταν αυτή που προκάλεσε αναταραχή και συνειρμούς με την αναγγελία της τουρκικής πλευράς, μέσω NAVTEX, ότι επίκειται έξοδος του ερευνητικού ωκεανογραφικού σκάφους «Πίρι Ρέις» στο Αιγαίο, που προκάλεσε προ ημερών την αντίδραση της Αθήνας με αντι – NAVTEX.
Ότι η κινητικότητα της Άγκυρας τις τελευταίες ημέρες και ιδιαίτερα μετά από την ανακοίνωση της συμμετοχής της CHEVRON στις έρευνες στα θαλάσσια οικόπεδα νοτίως της Κρήτης και της Πελοποννήσου, έχει ενταθεί, είναι αναμφισβήτητο. Και επιβεβαιώθηκε χθες, καθώς λίγο μετά από την ανακοίνωση του ΓΕΕΘΑ για τη διακλαδική άσκηση ετοιμότητας, η τουρκική πλευρά έσπευσε να εκδόσει νέα NAVTEX. Σε αυτή επανέφερε όλες τις ανεδαφικές αιτιάσεις για καθεστώς αποστρατικοποίησης σημαντικού αριθμού νησιών του Αιγαίου. Ειδικότερα, στο κείμενο γινόταν ονομαστική αναφορά σε Θάσο, Άγιο Ευστράτιο, Ψαρά, Σαμοθράκη, Λήμνο, Λέσβο, Χίο, Ικαρία, Σάμο, Αστυπάλαια, Ρόδο Χάλκη, Κάρπαθο, Κάσο, Τήλο, Νίσυρο, Κάλυμνο, Λέρο, Πάτμο, Λειψούς, Σύμη, Κω, Καστελόριζο, για τα οποία η Άγκυρα ανέφερε ότι βρίσκονται υπό καθεστώς μόνιμης αποστρατικοποίησης και ως εκ τούτου δεν επιτρέπεται η διεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων στα χωρικά ύδατά τους.
Οι αντιδράσεις αυτές δείχνουν ότι η τουρκική πλευρά κινείται σε λογική επαναφοράς όλων των αμφισβητήσεων, των αναθεωρητικών απόψεων και των ανεδαφικών αιτιάσεων που κατά καιρούς προβάλλει. Το κλίμα που διαμορφώνεται δεν είναι το καλύτερο δυνατό.
Και από χθες στην εξίσωση προστέθηκε μία ακόμη παράμετρος. Στη συνάντηση που είχαν ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης και ο ασκών χρέη υπουργού Εξωτερικών της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης, Ταχέρ Σαλέμ Αλ Μπαούρ κήρυξαν την έναρξη της διαπραγμάτευσης για τον καθορισμό ΑΟΖ ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Λιβύη, ενώ πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνεδρίαση των τεχνικών επιτροπών και συμφωνήθηκε η επόμενη να γίνει στην Τρίπολη της Λιβύης. Η εξέλιξη αυτή δεν μπορεί να αφήσει αδιάφορη την Άγκυρα, καθώς επί της ουσίας βάζει στο περιθώριο το τουρκολυβικό μνημόνιο και ενεργοποιείται μια διαδικασία διαπραγμάτευσης με βάση την παραδοχή ότι οι δύο χώρες, Ελλάδα και Λιβύη, έχουν αντικείμενες ακτές και θα πρέπει να συμφωνήσουν στον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών.
Η τουρκική πλευρά, ωστόσο, έχει επενδύσει πολύ στο τουρκολυβικό μνημόνιο, καθώς σε αυτό βασίζει η Άγκυρα όλη την προσπάθεια για να αυξήσει τις ζώνες επιρροής της και το «αποτύπωμά της» στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Μένει να φανεί πως θα αντιδράσει στη χθεσινή εξέλιξη. Υπενθυμίζεται ότι τους τελευταίους μήνες έχει εντατικοποιηθεί η προσπάθεια προσέγγισης της Τουρκίας προς την ηγεσία της Ανατολικής Λιβύης με βασικό ζητούμενο την κύρωση του τουρκολυβικού μνημονίου από τη βουλή των αντιπροσώπων της ανατολικής Λιβύης.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, χαμηλώνει ο πήχης των προσδοκιών για τα αποτελέσματα μιας πιθανής συνάντησης του πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, την επόμενη εβδομάδα στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε χθες ότι υπάρχει πρόθεση και από τα δύο μέρη να βρεθεί χρόνος για να πραγματοποιηθεί η συνάντηση.
Δεδομένου αυτού, υπάρχουν λιγότερες ελπίδες για την έκβαση μιας πιθανής συνάντησης μεταξύ του Πρωθυπουργού και του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που έχει προγραμματιστεί για την επόμενη εβδομάδα στη Νέα Υόρκη, κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε χθες ότι και τα δύο μέρη σκοπεύουν να βρουν χρόνο για να πραγματοποιήσουν τη συνάντηση.