Υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα: Τι είναι και πώς επηρεάζουν την υγεία μας

Διατροφή πλούσια σε υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα έχει συνδεθεί με πληθώρα προβλημάτων υγείας, όπως καρδιοπάθειες, πεπτικά προβλήματα και αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου

Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα αποτελούν σημαντικό μέρος της καθημερινής μας διατροφής, και μπορεί να είναι δύσκολο να ξέρουμε από πού να ξεκινήσουμε αν θέλουμε να τα περιορίσουμε.

Στην Ευρώπη, οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι το ποσοστό των ημερήσιων θερμίδων που προέρχονται από υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα κυμαίνεται από 14% σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ρουμανία, έως και 44% στη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Αλλά τι ακριβώς θεωρείται υπερ-επεξεργασμένο τρόφιμο και τι γνωρίζουμε για την επίδρασή τους στην υγεία μας;

«Δεν υπάρχει σαφής ορισμός», λέει ο Γκούντερ Κούνλε, καθηγητής διατροφής και επιστήμης τροφίμων στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ.

Οι περισσότεροι ειδικοί χρησιμοποιούν το σύστημα ταξινόμησης NOVA για να κατηγοριοποιούν τα τρόφιμα σε τέσσερις κατηγορίες:

• Μη επεξεργασμένα και ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως φρούτα και γάλα.
• Επεξεργασμένα συστατικά για μαγείρεμα, όπως λάδια και αλάτι.
• Επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως κονσερβοποιημένα λαχανικά και απλά τυριά.
• Υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, που παράγονται με μαζικές βιομηχανικές διαδικασίες.

Στην τελευταία κατηγορία περιλαμβάνονται ενεργειακά ποτά, συσκευασμένα σνακ, βιομηχανοποιημένα ψωμιά, γλυκά δημητριακά πρωινού, στιγμιανά noodles και κατεψυγμένες πίτσες.

Διατροφή πλούσια σε υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα έχει συνδεθεί με πληθώρα προβλημάτων υγείας, όπως καρδιοπάθειες, πεπτικά προβλήματα και αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου.

Ωστόσο, δεν είναι όλα τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα επιβλαβή. Μια πρόσφατη μελέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο διαπίστωσε ότι μια διατροφή πλούσια σε υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί ακόμα να βοηθήσει στην απώλεια βάρους, αρκεί να είναι θρεπτικά ισορροπημένη.

Αυτό υποδηλώνει ότι τα προβλήματα υγείας που συνδέονται με τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να οφείλονται στο γεγονός ότι είναι εύκολο να τα καταναλώσουμε σε υπερβολικές ποσότητες και συχνά περιέχουν υψηλά επίπεδα ζάχαρης, αλατιού και λίπους – παρά στην ίδια την επεξεργασία.

Για παράδειγμα, ένα βιομηχανοποιημένο ψωμί μπορεί να θεωρείται υπερ-επεξεργασμένο λόγω των πρόσθετων που το κρατούν φρέσκο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι επιβλαβές για την υγεία.

Αυτές οι λεπτομέρειες δείχνουν ότι μια ισορροπημένη διατροφή αφορά πολύ περισσότερα από το να προσδιορίζουμε απλώς ποια τρόφιμα είναι υπερ-επεξεργασμένα ή όχι.

«Είναι ένας δύσκολος χώρος για πλοήγηση, ειδικά στο σούπερ μάρκετ, όταν προσπαθείς να ξεχωρίσεις ποια υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα είναι λιγότερο υγιεινά και ποια μπορούν να αποτελέσουν υγιή προσθήκη στη διατροφή σου», λέει η Σάμι Γκιλ, διαιτολόγος και εκπρόσωπος της Βρετανικής Διαιτολογικής Ένωσης.

Αν θέλετε να απλοποιήσετε τη διατροφή σας σε έναν κόσμο γεμάτο υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, η Γκιλ προτείνει μερικές πρακτικές στρατηγικές:

1. Προτιμήστε ολόκληρα τρόφιμα όπου είναι δυνατόν Τα ολόκληρα τρόφιμα – ή μη επεξεργασμένα/ελάχιστα επεξεργασμένα – είναι «όσο πιο κοντά στην φυσική τους κατάσταση γίνεται», λέει η Γκιλ. Σκεφτείτε φρέσκα φρούτα και λαχανικά, άπαχα κρέατα και ξηρούς καρπούς.

Στο σούπερ μάρκετ, προτιμήστε βρώμη αντί για έτοιμες μπάρες βρώμης και πατάτες αντί για στιγμιαίο πουρέ.

2. Επιλέξτε σνακ με λιγότερα ή πιο υγιεινά συστατικά Αντικαταστήστε τα γιαούρτια με γεύση με απλά γιαούρτια και προσθέστε φρέσκα φρούτα. Αντικαταστήστε τα γλυκά δημητριακά και τα λευκά ψωμιά/ζυμαρικά με ολικής άλεσης, και προτιμήστε ποπ κορν αντί για πατατάκια.

Αν θέλετε πατατάκια, ελέγξτε τη λίστα συστατικών και επιλέξτε μάρκες που χρησιμοποιούν μόνο πατάτες, φυτικό λάδι και αλάτι.

3. Προσθέστε περισσότερες τροφές πλούσιες σε ίνες Οι περισσότεροι θα ωφελούνταν από περισσότερες ίνες στη διατροφή τους. Οι ίνες βρίσκονται στα φρούτα, τα λαχανικά και τα προϊόντα ολικής άλεσης. Οι ειδικοί συνιστούν 25 γρ. ημερησίως για τις γυναίκες και 38 γρ. για τους άνδρες, αν και πολλοί Ευρωπαίοι δεν φτάνουν αυτά τα επίπεδα.

Η Γκιλ προτείνει να αναζητάτε τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ίνες. Τρόφιμα με τουλάχιστον 3 γρ. ίνες ανά 100 γρ. θεωρούνται «πηγή ινών», ενώ με 6 γρ. και άνω χαρακτηρίζονται «πλούσια σε ίνες».

4. Συνδυάστε υπερ-επεξεργασμένα και ολόκληρα τρόφιμα Αν τρώτε έτοιμο γεύμα με κρέας, προσθέστε μια σαλάτα στο πλάι. Αν έχετε ζυμαρικά με έτοιμη σάλτσα, προσθέστε ανάμεικτα φασόλια. Αν φάτε κατεψυγμένη πίτσα, προσθέστε φρέσκα λαχανικά από πάνω.

5. Μην αυτο-κατηγορείστε Δεν είναι ρεαλιστικό να κόψει κανείς εντελώς τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, και η υπερβολική εστίαση σε ένα σνακ ή συστατικό αντί να κοιτάμε τη συνολική διατροφή μπορεί να βλάψει περισσότερο.

Πηγή: Pagenews.gr