Ο Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε αυτήν την εβδομάδα εκτελεστικό διάταγμα με το οποίο δεσμεύεται να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα —συμπεριλαμβανομένων στρατιωτικών δυνάμεων— για την υπεράσπιση του Κατάρ. Το διάταγμα καθιστά σαφές ότι οποιαδήποτε ένοπλη επίθεση κατά του πλούσιου κράτους του Κόλπου θα θεωρηθεί απειλή για τις Ηνωμένες Πολιτείες και θα αντιμετωπιστεί με όλα τα νόμιμα και κατάλληλα μέτρα: διπλωματικά, οικονομικά και στρατιωτικά.
Η κίνηση αυτή δημιουργεί μια μορφή ασφάλειας για το Κατάρ που θυμίζει το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, το οποίο απαιτεί κοινή στρατιωτική απάντηση σε περίπτωση επίθεσης κατά μέλους. Ωστόσο, ως εκτελεστικό διάταγμα, παρακάμπτει το Κογκρέσο και μπορεί να αμφισβητηθεί νομικά ή να ανατραπεί από μελλοντικό πρόεδρο, προκαλώντας ερωτήματα για τη σταθερότητα της δέσμευσης.
Η συμφωνία ενισχύει τη διεθνή θέση του Κατάρ, το οποίο φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αμερικανική αεροπορική βάση στην περιοχή, το Αλ Ουμπέιντ, και λειτουργεί ως μεσολαβητής σε κρίσιμες συγκρούσεις, όπως η διαπραγμάτευση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Η Χαμάς διατηρεί τα πολιτικά της γραφεία στη Ντόχα, ενώ το Κατάρ είχε προηγουμένως υποστεί οικονομικό και διπλωματικό μποϊκοτάζ από τους γείτονές του.
Η Σαουδική Αραβία και άλλα κράτη του Κόλπου παρακολουθούν προσεκτικά, καθώς αναμένεται να ζητήσουν ανάλογες εγγυήσεις για τη δική τους ασφάλεια. Ο Φίρας Μακσάντ από το Eurasia Group υπογράμμισε ότι η κίνηση του Τραμπ αποσκοπεί στη διατήρηση συμμάχων κοντά στις ΗΠΑ, ενισχύοντας την επιρροή της Ουάσινγκτον στην εύφλεκτη περιοχή.
Ωστόσο, η απόφαση προκαλεί αντιδράσεις στις ΗΠΑ, τόσο από Δημοκρατικούς όσο και από πιστούς υποστηρικτές του Τραμπ, που επικαλούνται πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων λόγω επιχειρηματικών δεσμών της οικογένειας Τραμπ με το Κατάρ. Η κατασκευή θερέτρου γκολφ και άλλες συμφωνίες με το κράτος του Κόλπου έχουν εγείρει ερωτήματα για το κατά πόσο η αμερικανική στρατιωτική προστασία εξυπηρετεί ιδιωτικά συμφέροντα.
Παρά τις εσωτερικές αντιδράσεις, το Κατάρ χαιρέτισε τη δέσμευση ως σημαντικό βήμα ενίσχυσης της στενής αμυντικής συνεργασίας, υπογραμμίζοντας τον στρατηγικό του ρόλο στη Μέση Ανατολή και τη σημασία της παρουσίας των ΗΠΑ για την περιφερειακή σταθερότητα.
Συμπέρασμα: Το «Άρθρο 5» του Τραμπ με το Κατάρ σηματοδοτεί μια νέα φάση γεωπολιτικών συμμαχιών στον Κόλπο, ενισχύοντας τη θέση του Κατάρ αλλά παράλληλα αναζωπυρώνοντας ανησυχίες για την εύθραυστη ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή και για πιθανές εντάσεις με γειτονικά κράτη.