Η «Σκιά» των Ρωσικών Δεξαμενόπλοιων: Μόλυνση των Θαλασσών και Αδυναμία της ΕΕ

Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια γεωπολιτική και περιβαλλοντική πρόκληση, καθώς ρωσικά δεξαμενόπλοια που παρακάμπτουν τις κυρώσεις συνεχίζουν να εκλύουν πετρέλαιο στα ευρωπαϊκά ύδατα. Σύμφωνα με έρευνα της SourceMaterial και του POLITICO, τουλάχιστον πέντε τέτοια πλοία συνέχισαν να πλέουν ανεμπόδιστα, αφήνοντας πετρελαιοκηλίδες, παρά τις δυτικές κυρώσεις.

Δύο από αυτά τα πλοία είχαν ήδη στοχοποιηθεί με κυρώσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο πριν εμφανιστούν οι κηλίδες. Οι αποκαλύψεις βασίζονται σε δορυφορικά δεδομένα της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης SkyTruth και σε στοιχεία της πλατφόρμας Kpler, δείχνοντας την αδυναμία της ΕΕ να ελέγξει πλήρως το ρωσικό «σκιώδες στόλο».

Ο υπουργός Ενέργειας της Λετονίας, Kaspars Melnis, τόνισε ότι η κατάσταση είναι «μεγάλο πρόβλημα», αλλά σημείωσε ότι προς το παρόν η Ευρώπη έχει αποφύγει καταστροφές μεγάλης κλίμακας.

Η ρωσική στρατηγική βασίζεται σε έναν στόλο από 1.300 υποδεέστερα, ανασφάλιστα πλοία με αδιαφανή ιδιοκτησία, σύμφωνα με ανάλυση της Lloyd’s List Intelligence. Ο στόλος αυτός συνδέεται με σοβαρές πετρελαιοκηλίδες και καταστροφή υποθαλάσσιας υποδομής.

Η ΕΕ έχει μέχρι στιγμής αποκλείσει 444 πλοία, εμποδίζοντάς τα να προσεγγίσουν ευρωπαϊκά λιμάνια ή να χρησιμοποιήσουν υπηρεσίες της Δύσης, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο έχει επιβάλλει κυρώσεις σε 450 πλοία. Ωστόσο, οι ειδικοί τονίζουν ότι η παλαιότητα των πλοίων και η αδιαφάνεια ιδιοκτησίας τα καθιστούν επικίνδυνα και δύσκολα ανιχνεύσιμα.

Η πιθανότητα μεγάλου πετρελαιοκηλίδας εκτιμάται σε έως 1,4 δισ. ευρώ για καθαρισμό, με το κόστος πιθανότατα να βαρύνει τους Ευρωπαίους φορολογούμενους, αν δεν εντοπιστεί το υπαίτιο πλοίο.

Ένας εκπρόσωπος του βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε ότι ο «σκιώδης στόλος είναι η απελπισμένη προσπάθεια του Πούτιν να διατηρήσει τα έσοδα από το πετρέλαιο, μολύνοντας ταυτόχρονα τη θάλασσα».

Παρά τις προσπάθειες της ΕΕ, όπως η συστηματική προσθήκη πλοίων στη λίστα κυρώσεων και οι πιέσεις σε χώρες-σημαίες, τα αποτελέσματα παραμένουν περιορισμένα. Για παράδειγμα, στις 15 Νοεμβρίου 2024, εμφανίστηκε πετρελαιοκηλίδα 12 χιλιομέτρων στα ισπανικά ύδατα του Κόλπου της Βισκαϊκής, από το δεξαμενόπλοιο Dinasty, το οποίο μετέφερε πετρέλαιο από την Ινδία προς το ρωσικό λιμάνι Primorsk.

Ευρωπαίοι ηγέτες, όπως ο Γάλλος Πρόεδρος Emmanuel Macron, ανακοίνωσαν ότι στρατιωτικοί και ΝΑΤΟ θα εξετάσουν νέες κοινές δράσεις για την αντιμετώπιση ύποπτων πλοίων. Παράλληλα, οι χώρες της ΕΕ υποχρεούνται να επιβάλλουν κυρώσεις για παράνομη απόρριψη ρύπων από πλοία, ενώ στοχεύονται και οι υποστηρικτές του σκιώδους στόλου, όπως διυλιστήρια και εμπορικά μητρώα.

Οι ειδικοί προτείνουν ότι η ΕΕ πρέπει να χτυπήσει ολόκληρη την αλυσίδα αξίας της μεταφοράς ρωσικού πετρελαίου, να επιβάλλει κυρώσεις σε διυλιστήρια, παρόχους υπηρεσιών και χώρες-σημαίες, ενώ οι εθνικές ακτοφυλακές θα πρέπει να συλλαμβάνουν πλοία που έχουν ιστορικό πετρελαιοκηλίδων ή λειτουργούν ανασφάλιστα.

Όπως δείχνουν τα πρόσφατα γεγονότα στην Εσθονία και τη Γαλλία, όπου πλοία συνελήφθησαν από τις αρχές, η εφαρμογή μέτρων πρέπει να γίνει συστηματική και συντονισμένη, ώστε η Ευρώπη να προστατέψει τα ύδατά της και να περιορίσει την επιρροή της ρωσικής «σκιώδους» βιομηχανίας πετρελαίου.

Πηγή: pagenews.gr