OpenAI: Η ζημία των 5 δισ. το 2024 και το στοίχημα της Γενικής Τεχνητής Νοημοσύνης

Η λάμψη και το κόστος της πιο φιλόδοξης εταιρείας στον κόσμο

Η OpenAI, η εταιρεία πίσω από το ChatGPT, αποτελεί ίσως το πιο πολυσυζητημένο τεχνολογικό εγχείρημα της δεκαετίας. Ο διευθύνων σύμβουλός της, Σαμ Άλτμαν, έχει γίνει το πρόσωπο μιας νέας εποχής, εκείνης της τεχνητής νοημοσύνης που υπόσχεται να αλλάξει τον κόσμο.

Ωστόσο, πίσω από τα εντυπωσιακά λόγια και την αισιοδοξία των επενδυτών, τα οικονομικά στοιχεία δείχνουν μια λιγότερο λαμπερή πραγματικότητα. Σύμφωνα με στοιχεία που αποκάλυψε το Oil Price, η OpenAI έκλεισε το 2024 με ζημίες 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, παρά τα έσοδα των 3,7 δισεκατομμυρίων.

Η εταιρεία, με αποτίμηση που ξεπερνά τα 500 δισ. δολάρια, λειτουργεί σε καθεστώς υπερεπένδυσης και υψηλού ρίσκου. Οι τεράστιες υποδομές εκπαίδευσης μοντέλων, τα κόστη λειτουργίας και η αδιάκοπη ανάγκη για νέους servers και δεδομένα καθιστούν την OpenAI επιχείρηση υψηλής κατανάλωσης κεφαλαίου.

Για τον Άλτμαν, όμως, αυτό είναι το αναπόφευκτο τίμημα για την υλοποίηση ενός στόχου που ξεπερνά κάθε προηγούμενο: τη δημιουργία της τεχνητής γενικής νοημοσύνης (AGI).

Το όραμα της AGI – Μύθος, όνειρο ή επικείμενη πραγματικότητα;

Η AGI (Artificial General Intelligence) είναι το ιερό δισκοπότηρο της τεχνολογικής κοινότητας. Πρόκειται για ένα είδος τεχνητής νοημοσύνης ικανό να μαθαίνει, να σκέφτεται και να εκτελεί οποιαδήποτε ανθρώπινη εργασία, χωρίς καθοδήγηση ή περιορισμούς.

Το 2023, ο Σαμ Άλτμαν είχε δηλώσει πως η OpenAI «είχε ήδη φτάσει στο κατώφλι της AGI». Η δήλωση προκάλεσε παγκόσμιο κύμα ενθουσιασμού αλλά και σκεπτικισμού. Λίγους μήνες αργότερα, τον Δεκέμβριο του 2024, αναθεώρησε: η AGI, είπε, «θα επιτευχθεί μέσα στο 2025» — ενώ σήμερα αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να φτάσει το 2030.

Η αλήθεια είναι πως κανείς δεν γνωρίζει πώς μετριέται η “γενική νοημοσύνη”, ούτε πώς μπορεί να επιβεβαιωθεί η ύπαρξή της. Η AGI λειτουργεί περισσότερο ως αφηρημένο αφήγημα παρά ως τεχνικά επιτεύξιμος στόχος — ένα όραμα που τροφοδοτεί τις αγορές, τους επενδυτές και τη φαντασία του κοινού.

Η υπόσχεση είναι απλή αλλά ελκυστική:
«Όταν οι μηχανές μάθουν να σκέφτονται όπως οι άνθρωποι, οι εργοδότες δεν θα χρειάζονται πλέον εργαζόμενους».

Η έννοια της “μοναδικότητας” και οι υπερβολές της Silicon Valley

Στην τεχνολογική ορολογία, η στιγμή που οι μηχανές ξεπερνούν τη νοημοσύνη του ανθρώπου ονομάζεται singularity — «μοναδικότητα». Είναι η φάση κατά την οποία η πρόοδος της ΤΝ επιταχύνεται εκθετικά, γιατί οι ίδιες οι μηχανές αρχίζουν να βελτιώνουν τον εαυτό τους.

Η ιδέα έχει σχεδόν μεταφυσικό χαρακτήρα, θυμίζοντας θρησκευτικές αφηγήσεις για «ανάληψη» σε μια ανώτερη διάσταση. Όμως, όπως επισημαίνει το Oil Price, η πραγματικότητα απέχει πολύ από αυτή τη θεοποίηση. Παρά την εκρηκτική πρόοδο, η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν έχει ακόμη αποκτήσει ούτε συναίσθηση, ούτε κρίση, ούτε εμπειρία.

Η “μοναδικότητα”, λοιπόν, παραμένει φιλοσοφική ιδέα, όχι επιστημονικό γεγονός. Και κάθε νέα υπόσχεση για το “επικείμενο άλμα” μοιάζει περισσότερο με επικοινωνιακή τακτική διαχείρισης προσδοκιών παρά με ρεαλιστικό οδικό χάρτη.

Γιατί η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ανθρώπινη

Η βασική διαφορά, όπως εξηγεί το ρεπορτάζ, βρίσκεται στην ίδια τη φύση της γλώσσας και της εμπειρίας. Τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (LLMs) —όπως το ChatGPT— δεν κατανοούν τον κόσμο, απλώς προβλέπουν λέξεις με βάση τεράστιους όγκους δεδομένων.

Η ανθρώπινη γλώσσα, αντίθετα, γεννιέται μέσα στην εμπειρία: μέσα από αισθήσεις, συναισθήματα, κοινωνικές σχέσεις και πολιτισμικά συμφραζόμενα.
Η μηχανή δεν έχει ένστικτο, διαίσθηση, μνήμη βιώματος — όλα όσα συγκροτούν τη συνείδηση και τη δημιουργικότητα.

Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο αναλυτής του Oil Price:
«Αν οι δημιουργοί των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων διάβαζαν περισσότερη λογοτεχνία, θα καταλάβαιναν πόσο δύσκολο είναι να περιγράψεις την πραγματικότητα με λέξεις — πόσο μάλλον να τη ζήσεις.»

Η ΤΝ μπορεί να χαρτογραφεί τη γνώση, αλλά ο χάρτης δεν είναι το έδαφος. Μπορεί να παρέχει μοντέλα, αλλά όχι κατανόηση. Και χωρίς κατανόηση, δεν υπάρχει πραγματική νοημοσύνη.

Το οικονομικό στοίχημα και ο κίνδυνος της “φούσκας”

Η OpenAI στηρίζεται σε ένα δίκτυο δισεκατομμυρίων από επενδύσεις, με βασικότερο εταίρο τη Microsoft. Η χρηματοδότηση αυτή της επιτρέπει να συνεχίζει την πανάκριβη έρευνα και ανάπτυξη, αλλά δημιουργεί μια ασταθή οικονομική εξάρτηση.

Αν οι επενδυτές αντιληφθούν ότι η AGI είναι πιο μακριά απ’ όσο πιστεύουν, τότε η “φούσκα της ΤΝ” μπορεί να σκάσει με παγκόσμιες συνέπειες.

Το Oil Price προειδοποιεί:
«Όταν καταλάβουν ότι ο Άλτμαν δεν έχει αγγίξει την AGI, η αυλαία θα πέσει απότομα. Οι μετοχές της τεχνητής νοημοσύνης θα καταρρεύσουν, συμπαρασύροντας μαζί τους και την ευρύτερη οικονομία.»

Η ιστορία είναι γεμάτη από τέτοιες τεχνολογικές “εκρήξεις” που κατέληξαν σε χρηματοπιστωτικά συντρίμμια — από τη “φούσκα του διαδικτύου” έως τις υπεραισιόδοξες προβλέψεις για την κρυπτοοικονομία.

Η αξία της πραγματικής προόδου

Αυτό δεν σημαίνει ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι μια φούσκα χωρίς αξία. Αντιθέτως, έχει ήδη μεταμορφώσει την παραγωγικότητα, την έρευνα και την επικοινωνία. Όμως η αξία της πρέπει να αποτιμηθεί ρεαλιστικά: ως ένα ισχυρό εργαλείο, όχι ως αντικαταστάτης του ανθρώπου.

Η ανθρώπινη γνώση, όπως σημειώνει το άρθρο, είναι ενσωματωμένη στην πράξη — στο εργαστήριο, στην κουζίνα, στο στούντιο, στην εμπειρία. Δεν μπορεί να αποκτηθεί απλώς διαβάζοντας δεδομένα ή προβλέποντας λέξεις.

Συμπέρασμα – Μεταξύ ουτοπίας και ρεαλισμού

Η OpenAI βρίσκεται σήμερα στο σταυροδρόμι μεταξύ επιστημονικού θαύματος και οικονομικής πρόκλησης. Με ζημίες 5 δισ. δολαρίων, αλλά με όραμα που εξακολουθεί να μαγνητίζει, η εταιρεία αντιπροσωπεύει το μεγάλο στοίχημα του 21ου αιώνα:
θα μπορέσει ο άνθρωπος να δημιουργήσει κάτι που πραγματικά σκέφτεται — ή απλώς να κατασκευάσει την ψευδαίσθηση της σκέψης;

Όπως καταλήγει το Oil Price:
«Τα δέντρα δεν μεγαλώνουν ως τον ουρανό. Το ίδιο ισχύει και για τις μετοχές των εταιρειών ΤΝ. Η πρόοδος είναι αληθινή — αλλά ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πίσω από κάθε αλγόριθμο υπάρχει ένας άνθρωπος.»

Πηγή: Pagenews.gr