Η Τράπεζα της Αγγλίας (BoE) εντάσσεται πλέον στις φωνές που προειδοποιούν για τον αυξανόμενο κίνδυνο «φούσκας» στις μετοχές των εταιρειών τεχνητής νοημοσύνης (AI). Σε νέα της έκθεση, η BoE εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες για μια πιθανή απότομη διόρθωση στις χρηματιστηριακές αγορές, καθώς οι αποτιμήσεις πολλών τεχνολογικών κολοσσών φαίνονται υπερβολικά διογκωμένες, θυμίζοντας τη φούσκα των dot-com της δεκαετίας του 1990.
Η προειδοποίηση αυτή έρχεται σε μια περίοδο όπου η επενδυτική ευφορία γύρω από το AI έχει οδηγήσει τις τιμές των μετοχών σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, προκαλώντας ανησυχία σε κεντρικές τράπεζες, αναλυτές και θεσμικούς επενδυτές. Η BoE τονίζει ότι μια πιθανή ανατροπή των υπεραισιόδοξων προσδοκιών για το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε να πυροδοτήσει ντόμινο εξελίξεων στις παγκόσμιες αγορές.
Σύμφωνα με την έκθεση, «οι αποτιμήσεις των μετοχών, ιδίως στον τεχνολογικό κλάδο, φαίνονται υπερβολικά υψηλές, γεγονός που καθιστά τις αγορές ευάλωτες σε απότομη διόρθωση». Η Τράπεζα προειδοποιεί ότι μια τέτοια διόρθωση θα μπορούσε να πλήξει τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, ιδιαίτερα εάν συνδυαστεί με άλλους εξωτερικούς κινδύνους, όπως γεωπολιτικές εντάσεις ή πιέσεις στις αγορές κρατικού χρέους.
Η BoE σημειώνει ότι οι χρηματιστηριακές αποτιμήσεις παραμένουν κοντά σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, εν μέρει χάρη στα εντυπωσιακά αποτελέσματα των αμερικανικών τεχνολογικών κολοσσών κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2025. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, «το μερίδιο αγοράς των πέντε κορυφαίων εταιρειών του δείκτη S&P 500, που πλησιάζει το 30%, είναι το υψηλότερο των τελευταίων 50 ετών», υπογραμμίζοντας τη συγκέντρωση ισχύος και τον συστημικό κίνδυνο που αυτή συνεπάγεται.
Οι ειδικοί της Τράπεζας θεωρούν ότι ο συνδυασμός υπερβολικών αποτιμήσεων και υψηλής συγκέντρωσης κεφαλαίων στους ίδιους τεχνολογικούς τίτλους καθιστά την αγορά εξαιρετικά ευάλωτη. «Αν οι προσδοκίες για την επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης αποδειχθούν υπερβολικά αισιόδοξες ή καθυστερήσει η πραγματική υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών, οι τιμές μπορεί να υποστούν έντονη διόρθωση», αναφέρει η BoE.
Η προειδοποίηση αυτή δεν είναι απομονωμένη. Τις τελευταίες εβδομάδες, τόσο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) όσο και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) έχουν εκφράσει παρόμοιες ανησυχίες, επισημαίνοντας ότι η υπερβολική συγκέντρωση κεφαλαίων σε εταιρείες που σχετίζονται με το AI μπορεί να οδηγήσει σε επενδυτική «παράκρουση» παρόμοια με εκείνη της φούσκας του Διαδικτύου στα τέλη της δεκαετίας του ’90.
Η BoE υπενθυμίζει επίσης ότι η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει ήδη ένα πλέγμα προκλήσεων: από τις γεωπολιτικές συγκρούσεις και τον κατακερματισμό του διεθνούς εμπορίου, έως τις πιέσεις στα ομόλογα και την αυξανόμενη αστάθεια στα νομίσματα. «Η υλοποίηση τέτοιων παγκόσμιων κινδύνων θα μπορούσε να έχει ουσιώδη επίδραση στο Ηνωμένο Βασίλειο, ως ανοιχτή οικονομία και διεθνές χρηματοοικονομικό κέντρο», υπογραμμίζει η έκθεση.
Ως προς τους παράγοντες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια ενδεχόμενη ανατροπή στην αγορά του AI, η Τράπεζα της Αγγλίας αναφέρει:
-
Χαμηλότερη από το αναμενόμενο πρόοδος στις τεχνολογικές δυνατότητες ή την πραγματική εφαρμογή των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης.
-
Ενίσχυση του ανταγωνισμού μεταξύ των τεχνολογικών εταιρειών, που μπορεί να μειώσει τα περιθώρια κέρδους.
-
Αναθεώρηση προς τα κάτω των προβλέψεων για τα μελλοντικά κέρδη, λόγω καθυστερήσεων ή τεχνολογικών περιορισμών.
Σε ένα τέτοιο σενάριο, ακόμη και μια μικρή αλλαγή στις προσδοκίες των επενδυτών θα μπορούσε να οδηγήσει σε ραγδαία πτώση των τιμών των μετοχών, προκαλώντας ευρύτερη αναστάτωση στις αγορές. Οι αναλυτές φοβούνται ότι μια τέτοια διόρθωση θα μπορούσε να επηρεάσει όχι μόνο τις τεχνολογικές εταιρείες, αλλά και τα συνταξιοδοτικά ταμεία, τα ETFs και τα μεγάλα επενδυτικά χαρτοφυλάκια, τα οποία έχουν αυξήσει την έκθεσή τους σε τίτλους του κλάδου.
Παρότι η BoE δεν υιοθετεί τον όρο «φούσκα» επίσημα, η γλώσσα της έκθεσης δείχνει ότι οι αρχές είναι σε εγρήγορση. Η Τράπεζα υπογραμμίζει την ανάγκη για προσεκτική αξιολόγηση των επενδύσεων και διαφοροποίηση των χαρτοφυλακίων, ώστε να αποφευχθεί μια νέα συστημική κρίση που θα μπορούσε να επηρεάσει όχι μόνο τις αγορές μετοχών αλλά και την παγκόσμια χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Η συζήτηση για το κατά πόσο η «έκρηξη» του AI αποτελεί επανάσταση ή φούσκα μόλις ξεκινά, με την Τράπεζα της Αγγλίας να στέλνει ένα σαφές μήνυμα: ο ενθουσιασμός χρειάζεται μέτρο, γιατί η υπεραισιοδοξία είναι ο προθάλαμος της κρίσης.
Πηγή: Pagenews.gr